Odluku vanraspravnog veća obrazložio je sudija Ivan Turudić koji je predsedavao sudskim većem. Ročište je bilo zatvoreno za javnost. Zahtev za reviziju podneo je Stepinčev nećak.

Zagrebački nadbiskup Alojzije Stepinac osuđen je 1946. zbog navodne saradnje s italijanskim i nemačkim okupatorom i ustaškim režimom u NDH, za prisilno katoličenje Srba, ali i za neprijateljsku propagandu posle kraja rata čiji je cilj bio ugrožavanje državnog uređenja Federatvine Nardone Republike Jugosalvije.

Osuđen je na 16 godina zatvora s prisilnim radom i na petogodišnji gubitak političkih i građanskih prava.

Revizija postupka sprovodi se na osnovu odredbe Zakona o krivičnom postupku iz 2009. koji propisuje da osobe koje su sudovi bivše Jugoslavije osudili za vreme komunističke vladavine za politička, politički motivisana krivična dela ili druga krivična dela ako je do osuđujuće odluke došlo zloupotrebom političke moći, mogu revizijom zatražiti poništenje osuđujuće odluke ili njoj drugog odgovarajućeg pravnog akta.

Sabor Hrvatske je početkom 1992. doneo "Deklaraciju o osudi političkog procesa i presude kardinalu dr Alojziju Stepincu".

Uoči današnje odluke o reviziji na sudu se pojavio i bivši predsednik Sabora, Vladimir Šeks, koji je kazao da je na objavu presude došao kao jedan od autora izmena Zakona o kaznenom postupku koji je omogućio reviziju postupka Stepincu, ali i autor saborske deklaracije iz 1992. kojom je osuđen taj montirani proces.

Stepinac je ključni kamen spoticanja u odnosima SPC i Rimokatoličke crkve u Hrvatskoj.

U Rimu je nedavno održan prvi sastanak mešovite katoličko-pravoslavne komisije kojoj je povereno da zajednički razmotri ulogu Alojzija Stepinca pre, za vreme i posle Drugog svetskog rata.

Komisija je osnovana na inicijativu pape Franje zbog protivljenja SPC Stepinčevoj kanonizaciji u sveca, jer je već postao "blaženi".

SPC smatra da se Stepinac nije dovoljno zauzeo za pravoslavce, Srbe, Jevreje i Rome koji su u vreme NDH bili proganjani i ubijani.

KONTROVERZA STEPINAC

Kao zagrebački nadbiskup, Alojzije Stepinac, inače srpski dobrovoljac sa Solunskog fronta, se oštro suprotstavio odbijanju Kraljevine Jugoslavije da potpiše Konkordat sa Vatikanom, pa se okreće ka hrvatskoj opoziciji.

Naročito je bio ogorčen na probritanske oficire koji su bili protivni pristupanju Jugoslavije Trojnom paktu, koji su u Beogradu izvršili državni udar i zbacili namesništvo kneza Pavla.

Ovaj hrvatski kardinal odmah je po ulasku Nemaca u Zagreb 10. aprila 1941. podržao osnivanje NDH, pružao je podršku ustaškom režimu, a 1945. borio se za očuvanje hrvatske države protiv nastupajućeg komunizma.

Protiv ustaša 1943.

Protiv ustaških pokolja, u kojima je ubijen i njegov brat, javno se izjašnjava početkom 1943. Stepinac je govorio na propovedi u Zagrebačkoj katedrali i podigao glas protiv ovakvih zločina.

Neslaganja sa režimom zbog odnosa prema Jevrejima i ubistvima Srba bez ikakvih suđenja iznosi u pismu poglavniku Anti Paveliću već u maju 1941. godine.

Posle rata sa komunističkim vlastima je u kratkotrajnom "primirju". Ubrzo, međutim, Stepinac postaoje ozbiljan protivnik komunistima i javno kritikuje vlast jer oduzima imovinu katoličkih sveštenika i neke proteruje. Biva hapšen, pa držan u kućnom pritvoru da bi bio zatvoren i suđen.

Presudom od 1946. godine osuđen je "zbog kolaboracije sa okupatorom, saradnje sa ustaškim režimom i pokrštavanja Srba" na prisilni radom u trajanju od 16 godina, gubitak političkih i građanskih prava u trajanju od tri godine.

U zatvoru Lepoglava ostaje do kraja 1951. godnie a kazna mu preinačena na kućni pritvor u rodnom Krašiću na Žumberku, gde je pod stražom do kraja života 1960 godine.

ŠTA KAŽE SUDIJA

Presuda nadbiskupu Alojziju Stepincu iz 1946. poništena je jer grubo krši sadašnja i tadašnja temeljna načela materijalnog i procesnog krivičnog prava civilizovanog dela čovečanstva, rekao je danas sudija Ivica Turudić obrazlažući odluku o reviziji presude Stepincu.

 Turudić je kazao da presuda montiranog političkog suđenja Stepincu, među ostalim, krši načelo prava na pošteno suđenje, žalbu i obrazloženu sudsku odluku, kao i načela zabrane prisilnog rada, vladavine prava i pravne države.

"Presuda jedino u odnosu na optuženog Stepinca nije obrazložena niti u odluci o krivici ni u odluci o kazni. Samo su ponovljeni ionako uopšteni navodi optužnice...", kazao je Turudić dodajući da je cilj bila "osveta kardinalu Stepincu, moralna diskvalifikacija njega i katoličke crkve".

Kazao je i da je Stepincu u zatvoru nuđeno potpisivanje formulara za traženje pomilovanja što on nije želeo, pristajući jedino na obnovu postupka pred nezavisnim sudom ili poništenje presude.

"Nakon 70 godina njegova je volja ispunjena od hrvatskog suda u slobodnoj hrvatskoj državi i zato ova presuda nema samo pojedinačni nego i duboki značaj za istoriju hrvatskog naroda", dodao je Turudić.

ISTORIČAR: POLITIČKA PRESUDA, POLITIČKO PONIŠTENJE

Odluka Županijskog suda nije iznenađenje, jer je to deo državnog projekta kome je dat najveći politički značaj u Hrvatskoj, izjavio je danas istoričar i saradnik Instituta za savremenu Istoriju Milan Koljanin.

"Javnost je ovde uvek frapirana nekim potezima hrvatske strane, ali se to mora posmatrati u jednom dužem istorijskom periodu, gde tačno i jasno mogu da se naznače ciljevi, a u svemu tome pitanje Stepinca ima vanredno veliki značaj", rekao je Koljanin za Tanjug.

Koljanin dodaje da je proces protiv Stepinca, oktobra 1946. godine, bio politički, da je imao izrazitu političku i ideološku funkciju, ali da i način na koji je ta presuda poništena ima izrazito političku i ideološku funkciju, s obizirom kako se slučaj Stepinca tretira u Hrvatskoj.

Navodi i da mu je žao što sud nije doneo odluku o obnovi procesa, jer je propuštena prilika da se ponovo u javnosti iznesu argumenti obe strane i tužilaštva i odbrane.