O značaju zelenila u urbanim sredinama često slušamo, a pogotovo tokom letnjih temperatura kada stignu tropski dani i noći. U protekle dve decenije izgubili smo čak 10 odsto zelenila. Međutim, postoji i niz prestoničkih naselja u kojima je zelenilo zastupljeno, čineći ih nešto lakšim za svakodnevno funkcionisanje.
Dolaskom toplotnih talasa i visokih temperatura, često postaje nemoguće boraviti na užarenom beogradskom asfaltu. Čitav centar grada predstavlja sam vrh toplotnog ostrva kakvo je Beograd.
Toplotno ostrvo je fenomen gde urbana područja imaju više temperature u poređenju sa ruralnim ili prirodnim okruženjem. Uzrok tome je promena zemljišnog pokrivača, namene zemljišta i izgrađene sredine – urbane sredine se ponašaju kao sakupljači toplote, posebno u letnjim periodima, što ima različite posledice, pre svega po javno zdravlje.
Iako se toplotno ostrvo u Beogradu sve više širi, postoji najmanje sedam pozitivnih primera u naseljima u Beogradu koja su, kako navode stručnjaci, dobro integrisana u zelenilo. Docent dr Ivan Simić sa Arhitektonskog fakulteta pojašnjava da struktura ovih naselja utiče da je efekat toplotnog ostrva blaži.
Reč je o Profesorskom naselju na Košutnjaku.
Zeleno naselje jesu i četvorospratnice u delu Višnjičkog venca na Paliluli. Zelenilom se mogu pohvaliti na Vidikovačkom vencu koji takođe odlikuju četvorospratnice.
Još jedno zeleno naselje je Cerak vinogradi. Inače, odlukom Vlade iz 2019. godine ovo naselje stavljeno je pod ingerecnije Zavoda za zaštitu spomenika, odonosno zaštićeno je.
Lakše dišu i Beograđani koji žive u dvospratnim i četvorospratnim zgradama u blokovima 45 i 70 na Novom Beogradu, ali i u naselju Braće Jerković i naselju u Ulici Pere Velimirovića na Kanarevom brdu.
"Zajednička karakteristika ovih naselja je relativno nizak stepen zauzetosti parcele (ne prelazi 40 odsto površine parcele/bloka pod objektima), spratnost koja ne prelazi četiri sparta + potkrovlje (izuzetak je Cerak koji ima 5 spratova + potkrovlje) i prostor oko zgrada je otvorena zelena parkovska površina sa dosta drveća", pojašnjava Simić.
I ova naselja imaju svoje loše strane
Sagovornik Nova.rs podcrtava da i ova naselja uprakos pozitivinom aspektu kada je zelenilo reč, imaju svoje mane.
"Naravno, ova naselja nisu idealna, imaju svoje probleme u održavanju, starosti objekata koji nisu baš energetski efikasni, parking prostoru i sl. ali to ne ugrožava činjenicu da su odlično integrisana sa zelenilom", navodi Simić.
Dodaje da je jos jedna od češćih slabosti ovih naselja pored održavanja, starosti, parkinga i čest nedostatak komplementarnih sadržaja (npr. trgovina i usluge).
"To stanovnicima posebno starijim ume da bude nezgodno jer nemaju te sadržaje na dohvat ruke", pojašnjava sagovornik.
Podsetimo, organizacija Ministarstvo prostora nedavno je objavila da smo u protekle dve decenije u Beogradu izgubili 10 odsto zelenila.
BONUS VIDEO:
(Nova/MONDO/J.D.)