Između ostalog, njegovo ime ovekovečeno je činjenicom da je po njemu nazvana endemska omorika koju je Pančić izučavao na planini Tari.

Beogradsku botaničku baštu osnovao je pre 140 godina, 1874. i bio je njen prvi upravnik. Za postojanje "Jevremovca", kako on danas izgleda, posebnu zaslugu imao je kralj Milan Obrenović koji je u tu svrhu 1889. darovao imanje koje je pripadalo njegovom dedi Jevremu Obrenoviću, bratu Knjaza Miloša. Prvobitna Pančićeva botanička bašta stradala je prilikom izlivanja Dunava.

Pored endemske omorike Pančić je otkrio još 101 i opisao oko 2.500 biljnih vrsta.

Bio je svetski priznat botaničar, osnivač Zoološkog i Botaničkog kabineta, tvorac ogledne botaničke bašte u Beogradu, osnovao je i Geološki zavod, bio je rektor Velike škole u Beogradu.

Na predlog srpskih institucija, UNESKO je istakao Pančićevu godišnjicu kao i predstojeće jubileje Mihajla Pupina (160 godina rođenja), Jovana Cvijića (150 godina rođenja, iduće godine) i Stevana Mokranjca (100 godina od smrti).

Pančić je dve decenije pre nego što je osnovao botaničku baštu utemeljio jednu od najbogatijih botaničkih biblioteka, koja se sada nalazi u "Jevremovcu", u to vreme, srednom 19. veka, je formirano odeljenje za "jestastvenu istoriju" na tadašnjem beogradskom Liceju.

Rođen je kao Josip Pančić 5. odnosno 17. aprila (po Gregorijanskom kalendaru) 1814. godine u zaseoku Ugrini u blizini Bribira, tada Austrougarska, danas je to naselje u opštini Vinodolski, pripada Goransko-primorskoj županiji u Hrvatskoj.

Osim Pančićevih omorika, koje su zaštićene na nekoliko lokaliteta na Tari. Ima ih sada, između ostalog, i u Botaničkoj bašti u Kragujevcu i na još nekoliko mesta. Svako stablo omorike, kao i njena prirodna staništa, je pod zaštitom države.

Po njegovom imenu je nazvana je i jedna vrsta maklena, koji raste u Arboretumu Šumarskog fakulteta u Beogradu (u Ulici kneza Višeslava 1), kao Pančićev maklen (Acer intermedium Pančić).

Pančića, rođenog u siromašnoj porodici, školovao je stric Grgur, rimokatolički sveštenik u Gospiću, kasnije je gimnaziju završio u Rijeci, studirao filozofiju u Zagrebu, medicinu je diplomirao u Pešti.

Prve dve godine službe proveo je u Ruksbergu u Banatu, tih godina obilazio je Deliblatsku peščaru, Karpate, a u banatskim rudnicima je istraživao minerale.

Potom je nepunu godinu boravio u Beču, gde je upoznao Vuka Karadžića koji ga usmerio u Srbiju. U Užice je stigao sredinom 1846, ali ga je potpredsednik vlade Avram Petronijević, koji je imao fabriku stakla u okolini Jagodine, ubrzo pozvao da bude lekar u Jagodini, a nešto kasnije, februara 1847. postavljen je za "kontraktualnog lekara" i fizikusa Jagodinskog okruga.

Te godine je zatražio otpust iz austrijskog podanstva i prijem u srpsko, kada je prešao u pravoslavnu veru i posrbio ime u Josif.

Početkom 1850. primljen je za člana Društva srpske slovesnosti, a 1853. je postavljen za profesora prirodnih nauka u Liceju. Od 1854. bio redovni profesor Liceja. Bio je rektor Velike škole od 1868. do 1875. godine.

Tokom 42 godine proučavanja prirode Srbije objavio je 42 naučna dela. A kada se 1874. godine pojavila njegova "Flora Kneževine Srbije" ona je svrstala Srbiju među retke zemlje koje su imale tako iscrpno delo na tu temu.

Za omoriku, kao četinar koji se razlikuje i od jele i od smrče, Pančić je čuo u užičkom kraju 1855. godine, ali ona je pronađena, u selu Zaovinama u zaseoku Đurići, tek 20 godina kasnije, 1875. o čemu je pisao na nemačkom jeziku u članku "Jedan novi četinar u Istočnim Alpima", po standardima tadašnje nauke, na latinskom jeziku. Novu vrstu je nazvao Picea omorica P.

Pančić je uspeo da locira nekoliko prirodnih staništa omorike, a Karlo Mali 1934. godine je otkrio najinteresantnije nalazište  na lokalitetu Crveni potok.

Josif Pančić je umro marta 1888. u Beogradu i on danas počiva na najvišoj koti planine Kopaonik, na visini 2017 metara, na današnjem Pančićevom vrhu.

Do mauzoleja se, posle 1999. godine zbog zaostalih bombi iz NATO bombardovanja može prići samo organizovano i uz prethodnu najavu.

Pančićevu želju da bude sahranjen na vrhu Kopaonika ispunili su planinari i SANU (tada SAN), 7. jula 1951, kada su zemne ostatke njega i njegove supruge Mileve, sahranili u kovčegu napravljenom od Pančićeve omorike, na vrhu Kopaonika.

Mauzolej je izgrađen po projektu arhitekte Vladimira Vladisavljevića.