Poslednji zvanični podaci jasno pokazuju kako je negativan prirodni priraštaj, odnosno "bela kuga", jedan od najozbiljnijih demografskih, ali i socijalnih i ekonomskih problema u većini zemalja regiona Balkana koji bi u budućnosti mogao imati višestruke posledice po njihovo društvo. U pojedinim zemljama regiona već dugi niz godina ponavlja se trend sve većeg broja umrlih u odnosu na broj rođenih beba tokom jedne godine.

Prema podacima koje su prikupili novinari Anadolu Agency (AA), Bosna i Hercegovina je jedna od zemalja regiona koja se suočava sa negativnim prirodnim priraštajem, odnosno u ovoj zemlji nekoliko poslednjih godina sve je veći broj umrlih u odnosu na broj rođene dece. Ove godine stanje se u tom pogledu nije nimalo popravilo tako da "bela kuga" i dalje trese bh. društvo.

Prema podacima Agencije za statistiku, BiH je tokom 2014. godine zabeležila negativan prirodni priraštaj nakon što je broj umrlih u odnosu na broj rođenih bio veći za cijelih 3.803 osoba. U Bosni i Hercegovini je u prvih devet meseci 2014. godine, što su poslednji zvanični podaci s kojima raspolažu državne institucije, umrlo 25.410 osoba, u odnosu na 21.607 rođene dece.

Sličan trend je zabeležen i prethodnih godina kada je u zemlji bilo više umrlih u odnosu na broj rođenih. Tako je i u 2013. godini zab4ležen negativan prirodni priraštaj kada je broj umrlih u odnosu na broj rođenih bio veći za 4.734 osoba. Te godine je u zemlji umrlo 35.837 osoba, u odnosu na 31.103 rođene dece. Sličan scenario je zab4ležen i tokom 2012. godine kada je broj umrlih u odnosu na broj rođenih bio veći za 3.270 osoba. Te godine u zemlji je umrlo 35.817 osoba, u odnosu na 32.547 rođene djece.

Situacija u Srbiji dramatična, sve manje novorođenih

U Srbiji je situacija teža se ova zemalja suočava sa zabrinjavajućim stepenom negativnog prirodnog priraštaja za koji nikako ne uspeva da pronađe rešenje poslednjih godina. Prošle godine je u Srbiji rođeno najmanje beba od početka prošlog veka, navodi Anadolija.

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku (RZS), u zemlji je tokom 2013. godine rođeno 65.554 beba, što je najmanji broj živorođenih u jednoj godini na teritoriji zemlje od početka 20. veka, dok je, s druge strane, umrlo 100.300 osoba. Prema podacima za 2013. godinu, ujedno i najnovijim kojima raspolažu zvanične institucije zemlje, prirodni priraštaj u Srbiji je izrazito negativan i iznosi 34.746.

Takođe, podaci RZS-a govore da je cela teritorija Srbije vrlo ugrožena, a najteže je u južnom i istočnom delu zemlje, gde je prosečna starost stanovništva 43,2 godine i gde svako treće naselje ima manje od 100 stanovnika.

Hrvatska isto tako dugi niz godina ima negativan prirodni priraštaj stanovništva. Hrvatska je, naprimer, 2013. godine imala negativan prirodni priraštaj stanovništva jer je broj novorođenih za 10.447 bio manji od broja umrlih osoba, pokazuju podaci Državnog zavoda za statistiku (DZS). Prema tim podacima prošle godine u Hrvatskoj je novorođenih osoba bilo 39.939, a umrlih 50.386.

U zemlji je tako nastavljen dugogodišnji trend negativnog prirodnog priraštaja jer poređenje s ranijim statističkim podacima pokazuje da je poslednji pozitivan prirodni priraštaj u Hrvatskoj zabeležen 1997. godine. Prošle godine je broj rođene dece bio za 4,4 posto, odnosno 1.832 osobe, manji nego 2012. godine, kada je novorođenih bilo 41.771.

Crna Gora i Makedonija "u plusu"

Crna Gora je jedna od retkih zemalja regiona koja beleži pozitivan prirodni priraštaj poslednjih godina i koja nema problem "bele kuge". Prema poslednjim podacima Agencije za statistiku Crne Gore (MONSTAT), u zemlji je prošle godine rođeno 7.475 novorođenčadi, što je za 16 beba više u odnosu na 2012. godinu.

U tom zemlji je 2013. godine umrlo 5.917 građana, što je za pet manje u odnosu na godinu ranije. Upoređujući podatke rođenih i umrlih u 2013. godini, prirodni priraštaj u Crnoj Gori je bio pozitivan i iznosio je 1.558.

Slično Crnogorcima, i Makedonci beleže veći broj rođenih u odnosu na broj umrlih tokom jedne godine. Naime, kako pokazuju posjednji podaci Državnog zavoda za statistiku Makedonije, u toj zemlji je broj rođenih u odnosu na broj umrlih prošle godine bio veći za 3.930. Tako je stopa prirodnog priraštaja u Makedoniji 2013. godine iznosila 1,9.

Prema podacima Državnog zavoda za statistiku, prošle godine je rođeno ukupno 23.138 živorođene dece u zemlji. Tako je broj živorođenih u Makedoniji prošle godine bio manji za 430 ili 1,8 posto u odnosu na godinu ranije. Istovremeno, u 2013. broj smrtnih slučajeva iznosio je 19.208 i smanjen je za 4,6 posto u odnosu na godinu ranije.

Stručnjaci smatraju kako nema univerzalnog rešenja za ovaj društveni problem dok istraživanja pokazuju da nerazvijene i zemlje u razvoju imaju visok stepen smrtnosti i nizak prirodni priraštaj. Među merama za postizanje pozitivnog prirodnog priraštaja su ekonomski napredak, grantovi za vantjelesnu oplodnju, veća ulaganja u zdravstveni sistem kao i formiranje zavoda za demografsku politiku.