To što je jedna fudbalska lopta završila na stolu za "reanimaciju" u Centralnom institutu za konzervaciju i restauraciju u Beogradu (CIK), svedoči da i sudbine predmeta, bili oni umetnički ili ne, kada su deo istorije jedne zemlje, mogu biti zanimljivi koliko i sudbine ljudi.

Ovde je reč o "bubamari", lopti koju su potpisali i "lansirali" na tribine stadiona u Bariju 1991. godine fudbaleri Crvene zvezde nakon završetka meča sa Olimpikom iz Marseja i osvajanja Kupa šampiona.

Konzervatorka CIK-a, Danijela Jovanović, koja radi na "reanimaciji" Zvezdine lopte, objašnjava u kakvom stanju je lopta došla u njene ruke.

"Lopta se deformisala i ispustila vazduh pa smo morali prvo da je rašijemo i izvadimo joj unutrašnju gumu", objašnjava "operaciju spašavanja" Danijela.

MONDO/Dejan Vujić Fotografije napravljene u Bariju 1991. godine. Ovako je bilo na tribini gde su bili navijači Crvene zvezde.



Napominje da su pre hitne intervencije, "krvnu sliku" lopte proverili na Tehnološkom fakultetu u Beogradu, gde su rezultati pokazali da je reč o ozbiljnim povredama nastalim tokom godina.

"Ispunjavamo pukotine na lopti koje su nastale tokom godinama. Vreme kada je ova lopta korišćena je početak upotrebe lopti od veštačkog materijala, odnosno plastike, jer do tog vremena, u upotrebi su bile lopte od kože", kaže ona.

Prema njenim rečima, u pitanju je lopta koja je doneta sa finala Kupa šampiona u Bariju 1991. godine i na kojoj se nalaze svi potpisi fudbalera Crvene zvezde.

"Ovo je jedna od retkih lopti koja je uhvaćena na terenu i koju su fudbaleri nakon utakmice bacili u publiku i koja ima potpise svih fudbalera Crvene zvezde iz tog perioda", predstavlja Danijela svog "pacijenta".

Obećava, uskoro će potpisi fudbalera Crvene zvezde, Pančeva, Prosinečkog, Jugovića...biti ponovo jasno vidljivi.

MN Press



Direktorka Centralnog instituta, Suzana Polić, kaže da je posao njenog tima restauratora sličan lekarima, jedni spašavaju život ljudi, drugi, život predmeta.

"Lopta koje je doneta je u međuvremenu izgubila na izgledu i potpisi su počeli da blede i u zadnjem momentu je doneta kod nas da je spasimo. Ispituje se stanje predmeta kao u medicini, pravi se anamneza, a zatim se traži lek za njihovo stanje", objašnjava direktorka.

Širok je dijapazon predmeta i dela iz zemlje i inostranstva koje Institut "diže iz mrtvih", od slika, rimskih broševa, prstenje, srednjovekovnih ključeva, predmeta od stakla, tekstila, a nedavno je na popravku svratila i torba čuvenog srpskog naučnika, Nikole Tesle.

Stručnjaci CIK-a uvode Tanjug u specijalno zaštićen depo u kojem "odmaraju" slike najpoznatijih jugoslovenskih i srpskih slikara poput Miće Popovića, Dade Djurića, Petra Lubarde, Lazara Vozarevića...

"Naš posao je da produžimo život jednom umetničkom delu", ističe ona i navodi da paralelno sa svakodnevnom zaštitom kulturno-istorijskog blaga, Institut radi naučna istraživanja, a u samoj zgradi, kaže, nalazi se najsavremenija oprema u zemlji i regionu za ispitivanje kulturno-istorijskog blaga.