Stoji usamljen preko puta Narodne skupštine, a na prvi pogled izgleda kao ostatak neke građevine. Kamenje je osmatračnica sa Kajmakčalana.
Retko koja bitka je imala tako snažan uticaj, ne toliko na ishod, koliko na moral i stanje srpske vojske u Prvom svetskom ratu, kao što je to bila bitka na Kajmakčalanu.
Ona je bila odlučujuća za povratak kući naše vojske, posle dugog i mučnog prelaska Albanije.
Bitka na Kajmakčalanu je prva pobeda srpske vojske posle povlačenja preko Albanije.
Nakon krvave borbe, 30. septembra 1916. godine, na vrhu Kajmakčalana konačno se zavijorila srpska zastava, a posle velike pobede srpska komanda je odlučila da osmatračnicu ponese u Beograd i postavi u blizini nekadašnjeg dvora.
Vojnici su kamenje poneli sa sobom u znak sećanja na pobedu nad Bugarima u Prvom svetskom ratu.
Spomenik, čije je puno ime Osmatračnica srpske vrhovne komande na Kajmakčalanu, 1988. godine je proglašen za spomenik kulture.
Veruje se da su vojnici na volovskim kolima poneli kamenje, od koga je bila napravljena osmatračnica na vrhu Kajmakčalana.
Ispred spomenika se nalaze ploče sa likovima srpskih i francuskih generala, koji su slavu stekli ratujući tokom Prvog svetskog rata. Među njima su čuveni vojvoda Mišić i vojvoda Putnik.
„Osmatračnica sa Kajmakčalana", koja se nalazi u centru Beograda, je i danas posle više od 100 godina, podsetnik na cenu, koja je plaćena za slobodu i predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika naše istorije i simbol Beograda. Sagrađen je u znak sećanja na sve one koji su u ratu nesebično dali svoje živote za slobodu Srbije.
Gradonačelnik.Beograd.rs/MONDO