Ideja za festival LilaLo (lilanje u Loznici) nastala je u želji da zbližimo
tradicionalno i moderno, da tradiciju prikažemo na jedan savremen način i sačuvamo je za generacije koje dolaze.
U okviru festivalskih dana publika može da uživa u vrhunskim koncertima, di džej nastupima, performansima, pozorišnim predstavama, animacijama za decu, izložbama, bioskopskim predstavama na otvorenom, nastupima kulturno umetničkih društava, vožnji fijakerom, etno bazarima, interaktivnim radionicama starih zanata, zaigra u kolu za dukat i učestvuje u lilanju!
Tema festivala je svetlo lile koje nam osvetljava budućnost i budi optimizam.
Kod Srba postoji običaj da se uoči velikog praznika Petrovdana (12. jul) pale lile koje se prave od mlade kore divlje trešnje ili breze na štapu od leske. Ovaj vekovni narodni običaj u lozničkom kraju živi i danas.
Lile se pale uz velike obredne vatre i obično se to radi na mestima gde se narod okuplja, na trgovima, raskršćima i u tom kolektivnom činu najviše učestvuju deca i mladi. Lile imaju i hedonističko- zabavnu funkciju jer se tom prilikom učesnici vesele uz narodnu pesmu i igru. Sam događaj paljenja lila je scenski spektakl, vizuelna impresija igre sa plamenom.
POGLEDAJTE FOTOGRAFJE:
Petrovdan je crkveni i narodni praznik posvećen Svetim apostolima Petru i Pavlu koji se slavi 12. jula po gregorijanskom kalendaru, kada se završava i Petrovski post. Petrovdan je smatran za kalendarsku granicu u godini, posle njega nastupaju promene koje ukazuju na pri bližavanje jeseni (narodni kalendar). Dve velelepne crkve u gradu Loznici posvećene su Svetim apostolima Petru i Pavlu, jedna u Banji Koviljači, a druga u Lešnici.
Prateći običaji koji su još vezani za Petrovdan su sastanak, kolo za dukat, sirac i ukrašavanje krstova na raskršćima.
Sastanak predstavlja skup Srba sa obe strane Drine, običaj uveden u 19. veku u Jadru, neka vrsta razmene nevesta između jadranskih i susednih bosanskih sela o Petrovdanu na Šepačkoj adi. Ti skupovi su bili slični manastirskim i crkvenim saborima, gde su se “devojke verile jedne za Bošnjake, a druge za jadranske seljake i varošane“.
U okviru proslave Petrovdana uveden je s kraja 19. veka i običaj nadigravanja za dukat, danas poznat pod nazivom „Kolo za dukat“. Učesnici se okupljaju u popodnevnim satima oko smotre folklora, a najspremniji se uhvate u kolo i zaigraju za dukat koji će dobiti najbolji igrači, najveštiji mladić i devojka.
Sirac - sir koji se priprema po tradicionalnoj recepturi na Ivanjdan 7. jula, kako bi bio prosušen i spreman za jelo na Petrovdan.
Ukrašavanje krstova na raskršćima – uoči Petrovdana, stari, prošlogodišnji ukrasi se skidaju (peškiri i venac) i postavljaju novi, a uveče se pored tih krstova na raskršćima pali vatra i meštani lilaju.
Običaj lilanja je upisan u nacionalni registar nematerijalnog kulturnog nasleđa Republike Srbije.
Vuk Stefanović Karadžić reformator srpskog jezika i pisma, koji je rođen u selu Tršić nedaleko od Loznice, je u svom „Srpskom rječniku“ (1818. godine) zapisao o lilama: „Lila (brezova ili trešnova), je ono što se oguli s brezove ili s trešnjove kore kao artija. Lila ima u sebi smole i može goreti kao luč“.
LilaLo festival organizuje Turistička organizacija grada Loznice, uz podršku Grada Loznice, a u saradnji sa Centrom za kulturu „Vuk Karadžić“, Kancelarijom za mlade, Crkvenom opštinom lozničkom, brojnim udruženjima građana i pojedincima.
U osmišljavanju i realizaciji festivala angažovani su mladi iz Loznice, umetnici i entuzijasti koji zajedno sa organizatorima čine deo LilaLo tima.
Prvi festival LilaLo organizovan je 2018. godine u Loznici.
Budite bolje informisani od drugih, PREUZMITE MONDO MOBILNU APLIKACIJU.