Kako do penzije sa 50 godina: Ovo je lista poslova na kojima se staž računa sa uvećanim trajanjem

Raniji odlazak u penziju rezervisan je za one koji obavljaju teške poslove odnosno poslove sa visokim rizikom. Tokom prošle godine u Srbiji je bilo tačno 170.426 penzionera koji su ostvarili beneficirani radni staž.

Zanimanja koja imaju pravo na beneficirani radni staž

Pravo na beneficirani radni staž imaju i zanimanja definisana u Pravilniku o radnim mestima, odnosno poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem.

Posmatrajući institucije na listi su zaposleni u MUP, BIA, VBA, VOA, Ministarstvu spoljnih poslova, Upravi za izvršenje krivičnih sankcija, Poreskoj policiji, Vojsci Srbije, a od decembra 2019. godine i sudije, tužioci i zamenici tužioca.

Na tom spisku se nalazi 37 različitih industrija, tj. sektora:

• Rudnici
• Geološka i rudarska istraživanja
• Crna metalurgija-železare
• Obojena metalurgija
• Livnice
• Kovačnice
• Proizvodnja vatrostalnog materijala
• Vatrostalno zidanje
• Proizvodnja i prerada nafte i proizvodnja tečnog naftnog gasa
• Šumarstvo i drvna industrija
• Hemijska industrija
• Namenska proizvodnja eksploziva i eksplozivnih materija
• Rečna brodogradnja i brodoremont
• Proizvodnja stakla
• Saobraćaj
• Izgradnja i održavanje dalekovoda i nadzemnih vodova
• Građevinarstvo
• Grafička industrija
• Kožarsko-prerađivačka industrija
• Tekstilna industrijaGumarska industrija
• Farmaceutska industrija
• Proizvodnja električne energije (termoelektrane i toplane)
• Proizvodnja akumulatora
• Industrija mesa
• Industrija kablova
• Rad na niskim temperaturama
• Rad pod vodom
• Industrija viskoznih proizvoda i celuloze
• Proizvodnja hlora i lužine
• Komunalna delatnost
• Zdravstvene ustanove
• Proizvodnja vagona
• Umetnička delatnost
• Nuklearna postrojenja i laboratorije

Da bi se staž osiguranja računao sa uvećanim trajanjem potrebno je da se lice efektivno bavilo opasnim poslovima minimum 10 godina, za starosnu penziju, i 5 godina, za invalidsku penziju. Takođe, pravo na beneficirani radni staž imaju i svi koji sami sebi plaćaju staž, pod uslovom da se utvrdi da su zaista radili teške i opasne poslove koji su zakonski obuhvaćeni ovom beneficijom.

Evo kako do beneficiranog radnog staža, korak po korak.

Kako se računa beneficirani radni staž?

U slučaju beneficiranog staža, svakih 12 meseci efektivno provedenih na poslovima na kojima se staž računa sa uvećanim trajanjem, računa se najviše kao 14, 15, 16 ili 18 meseci staža osiguranja.

Staž osiguranja računa se sa uvećanim trajanjem pod uslovom da je na radnim mestima odnosno poslovima iz člana 53. ovog zakona osiguranik efektivno proveo ukupno najmanje 10 godina, odnosno ukupno najmanje pet godina ako je utvrđena invalidnost.

Staž osiguranja se uvećava samo za vreme koje je efektivno provedeno na radu.

Kako utiče na visinu penzije?

Iz PIO Fonda objašnjavaju da visina penzije, shodno propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju, zavisi i od penzijskog staža koji je navršio osiguranik. Kako se staž osiguranja uvećava za vreme koje je efektivno provedeno na radu na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, i to u zavisnosti od stepena uvećanja staža osiguranja koji su utvrđeni za rad na takvim radnim mestima, to za iste periode rada, zaposleni koji su radili na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem mogu da navrše više ukupnog penzijskog staža od zaposlenih koji nisu radili na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem.

"Na taj način, dužina ukupno navršenog penzijskog staža osiguranika, u koji ulazi i staž osiguranja sa uvećanim trajanjem, može uticati na visinu penzije. Isto tako, osiguranicima iz člana 42. Zakona o PIO, osim osiguranicima iz člana 42. stav 1. tačka 4a tog zakona, koji ispunjavaju uslove u pogledu penzijskog staža za sticanje prava na starosnu penziju iz člana 43. i 43a tog zakona, iznos penzije se uvećava za 20 odsto, u skladu sa članom 79. Zakona o PIO".

Rast penzija zavisi od usklađivanja penzija, bez obzira na to da li je korisnik imao navršen staž osiguranja sa uvećanim trajanjem ili ne.

Snižavanje starosne granice zbog beneficiranog radnog staža

Kako piše na sajtu Zavoda za socijalno osiguranje, starosna granica se snižava osiguraniku, koji je na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem (beneficirani staž), navršio najmanje 2/3 od ukupno navršenog staža osiguranja, zavisno od stepena uvećanja staža za po jednu godinu, i to:

• zasvakih pet godina provedenih na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 14 meseci;
• za svake četiri godine provedene na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 15 meseci;
• za svake tri godine provedene na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 16 meseci;
• za svaku jednu godinu i šest meseci provedenih na radnom mestu, odnosno poslu na kome se efektivno provedenih 12 meseci računa u staž osiguranja kao 18 meseci.

Starosna granica se može sniziti najviše do 55 godina života, a osiguranicima koji rade na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem tako da se 12 meseci računa kao 18 meseci, starosna granica se može sniziti najviše do 50 godine života.

BONUS VIDEO:

(Blic/Mondo/Aleksandra Virijević)