Broj samoubistava u Srbiji je za proteklih 50 godina, odnosno od 1953. do 2005. godine, gotovo udvostručen.
Broj samoubistava u Srbiji je za proteklih 50 godina, odnosno od 1953. do 2005. godine, gotovo udvostručen.Stope samoubistva su bile najviše 1992, 1993. i 1997. godine, kada je zabeleženo 21 samoubistvo na 100.000 stanovnika. Početkom 1950-ih stope samoubistva su bile gotovo dvostruko niže i iznosile su oko 12 samoubistava na 100.000 stanovnika.
Prema najnovijim podacima Republičkog zavoda za statistiku, objavljenim u Demografskom pregledu, u Srbiji su 2005. registrovana 1.442 samoubistva, odnosno 96 više nego prethodne godine.
U 2005. godini je od ukupnog broja umrlih, samoubistvo izvršilo njih 1,35 odsto.
Medju samoubicama dominiraju muškarci. Od ukupnog broja samoubistava 70 odsto su počinili muškarca, a 30 odsto žene. U 2005. godini samoubistvo je izvršilo 1.010 muškaraca i 432 žene.
U poslednjih četrdesetak godina broj samoubica muškog pola je barem dvostruko veći od broja žena koje su svojevoljno prekinule sebi život. Najmanja razlika u samoubistvima po polu bila je početkom 1950-ih, a najveća početkom 2000.
Psiholozi kažu da je, u proseku, veći broj žena koje pokušavaju samoubistvo, ali da kod većeg broja muškaraca pokušaj samoubistva ima fatalan kraj.
Stopa samoubistava je stalno veća u Vojvodini i tokom čitave druge polovine 20. veka, kao i početkom 2000. Stopa samoubistava u Vojvodini bila je za 2,5 do 2,8 puta veća nego u centralnoj Srbiji.
Razlozi regionalnih razlika su višestruki, a u velikoj meri su uslovljeni i bitno drugačijom nacionalnom strukturom stanovništva ta dva područja.
Kao zona visoke stope samoubistava izdvaja se područje na severu Vojvodine oko Subotice. Radi se o deset opština u kojima stanovnici mađarske nacionalnosti predstavljaju većinu ili imaju relativno visoko učešće u ukupnom stanovništvu.
Psiholozi ukazuju da nije neuobičajeno da stopa samoubistava bude viša u razvijenijim delovima zemlje. Tako je u bivšoj Jugoslaviji najviše samoubistava bilo u Sloveniji, najrazvijenijoj republici tadašnje državne zajednice.
Više stope samoubistava u razvijenim regionima pojedini psiholozi tumače kao posledicu sredjenog života, gde osobe teško mogu da nadju svrhu i smisao sopstvenog bitisanja, za razliku od siromašnijih delova, gde je dominantnija borba za opstanak. Naravno, razlozi za samoubistvo ne mogu se objasniti samo ovakvim tumačenjima.
S druge strane, u zonu niske stope samoubistava svrstane su opštine Bujanovac i Preševo, na jugu Srbije, sa visokim udelom stanovništva albanske nacionalnosti, kao i tri sandžačke opštine (Sjenica, Raška, Tutin) - sve sa stopom ispod deset samoubistava na 100.000 stanovnika.
Prema podacima Zavoda za statistiku, medju samoubicama najviše je starih osoba. U 2005. godini svaka druga osoba koja je izvršila smoubistvo imala je više od 60 godina, a svaka treća više od 70 godina.
Povećanje stope samoubistava u Srbiji objašnjava se i dugogodišnjim stresnim okolnostima pod kojim je stanovništvo živelo u proteklom periodu, uključujući ekonomsku nestabilnost, degradaciju postojećeg sistema vrednosti, ali i strahovanje za sopstvenu egzistenciju.
Navedene okolnosti, izmedju ostalog, dovele su i do povećanja broja mentalno obolelih osoba u Srbiji.
Kod mladih i sredovečnih, najčešći uzrok smrti je samoubistvo. Tako je u starosti od 20 do 34 godine čak svaka osma (12,4 odsto) umrla osoba - izvršila samoubistvo.
Najniže stope samoubistava su kod dece od 10 do 14 godina i mlađih adolescenta od 15 do 19 godina, koje su, prema podacima iz 2005. godine, iznosile 0,7, odnosno 2,8 na 100.000 stanovnika.
U Demorafskom pregledu se takodje navodi da su najviše stope samoubistva kod stanovništva bez škole ili sa jednim do tri razreda osnovne škole, a najniža je među stanovništvom sa višom ili visokom školskom spremom.
(Beta)
