Ove godine stupili su na snagu novi izmenjeni uslovi za penziju. Dame sada idu još starije u penziju i njima će se granica pomerati sve do 2032. godine. Tako među mladima, ali i sredovečnima čujemo sve češće pitanja poput onih hoćemo li doživeti penziju, kolika će biti, te koliko će godina morati da imaju kada se budu penzionisali.
Prosečna penzija u Srbiji danas je oko 30.000 dinara, dok je minimalna penzija 17.000 dinara. Poslednjih godina ovi iznosi rastu, a treba reći da penzioneri i pored redovnih povišica dobijaju i jednokratnu novčanu pomoć. Ipak, i dalje je često pitanje, koliko će penzija biti za 20 ili 30 godina.
Posebna formula za računanje penzije
Ona nije jednostavna, ali ono što je jasno jeste da je penzija veća što je veća zarada u odnosu na prosečnu platu u zemlji i što je više godina staža osiguranja.
Prema računici, svi koji su 40 godina radili za minimalac danas mogu računati na penziju od oko 18.000 dinara. Danas je minimalac oko 35.000 dinara, ranijih godina bio je i mnogo manji, a ove najmanje plate u Srbiji najčešće su imali i imaju trgovci, ugostitelji, radnici u proizvodnji.
Za nekoga ko je 40 godina zarađivao 50.000 dinara, danas bi penzija bila 27.000 dinara. Takođe, za platu od 70.000 dinara dobijla bi se penzija od oko 38.000 dinara, a za zaradu od 90.000 dinara tokom 40 godina staža, može se očekivati penzija od oko 50.000 dinara.
- plata minimalac (sada 35.000) - penzija oko 18.000
- plata 50.000 - penzija 27.000 dinara
- plata 70.000 dinara - penzija 38.000 dinara
- plata 90.000 dinara - penzija 50.000 dinara
- *dužina radnog staža za sve primere je 40 godina
Visina penzije, praktično, je jednaka proizvodu ličnog i opšteg boda.
Da bismo došli do ličnog boda, moramo da izračunamo lični koeficijent. Do njega dolazimo kada svaku našu godišnju zaradu podelimo sa prosečnim republičkim zaradama u odgovarajućim godinama, a onda zbir dobijenih iznosa podelimo sa godinama staža.
Od 1. 1. 1970. do 2002. godine zarada se uzima u neto iznosu, a od 2003. u bruto iznosu. Kad znamo koliki nam je koeficijent, njega množimo sa godinama staža i dobijamo lični bod. Na kraju dobijeni iznos pomnožimo sa opštim bodom koji od januara 2020. godine iznosi 862 dinara.
Nova pravila za penzionisanje
Od 2022. važe nova pravila za penzionisanje žena, što znači da svaki zahtev koji dame podnesu ovih dana, ali i svih narednih zaključno sa ovom godinom, podleže novim, rigoroznijim uslovima. S druge strane, uslovi za odlazak u redovnu penziju za muškarace ostaju isti, ali to nije slučaj i kada govorimo o prevremenom penzionisanju.
Ove kalendarske godine, dame tako u starosnu penziju mogu sa 63 godine i četiri meseca života, umesto 63 godine i dva meseca, koliko je bilo potrebno da imaju za penzionisanje u 2021. godini. Potreban broj godina radnog staža ostaje isti i iznosi minimum 15 godina.
S druge strane, muškarci u starosnu penziju u narednoj godini idu po starom -sa 65 godina života i 15 godina staža upisanog u radnu knjižicu.
Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju izmenjen je 2014. godine. Od tada se za žene svake godine menjaju uslovi za penziju i to po pravilu da se starosna granica pomera u rasponu od dva do šest meseci godišnje. I tako sve do 2032. godine kada će dame moći da idu u penziju sa 65 godina starosti, godinu dana i deset meseci duže nego danas.
(MONDO/Kurir)