Stanislav Binički vodio je orkestar Kraljeve garde i vojni orkestar, a komponovao je "Marš na Drinu" na početku Prvog svetskog rata. Kompozicija je posvećena prvoj pobedi srpske vojske na Ceru 1914. godine i komandantu Milivoju Stojanoviću Brki, koji je predvodio čuveni Gvozdeni puk.
Osim što je komponovao "Marš na Drinu", Binički je bio i začetnik savremene srpske muzike - napisao je prvu srpsku operu "Na uranku".
Od kraja Drugog svetskog rata do 1964. u Jugoslaviji je "Marš na Drinu" bio prećutno zabranjen kao dekadentan i nacionalistički, a za javno izvođenje ove pesme išlo se na robiju.
Do preokreta dolazi kada je pesma postala hit na Zapadu i to zahvaljujući Ivi Andriću! Andrić je 1961. u Stokholmu primio Nobelovu nagradu upravo uz zvuke "Marša na Drinu". Pisac je staru, predratnu ploču poneo sa sobom u Švedsku i insistirao da mu nagrada za roman "Na Drini ćuprija" bude uručena uz ovu pesmu. Šveđanima se melodija mnogo dopala, a pesma se munjevitom brzinom proširila po celom svetu.
"Marš na Drinu" su, između ostalih, obradili britanski The Shadows, belgijski The Jokers, švedski The Spotnicks, holandski harmonikaški duo De Kermisklanten, italijanka Franka Sicilijano, južnoafrički organista Čeri Vajner, američki gitarista Čet Atkins...
Od domaćih izvođača, odnosno izvođača sa ex-Yu prostora, svoje verzije kasnije su snimili Točak, Džoni Štućić, Lajbah...
Američki prepjev pod nazivom "Little Soldier Boy" snimila je 1964. godine Peti Pejdž, najpopularnija pevačica 50-ih godina u SAD. U njenoj verziji pesme "Drina" je ime za igračku - drvenu figuricu vojnika. U refrenu idu stihovi: "Music, music, swinging and dancing, hopping to the polka band. Hoopla, hoopla, happy is the bride, when everybody takes her by her hand..."
U julu 1964, na pedesetu godišnjicu Velikog rata, filmski spektakl Žike Mitrovića "Marš na Drinu" vratio je u Jugoslaviji na velika vrata ovu kompoziciju. Melodija starog marša je 17. jula 1964. zagrmila u areni u Puli, a film je dobio nagradu publike na filmskom festivalu u ovom gradu.
"Marš na Drinu" tek 1964. godine dobija i tekst - napisao ga je novinar i publicista Miloje Popović Kavaja. On kaže da je svojim stihovima želio da "simbolizuje odbrambenu želju srpskog naroda, ne agresivnu".
Omiljena kompozicija Branka Ćopića bila je "Marš na Drinu".
"Ja ne znam da li ima neka pjesma koja me može tako uzbuditi kao ona melodija 'Marša na Drinu', jer sve mi se čini da čujem topot one srpske konjice koja napreduje prema Drini, da čujem onaj zvuk kad se vade sablje", govorio je Ćopić.
Pratite Mondo.ba na Facebooku, Twitteru i Instagramu
