Kad razmišljate o najlepšim naseljima bivše Jugoslavije koje je Tito voleo, sigurno vam u prvom planu nije beogradska leva strana Dunava.
Ako ste ovih dana svratili na TikTok, možda vam je za oko zapao video sa naloga Moto BG Borča. Autor se provozao kroz Glogonjski rit i u nekoliko minuta uspeo da probudi i nostalgiju i ponos na prošle dane ovog naselja, ali i da zabrine za trenutni izgled.
Na snimku se nižu ulice i fasade, ali i duh jednog vremena. Jer Glogonjski rit nije tek obično prigradsko naselje. Smešten 18 kilometara od centra Beograda, u okviru opštine Palilula, on je posle Drugog svetskog rata važio za jedno od najlepših radničkih naselja u celoj Jugoslaviji. Osnovan zajedno sa PKB-om 1945. godine, ubrzo je postao dom ljudima koji su dolazili iz svih krajeva bivše zemlje u potrazi za poslom.
Prvi zadatak bio je pravi podvig - isušivanje močvare Pančevačkog rita i stvaranje plodnih polja. Na početku se živelo u barakama, a zatim su nikle moderne zgrade u kojima su radnici dobijali stanove.
Tito i svetske delegacije
Starosedeoci i danas vole da podsete da je Josip Broz Titobio posebno ponosan na Glogonjski rit. Tu je dočekivao svetske lidere poput egipatskog predsednika Gamala Abdela Nasera, alžirskog predsednika Bumedina, kineskog Huoa Guofenga i cara Hajla Selasija. Najčešće prepričavana anegdota je ona kada je Tito, tokom posete kineskog predsednika, opremio stan jednoj porodici. Po završetku posete, država je tražila nameštaj nazad - ali ga porodica nikada nije vratila.
Crkva za šestoro ljudi
Zaštitni znak naselja je Crkva Vozdviženja časnog krsta, toliko mala da u nju može stati tek pet-šest ljudi. Zato se liturgije uglavnom služe napolju. Zovu je i "Tozina crkva", jer ju je podigao Svetozar Marković Toza, tadašnji direktor PKB-a. Kada je crkva završena 1991. godine, Patrijarh Pavle je, uprkos tome što je bio na rehabilitaciji u Vrnjačkoj Banji, želeo da je osvešta – i to je i učinio, nakon čega je ostao i na ručku sa meštanima.
BONU VIDEO:
(City Magazine/MONDO)
