U Beogradu je danas, na Dan sećanja na početak Drugog svetskog rata u Jugoslaviji, organizovan niz komemorativnih svečanosti posvećenih odavanju počasti nevino stradalim građanima i pripadnicima oružanih snaga Kraljevine Jugoslavije, koji su se suprotstavili daleko nadmoćnijem neprijatelju.
Prvi su, polaganjem venaca na spomen obeležje u Karađorđevom parku, počast stradalima u bombardovanju odali predstavnici Privremenog organa Beograda i Udruženja građana "Šesti april" .
U ime Grada venac je položio sekretar Privremenog organa Goran Vesić koji je ujedno i najavio izgradnju jedinstvenog spomenika u čast svim Beograđanima koji su stradali u nacističkom i savezničkom bombardovanju 1941. i 1944.godine.
Prema njegovim rečima, danas se obeležava stradanje više hiljada Beograđana koji su poginuli samo zato što su se usudili da se suprotstave nacistima i pokažu stav na tadašnja dešavanja u svetu.
"Bombardovanje 6.aprila 1941. i 1944. uvek treba da nas podseća na nevine žrtve koje su poginule u gradu koji je bio proglašen otvorenim i koji se nije branio, a koji je kažnjen samo zato što se nismo uklapali u njihovu podelu sveta", rekao je Vesić.
On je dodao da su predstavnici Privremenog organa razgovarali sa Udruženjem građana "Šesti april" o izgradnji jedinstvenog spomenika kojim će biti odata počast stradalima u nacističkom i savezničkom bombardovanju.
"Kao odgovorni ljudi moramo da se sećamo svoje istorije i nevino poginulih kako u budućnosti ne bismo ponavljali greške iz prošlosti", zaključio je on.
Načelnik Generalštaba Vojske Srbije general Ljubiša Diković je oko podneva, u ime Vlade Srbije, položio lovorov venac kraj Spomenika stradalim pilotima na Zemunskom keju.
Vence su položili i predstavnici boračkih organizacija i prvremenog organa grada Beograda.
Član privremenog organa Nikola Nikodijević rekao je tom prilikom da je Srbija bila na pobedničkoj strani u Drugom svetskom ratu i da danas što češće treba da ističe svoju antifašističku prošlost.
Gradska vlast će, prema njegovim rečima, insistirati na tome da se u bliskoj budućnosti podigne spomen-obeležje žrtvama Drugog svetskog rata i memorijalni kompleks ljudima stradalim u logorima i na stratištima.
"Naša je obaveza prema budućim generacijama da se sećamo užasa i strahota Drugog svetskog rata kako nam se takve stvari više nikada ne bi ponovile", naveo je Nikodijević.
Predsednik Privremene uprave Beograda Siniša Mali izjavio je danas da je 6. aprila 1941. godine tokom nemačkog bombardovanja život izgubilo 2.274 osobe, od oko 370 hiljada koliko je tada bilo stanovnika u glavnom gradu.
"U tom trenutku Beograd je imao oko 370.000 stanovnika, od kojih je po zvaničnim podacima, 2.274 života izgubljeno, a neki nezvanični podaci govore da je oko 4.000 Beograđana tog dana izgubilo živote. Ovaj trenutak daje nam obavezu da čuvamo uspomenu na sve te žrtve, a nadamo se da se tako nešto nikada više u istoriji grada Beograda neće desiti", kazao je Mali prilikom polaganja venca u Aleji žrtava bombardovanja na Novom groblju.
On je rekao da je današnji dan prilika da se setimo svih onih koji su nedužno stradali i podsetio da su tada srušene mnoge zgrade, među kojima i Narodna biblioteka Srbije, sa više od 300.000 knjiga.
Vence su na Novom groblju, osim Privremenog veća i Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, položili i predstavnici Udruženja za očuvanje tradicionalnih vrednosti Beograda "6. april" i Udruženje civilnih invalida rata.
Biće organizovano i polaganje cveća i venaca kod palate "Beograd", odnosno kod fontane "Vrelo života", koja simbolizuje stradanje u glavnom gradu tokom Drugog svetskog rata, ali i pobedu života.
Nakon toga je predviđeno polaganje venaca kod granitnog krsta u porti Vaznesenjske crkve, u kojoj se nalazilo sklonište u kome je tokom šestoaprilskog bombardovanja stradalo više stotina građana Beograda.
Kako je ranije najavljeno iz Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, vence će u porti crkve položiti predstavnici Grada Beograda, preživeli i potomci stradalih.
Dan sećanja na stradanje Narodne biblioteke Srbije
Centralna manifestacija obeležavanja Dana sećanja na stradanje Narodne biblioteke Srbije u Drugom svetskom ratu (6. april 1941.) održana je danas na lokalitetu nekadašnje Narodne biblioteke Srbije na Kosančićevom vencu.
Okupljenim građanima, ambasadorima, piscima se prva obratila v.d. upravnika NBS Svetlana Jančić rekavši da je Narodna biblioteka Srbije, najstarija i najugledija ustanova kulture u državi, stecište znanja, pamćenja i svesti o značaju i ugledu institucije i njenim odgovornostima, duboko ukorenjena u samu suštinu nacionalnog bića i kolektivnog identiteta.
Tokom 182 godine istrajnog i posvećenog rada Narodna biblioteka Srbije verno je delila sudbinu naroda i zemlje, rekla je Jančić i dodala da je za vreme nemačkog bombardovanja Beograda u aprilu 1941. uz velike ljudske žrtve i ogromna razaranja grada, čije su posledice još vidljive, u vazdušnim napadima nepovratno uništena dragocena nacionalna naučna i kulturna baština, prikupljana i čuvana u Narodnoj biblioteci od njenog osnivanja 1832. godine.
U požaru koji je zahvatio staru i nepodesnu zgradu bivše kartonaže Milana Vape u kojoj je Biblioteka provela pune dve decenije, posle neprekidnih seoba i uzaludnih traganja za prostorom kakav priliči uglednoj nacionalnoj instituciji kulture, prema izveštaju Komisije za procenu vrednosti uništenih zbirki, pod naletom zapaljivih bombi izgorelo je više od 1.300 srednjovekovnih rukopisa i dokumenata na pergamentu i hartiji, preko 300.000 štampanih knjiga, među kojima i knjige iz prvih srpskih štamparija od XV do XVIII veka, kompleti novina i časopisa iz XVIII, XIX i XX veka, oko 2.000 pisama književnika i znamenitih ličnosti srpskog i drugih južnoslovenskih naroda, bogata kartografska i muzikološka zbirka, biblioteke celine neprocenjive vrednosti, kompletna dokumentacija, svi inventari i lisni katalozi.
NA BEOGRAD PALO 440 TONA BOMBI
Nemačka je bez objave rata 6. aprila 1941. godine napala Kraljevinu Jugoslaviju.
Napad je počeo snažnim udarima vazduhoplovnih snaga, specijalnim dejstvima i brzim prodorima oklopno-mehanizovanih jedinica.
Glavni cilj napada nemačkog vazduhoplovstva je bio razaranje Beograda, demoralisanje vojske i naroda i uništenje jugoslovenskih vazduhoplovnih potencijala.
Odluku da se Beograd bombarduje doneo je Adolf Hitler 27. marta, razjaren vestima o demonstracijama u Beogradu protiv potpisivanja Trojnog pakta.
Izvršenje zadatka povereno je 4. vazdušnoj floti pod komandom generalpukovnika Aleksandra Lera, a operacija uništenja Beograda, u kojoj je učestvovalo 234 bombardera i 120 lovaca, nosila je naziv "Strašni sud".
U toku 6. aprila grad je bombardovan u četiri naleta, a nastavljeno je 7. aprila, 11. i 12. aprila.
Na Beograd je izručeno oko 440 tona razornih zapaljivih bombi, poginulo je, kako se procenjuje, više od 2.500 ljudi, a uništeno je vise stotina zgrada, među njima Narodna biblioteka Srbije.
Jugoslovensku prestonicu je od napada iz vazduha branio elitni Šesti lovački puk i jedinice protivvazdušne odbrane Vazdušne zone Beograd. Piloti iz Šestog lovačkog puka su tokom odbrane Beograda 6. i 7. aprila 1941. godine oborili između 42 i 48 nemačkih aviona.
