Strateški bombarder B-52H Stratofortress američkog vazduhoplovstva približio se ruskoj granici tokom velike NATO vežbe "Bomber Task Force Europe 26-1", izazvavši oštre reakcije iz Moskve i protestnu notu ruskog Ministarstva spoljnih poslova upućenu Finskoj. Vežba, koja je počela prošle nedelje iz baze Moron u Španiji, uključuje operacije iznad Finske, Baltičkog mora, Estonije, Norveške i Poljske, a trajaće do 20. novembra.
Tokom misije iznad estonskog vazdušnog prostora, američki B-52H izvodio je simulaciju napada na svega 50 kilometara od ruske granice, dok su ga pratili britanski lovci Eurofighter Typhoon FGR.4, avion za rano upozoravanje Boeing E-3A Sentry i avion-tankeri Airbus KC2 Voyager.
Flightradar24 je potvrdio da je let izveden 12. novembra 2025., u okviru kompleksne vežbe koja uključuje više savezničkih zemalja i scenario koordinisanog odgovora NATO-a na "hipotetičnu pretnju" na severoistočnom krilu Alijanse.
Učešće Finske i reakcija Moskve
Finski višenamenski lovci F/A-18C Hornet iz sastava ratnog vazduhoplovstva Finske pratili su američki bombarder prilikom njegovog leta duž ruske granice, što je označilo drugu zajedničku vežbu Finske u okviru NATO-a otkako je zemlja postala članica Alijanse 2023. godine.
Cilj vežbe, prema zvaničnom saopštenju finskog ratnog vazduhoplovstva, jeste "razvijanje interoperabilnosti NATO-a i poboljšanje sposobnosti zajedničkog delovanja u realnim borbenim uslovima".
Međutim, Rusija je oštro reagovala, nazivajući manevre "provokativnim aktom usmerenim na destabilizaciju severne Evrope". Moskva je Helsinkiju uputila diplomatski protest, upozoravajući da se takve aktivnosti odvijaju "na ivici crvene linije" i da povećavaju rizik od incidenta.
B-52H - još uvek simbol američke nuklearne moći
Ruski vojni i analitički izvori ocenjuju da let američkog bombardera u zoni udaljenoj svega nekoliko minuta leta od ruskog vazdušnog prostora predstavlja ozbiljan signal, imajući u vidu da B-52H predstavlja nuklearno sposobnu komponentu američke strateške trijade. Svaki takav avion može nositi najnovije krstareće rakete AGM-86B ALCM ali od nedavno i najnovije AGM-181A LRSO, kao i konvencionalno naoružanje dugog dometa, što, prema Moskvi, "nije vežba, već demonstracija sile".
Ruski mediji podsećaju da ovo nije prvi put da su američki bombarderi leteli tik uz ruske granice. Isti tip aviona zabeležen je 24. februara iznad istog područja, tačno na dan kada je Estonija obeležavala Dan nezavisnosti, što je dodatno pojačalo sumnje u simboliku NATO poruka.
Zašto ruski bombarderi ne lete uz američke obale?
Komentatori u ruskoj štampi ističu kontrast između američkih aktivnosti kod granica Rusije i uzdržanosti Moskve kada je reč o sličnim manevrima u blizini Sjedinjenih Država. Kako primećuju, "ruska strateška avijacija se retko pojavljuje kod obale Kalifornije ili istočne obale SAD, već uglavnom deluje u zoni Arktika i Aljaske", čime se, kako navode, izbegava nepotrebna eskalacija.
Ipak, analitičari ocenjuju da ovakve misije NATO-a imaju dvostruku svrhu: tehničku obuku posada i političku demonstraciju jedinstva saveznika. Svaka rotacija bombardera B-52 u Evropi deo je šire strategije odvraćanja, kojom se, kako tvrdi Pentagon, "pokazuje odlučnost i spremnost da se odbrani svaki deo teritorije Alijanse".
Baza Moron - ključna tačka američkog prisustva u Evropi
Avion B-52H sa registracijom 61-0036 poletao je iz vazduhoplovne baze Moron u Španiji, gde su 8. novembra 2025. godine sletela tri bombardera iste klase, prebačena iz baze Barksdale u Luizijani. Tokom nekoliko narednih nedelja, oni će izvoditi kombinovane bilateralne i multilateralne misije u okviru programa Bomber Task Force Europe 26-1, pre povratka u Sjedinjene Države.
Američki vojni portparol saopštio je da raspoređivanje bombardera B-52H potvrđuje "trajan značaj transatlantskog partnerstva i stratešku ulogu baze Moron" u okviru NATO infrastrukture. Zahvaljujući svojoj lokaciji, udaljenoj svega nekoliko sati leta od severne Evrope, Bliskog istoka i severne Afrike, baza Moron omogućava brzo reagovanje i koordinaciju sa saveznicima.
Moskva podiže borbenu gotovost
Ruski mediji tvrde da su nakon ovih letova ruski sistemi PVO u Baltičkom okrugu prešli u pojačani režim osmatranja, dok su lovci Su-35 i MiG-31 bili u pripravnosti za eventualno presretanje. Analitičari u Moskvi ocenjuju da se radi o "pripremi scenarija nuklearnog udara" i "testiranju vremena reakcije ruskih radara i komandnih centara".
Kremlj, za sada, zadržava diplomatski ton, ali upozorava da će svaka nova vežba u neposrednoj blizini ruskih granica biti smatrana "provokacijom koja nosi rizik realnog sukoba".
Vaše mišljenje nam je važno - ostavite nam komentar, nije potrebna registracija!
BONUS VIDEO: