Nekadašnji predsednik Predsedništva Srbije Ivan Stambolić je na današnji dan, pre osam godina, otet u Košutnjaku i, kako je kasnije utvrđeno na sudu, odveden na Frušku goru gde je ubijen.
Nekadašnji predsednik Predsedništva Srbije Ivan Stambolić je na današnji dan, pre osam godina, otet u Košutnjaku i, kako je kasnije utvrđeno na sudu, odveden na Frušku goru gde je ubijen.
Stambolićev nestanak prijavljen ne 25. avgusta 2000. godine, a tog dana poslednji put je viđen kako džogira na trim stazi beogradskog parka Košutnjak.
Iako je očevidac, čuvar parkinga u Košutnjaku, tvrdio da su Stambolića otele dve osobe muškog pola (kako je kasnije na sudu utvrđeno to su bili pripadnici Jednice za specijalne operacije - JSO Branko Berček i Nenad Šare) koje su ga zatim odvukle u beli kombi i odvezle u nepoznatom pravcu, policija nije pokrenula istragu o nestanku bivšeg prvog čoveka Srbije, niti se tih dana oglašavala o tom slučaju.
Tek 27. marta 2003. godine, u okviru policijske akcije "Sablja", koja je sprovedena posle ubistva srpskog premijera Zorana Đinđića, pronađeni su posmrtni ostaci Stambolića u jednoj jami na Fruškoj gori i uhapšena su četvorica pripadnika JSO.
Jednistveno suđenje optuženima za ubistvo Stambolića i pokušaj ubistva lidera Srpskog pokreta obnove Vuka Draškovića u Budvi 15. jula 2000. godine počelo je 23. februara 2004. u Posebnom odeljenju Okružnog suda u Beogradu za organizovani kriminal.
Za ubistvo Stambolića optuženi su bivši komandant JSO Milorad Ulemek Legija, nekadašnji pripadnici JSO Dušan Maričić, Nenad Bujošević, Leonid Milivojević, Nenad Ilić i Berček, bivši načelnik Državne bezbednosti Radomir Marković i nekadašnji načelnik bezbednosti JSO Milorad Bracanović.
Prema optužnici Specijalnog tužilaštva, Ulemek je tokom 2000. godine u Beogradu i Kuli organizovao kriminalnu grupu od pripadnika JSO Berčeka, Maričića, Milivojevića, Bujoševića, Ilića i Šarea, koji je u ovom sudskom postupku dobio status svedoka saradnika, s ciljem da vrši krivična dela radi sticanja materijalne dobiti i moći.
U optužnici se navodi da je Ulemek po zahtevu tadašnjeg predsednika SRJ Slobodana Miloševića izdao naređenje članovima svoje kriminalne grupe da u Beogradu otmu, a zatim ubiju Strambolića i da u Budvi pronađu i ubiju Draškovića.
U delu optužnice za ubistvo Stambolića se precizira da je Ulemek dao Berčeku, Maričiću, Milivojević, Bujoševiću i Šareu na uvid i privremeno korišćenje Stambolićev službeni karton sa njegovom fotografijom, pa su oni više od mesec dana osmatrali Stambolićevu kuću i pratili njegovo kretanje.
Marković se teretio da je Ulemeku dao Stambolićev službeni karton, a Bracanović zbog neprijavljivanja da se priprema ubistvo, a kasnije i zbog neprijavljivanje počinilaca.
Berček i Šare oteli su Stambolića uz obrazloženje da ga vode na informativni razgovor.
Krećući se putem ka Novom Sadu, pridružili su im se Bujošević, Maričić i Milivojević. Kada su stigli na Frušku goru, u okolini Iriškog venca, iskopali su jamu, doneli iz kola vreću živog kreča i dva kanistra vode i naredili Stamboliću da klekne ispred jame.
Berček je s leđa, iz pištolja "bereta", ispalio dva metka u potiljačni deo Stambolićeve glave, zatim su ga ubacili u jamu, posuli krečom, polili vodom i zakopali, a preko humke stavili panj.
Optuženi su na sudu negirali da su počinili dela za koja se terete, a tokom godinu i po dana suđenja izvedeni su brojni materijalni dokazi, saslušano više desetina svedoka, veštaka, a saslušan je i svedok saradnik Šare.
Prvostepena presuda doneta je 18. jula 2005. godine, a sudsko veće kojem je predsedavao sudija Dragoljub Albijanić optuženima je izreklo maksimalne kazne.
Za ubistvo Stambolića i pokušaj ubistva Draškovića, Ulemek, Berček, Maričić i Bujošević osuđeni su na po 40 godina zatvora, a za učestvovanje u ubistvu Milivojević je osuđen na 15 godina zatvora. Marković je osuđen na 15 godina, a Bracanović na četiri godine zatvora.
Odlučujući po žalbama na prvostepenu presudu, Vrhovni sud Srbije je juna 2006. godine povrdio kazne Ulemeku i Berčeku, Maričiću je kazna smanjena sa 40 na 30 godina zatvora, a Bujoševiću sa 40 na 35 godina zatvora.
Vrhovni sud je potvrdio prvostepenu presudu za Markovića, dok je Bracanoviću sa četiri godine smanjena na dve godine zatvora.
Pošto su osuđeni na maksimalne kazne, Ulemek i Berček su imali pravo žalbe i u trećem stepenu, ali je Vrhovni sud jula 2007. godine odbio njihove žalbe kao neosnove.
Time je presuda za ubistvo Stambolića i pokušaj ubistva Draškovića postala pravosnažna.
Stambolić je sahranjen 8. aprila 2003. godine na Topčiderskom groblju u Beogradu, uz najviše državne i vojne počasti.
Spomenik Stamboliću otkriven je 29. oktobra 2005. godine na Fruškoj gori, u prisustvu članova porodice Stambolića, prijatelja, sardnika i visokih zvaničnika Srbije i Vojvodine.
Na mestu otmice u Košutnjaku podignuta je spomen česma.
(Tanjug, Foto:Blic/Nebojša Radosavljević)
