Konačno svepravoslavni sabor - posle 12 vekova

U poruci pročitanoj nakon zajedničke liturgije u crkvi na Fanaru, rezidenciji konstantinopoljskog patrijarha, koju je predvodio patrijarh srpski Irinej, saopšteno je da će Sabor sazvati vaseljenski patrijarh.

Za vreme službe mogle su se čuti molitve na grčkom, crkvenoslovenskom, gruzijskom, srpskom, arapskom, rumunskom i albanskom jeziku, a službi su prisustvovali, osim patrijaraha i sveštenstva, mnogobrojni vernici, te bugarski carski princ Simeon Drugi i ambasador Rusije u Turskoj.

Učesnici skupa održanog u prethodna tri dana u Istanbulu doneli su odluke o nizu pitanja vezanih za predstojeće održavanje svetog i velikog Sabora pravoslavne crkve, a utvrđen je i princip konsenzusa prilikom donošenja svih odluka kako za vreme Sabora, tako i u toku različitih faza njegove pripreme.

Svepravoslavnim Saborom će predsedavati vaseljenski patrijarh, a predstavnici pravoslavnih autokefalnih crkava sedeće levo i desno od njega. Svaku autokefalnu crkvu na Saboru predstavljaće poglavar i najviše 24 arhijereja, a svaka autokefalna crkva imaće po jedan glas.

Donesena je odluka o formiranju specijalne Međupravoslavne komisije, koju će činiti jedan arhijerej i jedan savetnik iz svake autokefalne crkve, koja će svoj rad početi u septembru ove godine, a završiti do Vaskrsa 2015. godine, objavljeno je na sajtu Ruske pravoslavne crkve.

Zadatak Komisije će biti da ispita niz dokumenata koji će biti pripremljeni za veliki Sabor, kao i po potrebi redakcija tekstova već donesenih dokumenata koji se tiču dnevnog reda velikog Sabora, kao što su pitanje kalendara, porodice, i značenje posta i njegovo poštovanje.

Odlučeno je da se u prvoj polovini 2015. godine sazove predsaborno svepravoslavno savetovanje, sa tim da se zajedno sa svim ostalim razmotrenim dokumentima usvoji dokument o autonomiji u pravoslavnoj crkvi i načinu njenog proglašenja čiji nacrt je već sačinila Međupravoslavna pripremna komisija u decembru 2009. godine.

U slučaju da se postigne konsenzus i povodom tema autokefalnosti u pravoslavnoj crkvi i načinu njenog proglašenja, kao i temama diptiha, one će, takođe, biti predložene za razmatranje na predsabornom svepravoslavnom savetovanju 2015. godine, a zatim i na svepravoslavnom Saboru naredne godine.

Poglavari pravoslavnih crkava su, takođe, donijeli odluku o promeni geografskih granica episkopija osnovanih u Severnoj i Južnoj Americi.

U Kanadi treba da bude formirana posebna episkopija, a druge zemlje, osim SAD, biće uključene u episkopiju Južne Amerike, tako da će na američkom kontinentu delovati tri episkopije - Kanade, SAD i Latinske Amerike.

SVI EKUMENSKI SABORI

*Prvi vaseljenski sabor (Prvi nikejski sabor) - Nikeja 325. godine

- odbačeno arijanstvo i prihvaćen Nikejski simbol vere;

*Drugi vaseljenski sabor ( Prvi konstantinopoljski sabor) - Konstantinopolj 381.

- revidiran Nikejski simbol vere;

*Treći vaseljenski sabor - Efes 431.

- odbačeno nestorijanstvo, Devica Marija proglašena Bogorodicom ili Majkom Božijom.

*Četvrti vaseljenski sabor - Helkedon 451. godine

- odbačeno Evtihijevo učenje o monofizitizmu, razgraničene dve prirode Isusa Krista,  usvojen Halkedonski simbol vere;

*Peti vaseljenski sabor (Drugi konstantinopoljski sabor) - Konstantinopolj 553.

- osuđeni arijanstvo, netorijanstvo i monofizitizam kao jeresi;

*Šesti vaseljenski sabor ( Treći konstantinopoljski sabor) - Konstantinopolj 680–681.godine

- odbačen monotelitizam;

*Sedmi vaseljenski sabor (Drugi nikejski sabor) - Nikeja 787 godine,

- vaspostavljeno oObožavanje ikona posle okončćanja prvog ikonoklazma;

*Osmih (ekumenskih) sabora ima dva:

Četvrti carigradski sabor (869.-870.)

– svrgava carigradskog patrijarha Focija. Ovaj sabor priznaje Katolička Crkva, a ne priznaje ga Pravoslavna Crkva.

Četvrti carigradski sabor, (879.-880.)

– vraća u službu Focija kao carigradskog patrijarha te osuđuje izmjene u Nicejsko-carigradskom vjerovanju. Osuda Filioque. Ovaj sabor Katolička Crkva ne priznaje, a priznaju ga Pravoslavne Crkve, premda ga se ne smatraju ekumenskim saborom.

*U nekim Pravoslavnim Crkvama među ekumenske sabore ubraja se i Deveti ekumenski sabor (Peti carigradski sabor) - od 1341. do 1351.

- prihvaćanje hezihazma prema nauku Gregorija Palame, te osuda prozapadnog filozofa Barlaama Kalabrijskog.