Sve oči uprte na Bliski istok: Šta je Hezbolah, sa čime raspolažu i mogu li da uđu u sveopšti rat sa Izraelom?

U sredu je 25 ljudi poginulo, a najmanje 600 ranjeno u Libanu kada su eksplodirali radio uređaji koje su koristili pripadnici oružane grupe Hezbolah, saopštilo je ministarstvo zdravlja te zemlje. Ove eksplozije usledile su nakon serije eksplozija pejdžera dan ranije, u kojima je poginulo 12 ljudi, a povređeno više od 2.000. Hezbolah krivi Izrael za ove napade. Pogranični sukobi između Izraela i Hezbolaha značajno su eskalirali u poslednjih 11 meseci, podstaknuti ratom u Gazi.

Šta je Hezbolah i gde deluje?

Hezbolah je šiitska muslimanska organizacija sa velikim političkim uticajem u Libanu i kontroliše najmoćniju oružanu silu u zemlji.Osnovan je početkom 1980-ih pod patronatom Irana, sa ciljem da se suprotstavi izraelskoj okupaciji južnog Libana tokom građanskog rata u toj zemlji.

Od 1992. godine Hezbolah je učestvovao na nacionalnim izborima i postao je značajna politička snaga. Njeno naoružano krilo izvelo je smrtonosne napade na izraelske i američke snage u Libanu. Kada su se izraelske trupe povukle iz Libana 2000. godine, Hezbolah je preuzeo zasluge za njihov odlazak.

Hezbolah je zadržao hiljade boraca i veliki raketni arsenal u južnom Libanu, i nastavlja da se protivi prisustvu Izraela u spornim pograničnim oblastima. Ova organizacija je proglašena terorističkom u zapadnim zemljama, Izraelu, arapskim državama Zaliva i Arapskoj ligi.

Ko je vođa Hezbolaha, Hasan Nasralah?

Šeik Hasan Nasralah je šiitski sveštenik koji vodi Hezbolah od 1992. godine. On je odigrao ključnu ulogu u transformaciji organizacije u političku i vojnu silu. On ima bliske veze sa Iranom i njegovim vrhovnim vođom, ajatolahom Alijem Hamneijem. Iako se godinama nije pojavljivao u javnosti zbog straha od atentata, Nasralah redovno drži televizijske govore koji su veoma cenjeni među pristalicama Hezbolaha.

Koliko je moćna Hezbolahova vojska?

Hezbolah je jedna od najoružanijih nevladinih vojnih snaga na svetu, koju finansira i opremi Iran. Iako Nasralah tvrdi da Hezbolah ima 100.000 boraca, prema nezavisnim procenama taj broj se kreće između 20.000 i 50.000. Mnogi od njih su dobro obučeni i iskusni, sa borbenim iskustvom iz građanskog rata u Siriji. Hezbolah poseduje između 120.000 i 200.000 raketa i projektila, od kojih su većina nevođene rakete kratkog dometa. Međutim, poseduje i protivvazdušne i protivbrodske rakete, kao i vođene projektile sposobne da pogode duboko unutar Izraela.

Može li Hezbolah zaratiti sa Izraelom?

Sukobi su eskalirali 8. oktobra 2023. godine, dan nakon što su militanti Hamasa napali Izrael iz Gaze. Hezbolah je potom ispalio rakete na izraelske položaje u znak solidarnosti sa Palestincima. Od tada, organizacija je ispalila više od 8.000 raketa na severni Izrael i izraelske položaje na Golanskoj visoravni, koristeći protivtenkovske rakete i udare bespilotnih letelica.

IDF (Izraelske odbrambene snage) uzvratile su vazdušnim napadima i artiljerijom i tenkovskom vatrom na položaje Hezbolaha u Libanu. Prema podacima libanskog Ministarstva zdravlja, od oktobra 2023. godine poginulo je najmanje 589 ljudi, uglavnom boraca Hezbolaha, ali i najmanje 137 civila.

Iako su borbe intenzivne, analitičari smatraju da do sada obe strane pokušavaju da spreče prelazak u totalni rat. Međutim, strah od eskalacije porastao je nakon smrti 12 dece u raketnom napadu na izraelsku okupiranu Golansku visoravan u julu. Izrael je optužio Hezbolah, ali je ta organizacija negirala umešanost. SAD pokušavaju da smire tenzije pregovorima o prekidu vatre i sporazumu o oslobađanju talaca u Gazi, vršeći pritisak na Izrael i Hamas. Hezbolah je izjavio da će prekinuti neprijateljstva tek kada se borbe u Gazi okončaju.

BONUS VIDEO: