Herceg Novi - Parastos Draži Mihailoviću, najavljeni protesti
MONDO/Nikoleta Vukčević 

Ministarstva kulture okarakterisalo je to kao nedopustiv čin i provokacija Udruženje boraca NOR-a i antifašista Cetinja najavilo je za danas proteste u Grblju i Herceg Novom, ukoliko nadležni ne spreče održavanje parastosa.

Organizator skupa je udruženje "Srpski soko", a služiće sveštenstvo Mitropolije crnogorsko–primorske Srpske pravoslavne crkve (SPC). Nije predviđeno prisustvo mitropolita SPC-a Amfilohija Radovića, saopšteno je ranije iz crkve.

Sličan skup, u organizaciji istog udruženja i u znak sećanja na četničkog vođu Mihailovića održan je kod Herceg Novog 2005. godine.

Ministarstvo kulture Crne Gore je ranije najoštrije osudilo održavanje tog parastosa Mihailoviću uz apel građanima da ne nasedaju na provokaciju, kako je od strane resornog ministarstva okarakterisan najavljeni skup.

"Najavljeni parastos, koji će Mitropolija crnogorsko primorska služiti nekadašnjem vođi četničkog pokreta, predstavlja nedopustiv čin - i sa istorijskog i sa kulturološkog aspekta. Zanimljivo i paradoksalno - sve se dešava u danima tokom kojih Crna Gora slavi najznačajniji datum iz svoje snažne i dugovečne antifašističke tradicije", navodi se u reagovanju Ministarstva.

Parastos se služi povodom 100 godina od stradanja ruske, carske porodice Romanov i 72 godine od ubistva "đenerala Dragoljuba Mihailovića", navodi se saopštenju na sajtu Mitropolije SPC-a.

Udruženje boraca NOR-a i antifašista Cetinja je parastos Mihailoviću okarakterisalo kao "gnusan čin" i najavilo proteste u nastojanju da spreči njegovo održavanje, saopšteno je iz tog Udruženja, koje očekuje da će im se u protestu priključiti i druge, lokalne organizacije boraca.

"Crna Gora ne sme dozvoliti služenje parastosa četničkom vođi i ratnom zločincu Draži Mihailoviću u Herceg Novom", kazao je podgoričkom radiju Antena M istoričar književnosti Novak Kilibarda.

Kilibarda smatra da to "bukvalno znači potcenivanje Crne Gore i vređanje manjinskih naroda u Crnoj Gori".

"To što će u Herceg Novom biti organizovana crkvena svečanost četničkom komandantu zapravo i nije iznenađenje za ljude koji poznaju gospodina Amfilohija, i njegov posao od kada je došao u Crnu Goru. To je čovek koji ne priznaje ni crnogorsku naciju, jezik, državu. To je, zapravo još jedan udarac Amfilohija Radovića na Crnu Goru, i nadam se da će ova Crna Gora koja je stabilna na svom evropskom putu zabraniti taj anticrnogorski pokušaj", ocenio je Kilibarda.

Mitropolija SPC-a je u regovanju navela da ona nije organizator parastosa, da delovanje Draže Mihailovića u Drugom svjetskom ratu "do danas nije do kraja rasvetljeno" , te da "svaki kršteni čovek ima pravo na molitvu, bio on na ovoj ili na onoj strani u Drugom svetskom ratu".

"Parastos je lokalna stvar jednog sela i jednog udruženja i nije čak ni predviđeno da mitropolit bude tamo. Inače, sveštenici sami zakazuju i obavljaju i parastose i ostala bogosluženja i ne pitaju svoga vladiku svaki put treba li da to urade", dodaju iz Mitropolije crnogorsko-primorske.

Skup je zakazan za 18 sati u crkvi Svetog Nikole u Žlijebima kod Herceg Novog.

GRAĐANSKI RAT U CRNOJ GORI

Sukob boraca vernih kraljevskoj vladi u egzilu i partizanskih boraca predvođenih komunistima tada vernih Sovjetskom savezu i Staljinu, poprimio je u Crnoj Gori u Drugom svetskom ratu sve odlike krvavog građanskog rata kji je odneo više žrtava nego borba sa stranim okupatorom.

Posleratni popis utvrdio je ukupno 18.573 poginulih boraca, žrtava fašističkog terora i civilnih žrtava iz Crne Gore, a na ovaj broj treba dodati i više od 5.800 stradalih četnika, podseća Wikipedia.

Jugoslovenska vojska u otažbini, predvođena Pavlom Đurišićem i Lekom Lalićem, prvo vreme se borila sa italijanskim okupatorom, ali je kasnije postala njegov saveznik u borbi protiv komunista.Tokom četničke vladavine, od sredine 1942 do aprila 1943, u Crnoj Gori se nalazio i četnički štab na čelu sa Dragoljubom Mihailovićem.

Koliko je kontrovezna uloga crnogorskih četnika u ratu pokazuje i nacistička "operacija Švarc", tokom maja i juna 1943, kada su Nemci krenuli na četnike, i ubrzo ih razoružali.

Tukli ga jer ne zna četničku pesmu!

Kasnije, krajem 1943. i tokom cele cijele 1944. godine, u žestokim borbama NEmaca i partizana četnici su sarađivali sa okupatorom, da bi tokom juna 1944. Nemci reorganizovali crnogorske četnike u Crnogorski dobrovoljački korpus, po uzoru na Srpski dobrovoljački korpus u Srbiji.

U decembru 1944. godine počinje definitivno povlačenje Nemaca ka Hrvatskoj i Austriji, a s njima i Đurišićevih četnika i Drljevićevih crnogorskih separatista. Đurišića su u aprilu 1945. ubile ustaše, četnici su formalno prihvatili Drljevićevu komandu i bili transportovani u Sloveniju, gde su ih u većini zarobili partizani. Znatan deo tih snaga je nakon zarobljavanja streljan.

U samoj Crnoj Gori preostale četničke grupe likvidirane su u poterama KNOJ-a i kasnije OZNA-e.