Talibani, ili na paštunskom studenti, ekstremistički su islamistički militanti koji su se pojavili početkom 1990. godine u severnom Pakistanu, sa željom da nametnu svoje strogo tumačenje islama, koje uključuje brojne veoma stroge kazne za one koji krše kruta pravila.
Oni su obećali da će se boriti protiv korupcije i unaprediti bezbednost a u to vreme mnogi Avganstanci su bili umorni od bahatosti i međusobnih sukoba mudžahedina tokom građanskog rata, a smatra de da su se prvi put pojavili u verskim školama, pod finansijskim pokrovitlejstvom Saudijske Arabije, propovedajući svoje tvrdo viđenje islama: muškarci su terani da puštaju brade, a žene su morale da nose burku koja im pokriva celo telo, zabranili su neislamsku televiziju, muziku i bioskope, a nisu odobravali ni obrazovanje devojaka, a uticaj im se širio brzinom kojom su uvodili sve strože verske zakone.
U septembru 1995. zauzeli su pokrajinu Herat, koja se graniči sa Iranom, a tačno godinu dana kasnije avganistansku prestonicu Kabul, svrgnuvši režim predsednika Burhanudina Rabanija, jednog od utemeljivača avganistanskih mudžahedina, koji su se opirali sovjetskoj okupaciji. Do 1998. talibani su imali kontrolu nad gotovo 90 odsto Avganistana.
Afghan’s Minister Of Education; Hamidi is still going to her office
— UG (@UgwunnaEjikem)August 16, 2021
Refusing to leave like other VIPs, she was shocked that the President fled & has vowed to remain in Kabul & keep trying her best to give women access to education.
She is my Hero Of The Week!pic.twitter.com/lzJxGAFDtZ
Talibani su ranije ove godine rekli da žele "istinski islamski sistem" za Avganistan koji bi odredio prava žena i manjina, ali upozorili su da bi svi zakoni morali biti u skladu sa kulturnim tradicijama i verskim pravilima, a postoje indicije da je već zabranjeno ženama rad u pojedinim oblasima, a u Kabulu su prefarbani izlozi na kojima su žene.
Kabul.pic.twitter.com/RyZcA7pktj
— Lotfullah Najafizada (@LNajafizada)August 15, 2021https://mondo.rs/Info/Svet/a1518575/Oglasio-se-portparol-talibana-u-Kabulu.html
Brzi napredak talibana poklopio se sa uklanjanjem američkih, britanskih i drugih stranih trupa, uključujući Australijance. Sjedinjene države su prvobitno objavile svoju nameru da potpuno napuste Avganistan do 11. septembra, na 20. godišnjicu napada na Svetski trgovinski centar koji je ceo svet ostavio bez daha. Međutim, američki predsednik Džo Bajden povukao je većinu američkih trupa pre toga, označivši 20-godišnji sukob "večnim ratom" i rekavši da "želi da okonča američko ulaganje u krv i blago". Tokom rata poginulo je više od 150.000 ljudi. SAD su izgubile više od 2.000 vojnika i potrošile milijarde dolara, a desetine hiljada avganistanskih civila i vojnika je izgubilo je živote.
Ipak, optimizam da će država uspeti da se izbori sa talbanima, slomljen je predsendikovim napuštanjem zemlje, čiju su palatu zauzeli militanti, pa još uvek nije jasno šta će se dalje dešavati. Vršilac dužnosti ministra unutrašnjih poslova vlade rekao je da će postojati prelazna administracija dok talibani kažu da se to neće dogoditi, ali da će razgovarati o stvaranju "otvorene, inkluzivne islamske vlade".
the two black dots in photo (1) are of two afghans who tried desperately to cling onto an airplane to escape kabul. photo (2) is the famous 'falling man' photograph of a person falling from the WTC during the 9/11 attacks.
— Qaummunist (@qaummunist)August 16, 2021
two visuals, connected in history, violence, politics.pic.twitter.com/fsmBqqErRR
Na međunarodnom aerodromu u Kabulu gomile ljudi su se preplavile asfaltom, očajnički pokušavajući da pobegnu iz Avganistana, od kojih su mnogi vladini radnici. Australija se pridružila sa više od 60 zemalja koje traže da se stranim zvaničnicima i Avganistancima omogući siguran izlazak iz zemlje ako žele da odu. Ali za one koji su zaostali u Avganistanu čeka neizvesna budućnost.
(MONDO/ABC News)
