Bivši kapetan mađarske žandarmerije Šandor Kepiro (97), optužen za ratni zločin tokom zloglasne Novosadske racije 1942. godine, izjavio je danas da je nevin i da nije učestvovao u tom krvoproliću.
Kepiro je uoči suđenja u budimpeštankom sudu ponovio da je nevin, da nije učestvovao u krvoproliću, niti da je tada dobio naređenje da ga izvrši.
Suđenju Kepiru u Budimpešti prisustvuju specijalni tužilac za ratne zločine Srbije Vladimir Vukčević, predstavnici naše ambasade u Budimpešti, direktor jerusalimskog centra "Simon Vizental" Efraim Zurof, članovi Jevrejske opštine Novi Sad i veliki broj domaćih i stranih novinara.
Proces se vodi po opštim pravilima krivičnog postupka, mada je optuženi u to vreme bio vojno lice, s tima da predsedavajući sudskog veća poznaje i proceduru krivičnog postupka protiv lica u uniformama.
Prema optužnici budimpestanskog tužilaštva, podnetoj 14. februara ove godine, Kepiro je stigao u Novi Sad 20. januara 1942. godine kao kapetan žandarmerije 5. segedinskog žandarmerijskog okruga Mađarske kraljevske žandarmerije.
Pet dana pre toga načelnik Generalštaba Mađarske kraljevske vojske je izdao naređenje da se, zbog navodnih sve brojnijih partizanskih akcija u okupiranioj Bačkoj, sprovede totalni pretres kuća i stanova u Novom Sadu i okolnim naseljima, koje je trebalo da ostvari komandant 5. armije pukovnik Jožef Graši.
Graši je napravio detaljan plan akcije i naredio da formiraju grupe sastavljene od policajaca, žamdarma i vojnih istražitelja, zadužene da sprovedu raciju i pronađu skriveno oružje, a vlasnike privedu i kazne, navodi se u optužnici.
Rukovodilac jedne takve grupe bio je i Kepiro, za koju je dokazano da je, pored ostalog, bez ikakvog razloga ubila četvoro ljudi u Novom Sadu - jedan bračni par, jednog muškarca i jednu ženu.
Sam pogrom nedužnog stanovništva, u kojem je streljano ili bačeno pod led Dunava najmanje 1.200 Srba, Jevreja i Roma, počeo je 21. januara u šest sati ujutro i okončao se 23. januara uveče.
Kepiro je krajem Drugog svetskog rata dva puta osuđivan na zatvorsku kaznu zbog pomenutih zločina, ali je uspeo da ih izbegne bekstvom najpre u Austriju, a u leto 1948. godine, uz pomoć Argentinske katoličke crkve, u Buenos Aires.
U Mađarsku se vratio 1996. godine da u domovini provede poslednje dana svog života, s tim da su mu tadašnje mađarske vlasti obećale punu slobodu.
Pre pet godina otkrio ga je Zurof, koji je danas izjavio da budimpeštanski proces verovatno predstavlja poslednji protiv nekog zločinca iz Drugog svetskog rata.
U traženju istine i stavljanje Kepira pred lice pravde uključili su se i nadležni srpski organi i Jevrajska opština u Novom Sadu.
(Tanjug)
