U Muzeju moderne umetnosti (MoMA) u Njujorku otvorena je reprezentativna izložba jugoslovenske arhitekture od 1948. do 1980. godine, koja obuhvata više od 400 crteža, modela, fotografija i filmskih snimaka iz gradskih arhiva, privatnih i muzejskih kolekcija iz celog regiona.
Izložba "Prema betonskoj utopiji: Arhitektura u Jugoslaviji, 1948-1980" (Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948-1980) otvorena je od 15. jula do 13. januara naredne godine i prvo je predstavljanje izuzetnih dela vodećih arhitekata socijalističke Jugoslavije američkoj i međunarodnoj javnosti.
Američka publika će imati priliku da se upozna sa delima jugoslovenskih arhitekata, a zanimljivost je da se karte za ovu izložbu prodaju na simboličnoj blagajni - u crvenom kiosku, u kojem su se nekada širom Jugoslavije prodavale čuvene viršle i "trouglasti" jogurt.
"Arhitektura nastala u tom periodu - od nebodera građenih u stilu međunarodne prakse do brutalističkih 'društvene kondenzatora', manifestovala je radikalnu raznolikost, hibridnost i idealizam koji su karakterisali i samu jugoslovensku državu", naveo je MoMA u najavi izložbe.
Izložba obuhvata radove najvažnijih jugoslovenskih arhitekata, među kojima su Bogdan Bogdanović (1922-2010), Juraj Nidhart (1901-1979), Svetlana Kana Radević (1937-2000), Edvard Ravnikar (1907-1993), Vjenceslav Rihter (1917-2002) i Milica Šterić (1914-1998).
Od skulpturalnog enterijera Bele džamije u ruralnoj Bosni, preko rekonstrukcije Skoplja posle zemljotresa (1963), koju je osmislio japanski arhitekta Kenzo Tange, do Novog Beograda sa velikim ekspresivnim stambenim blokovima i javnim zgradama, izložba istražuje jedinstveni raspon formi i oblika produkcije jugoslovenske arhitekture i njen distinktivan, a višestruki karakter.
"Pozicionirana između kapitalističkog Zapada i socijalističkog Istoka, Jugoslavija je, kako podseća MoMA, izbegla hladnoratovsku podelu izborom 'trećeg puta', kao jedna od vodećih zemalja Pokreta nesvrstanih, koji je osnovan 1961. godine i formalno nije pripadao nijednom bloku", navodi se na sajtu MOMA.
Istovremeno, dodaje se, jugoslovenska vlada je započela ubrzanu modernizaciju i izgradnju, u cilju privrednog razvoja, unapređenja svakodnevnog života građana i afirmisanja raznovrsnosti kultura u regionu. Država je proširila te napore i izvan granica, unapređujući urbanizam i izgradnju širom zemalja u razvoju, posebno nesvrstanih zemalja u Africi i na Bliskom Istoku.
Jugoslovenske arhitekte odgovorile su na kontradiktorne zahteve i uticaje razvojem posleratne arhitekture koja je podjednako bila na liniji, ali se i razlikovala od pristupa koje je bilo moguće videti u ostatku Evrope i šire.
"Ovo je trenutak da njemu odgovorim, kome nije jasno objasniću opet": Željko se naljutio, Partizan je oštećen
"Gde ide ABA liga sa ovakvim suđenjem? Partizan će da stavi prst na čelo": Mijailović podigao glas zbog grešaka
Uroš Blažić pretučen u zatvoru u Smederevu: Ubica iz Mladenovca stupio u štrajk glađu
Crvena zvezda bez petorice u Evroligi: Sferopulos progovorio o problemima, ima 11 igrača na raspolaganju
"Mrtvak, uništio je Božić": Sraman napad Amerikanaca na Nikolu Jokića!