Sejšeli i Nemačka imaju najzdravija mora na svetu od svih nastanjenih teritorija, Sijera Leone najnezdravije, a Crna Gora je na listi koja je obuhvatila 171 zemlju zauzela ne baš laskavo 129. mesto, pokazala je nova globalna naučna studija.
U prvom opsežnom istraživanju zdravlja svetskih mora koje je sprovela neprofitna organizacija Conservation International sa sedištem u SAD-u, stručnjaci su u obzir uzeli 10 stavki na temelju kojih su valorizovali vode koje se protežu od obala određene zemlje do njihovih granica ekskluzivne ekonomske zone (EEZ) - do 370 km od kopna, prenosi seebiz.eu.
Svako more je dobilo ukupnu ocenu od nula do 100 koja je prosek ocena za svaku od 10 kategorija.
Kod zemalja sa vrlo dugom obalom različiti su delovi odvojeno bodovani.
EEZ uključuje oko 40 odsto svetskih morskih površina i gotovo sve teritorije uz kontinentalne obale. Ova područja izvor su hrane, prirodnih resursa, rekreacije i drugih pogodnosti za stanovnike koji uz njih žive.
Ciljevi na osnovu kojih su mora ocenjena su:
- morska hrana (merene su količine hrane koje se eksploatišu i njihova održivost, odnosno nivoi/brzina njihovog obnavljanja).
- mogućnosti ribarenja (ocenjene su mogućnosti koje more pruža ribarima i njihovim porodicama, ribolovcima i rekreativnim ribolovcima sa malim brodicama ili bez njih – za razliku od velikih komercijalnih kompanija)
- prirodni proizvodi (ocenjena je količina, održivost i ekološki nivo eksploatacije resursa koji nisu hrana poput nafte, plina i ruda)
- očuvanje staništa koja apsorbuju CO2 (ocenjen je današnji kapacitet mora za apsorpciju CO2 u odnosu na onaj sa početka 1980-ih)
- zaštita priobalja (stručnjaci su uporedili današnje stanje pet ključnih staništa koja štite priobalje, poput mangrovih šuma, tropskih koralnih grebena, površina morskih trava, ledenog morskog pokrova i sl. sa stanjem na početku 1980-ih)
- kvalitet života i privreda u priobalju (ocenjen je kvalitet života i ekonomska stabilnost, uključujući postotak stabilnih poslova, ljudi koji žive od mora)
- turizam i rekreacija (meren je broj turista, noćenja i nivo na koji lokalne zajednice omogućuju razvoj turizma i rekreacije te njihova održivost koja zavisi o ljudskim, kulturnim i prirodnim resursima te infrastrukturi, zdravlju, higijeni i sigurnosti).
- doživljaj mesta (ljudi širom sveta stiču osećaj kulturnog identiteta koji se dobrim delom temelji na okolini u kojoj žive; stručnjaci su merili stanje vrsta koje ta staništa simbolizuju, primere delfina ili morskih kornjača, kao ipostotak zaštićenih područja u određenoj zemlji)
- čistoća vode (meren je stepen zagađenja voda viškom hemikalijama, patogenima i smećem)
- bioraznolikost (ocenjen je broj i raznolikost vrsta i staništa svake regije te nivo njihove zaštite)
Sam vrh liste zauzelo je ostrvo Jarvis u vlasništvu SAD-a koji je dobio 86 bodova od mogućih 100. Među prvih 10 najboljih našli su se i Nemačka, Estonija, Holandija i Kanada.
Crna Gora je na 129. mestu, a Slovenija je zauzela odlično 18. mesto. Hrvatska je na 64. mestu, Grčka na 69, Albanija 87, Turska na 94, a Bugarska na 136. mestu.
(MONDO/Foto: Ilustracija, Guliver/Getty Images)
U prvom opsežnom istraživanju zdravlja svetskih mora koje je sprovela neprofitna organizacija Conservation International sa sedištem u SAD-u, stručnjaci su u obzir uzeli 10 stavki na temelju kojih su valorizovali vode koje se protežu od obala određene zemlje do njihovih granica ekskluzivne ekonomske zone (EEZ) - do 370 km od kopna, prenosi seebiz.eu.
Svako more je dobilo ukupnu ocenu od nula do 100 koja je prosek ocena za svaku od 10 kategorija.
Kod zemalja sa vrlo dugom obalom različiti su delovi odvojeno bodovani.
EEZ uključuje oko 40 odsto svetskih morskih površina i gotovo sve teritorije uz kontinentalne obale. Ova područja izvor su hrane, prirodnih resursa, rekreacije i drugih pogodnosti za stanovnike koji uz njih žive.
Ciljevi na osnovu kojih su mora ocenjena su:
- morska hrana (merene su količine hrane koje se eksploatišu i njihova održivost, odnosno nivoi/brzina njihovog obnavljanja).
- mogućnosti ribarenja (ocenjene su mogućnosti koje more pruža ribarima i njihovim porodicama, ribolovcima i rekreativnim ribolovcima sa malim brodicama ili bez njih – za razliku od velikih komercijalnih kompanija)
- prirodni proizvodi (ocenjena je količina, održivost i ekološki nivo eksploatacije resursa koji nisu hrana poput nafte, plina i ruda)
- očuvanje staništa koja apsorbuju CO2 (ocenjen je današnji kapacitet mora za apsorpciju CO2 u odnosu na onaj sa početka 1980-ih)
- zaštita priobalja (stručnjaci su uporedili današnje stanje pet ključnih staništa koja štite priobalje, poput mangrovih šuma, tropskih koralnih grebena, površina morskih trava, ledenog morskog pokrova i sl. sa stanjem na početku 1980-ih)
- kvalitet života i privreda u priobalju (ocenjen je kvalitet života i ekonomska stabilnost, uključujući postotak stabilnih poslova, ljudi koji žive od mora)
- turizam i rekreacija (meren je broj turista, noćenja i nivo na koji lokalne zajednice omogućuju razvoj turizma i rekreacije te njihova održivost koja zavisi o ljudskim, kulturnim i prirodnim resursima te infrastrukturi, zdravlju, higijeni i sigurnosti).
- doživljaj mesta (ljudi širom sveta stiču osećaj kulturnog identiteta koji se dobrim delom temelji na okolini u kojoj žive; stručnjaci su merili stanje vrsta koje ta staništa simbolizuju, primere delfina ili morskih kornjača, kao ipostotak zaštićenih područja u određenoj zemlji)
- čistoća vode (meren je stepen zagađenja voda viškom hemikalijama, patogenima i smećem)
- bioraznolikost (ocenjen je broj i raznolikost vrsta i staništa svake regije te nivo njihove zaštite)
Sam vrh liste zauzelo je ostrvo Jarvis u vlasništvu SAD-a koji je dobio 86 bodova od mogućih 100. Među prvih 10 najboljih našli su se i Nemačka, Estonija, Holandija i Kanada.
Crna Gora je na 129. mestu, a Slovenija je zauzela odlično 18. mesto. Hrvatska je na 64. mestu, Grčka na 69, Albanija 87, Turska na 94, a Bugarska na 136. mestu.
(MONDO/Foto: Ilustracija, Guliver/Getty Images)
Pridruži se MONDO zajednici.