Nezvanično, broj supružnika koji dođu u crkvu sa zahtevom da njihov brak bude prekinut u gotovo svim delovima Srbije poslednjih godina raste.
Drugi put pred oltar želi svega od dva do tri odsto crkveno razvedenih, odnosno ljudi koji su dobili pismenu potvrdu da više nisu venčani jer razvod kao čin ne postoji u crkvi.
Ako jedan od partnera želi razvod jer je zavoleo drugu osobu, Crkva mu, kao krivcu za razlaz, neće dozvoliti još jedno sklapanje braka pred oltarom.
Sve što je potrebno da urade oni koji žele i crkveno da se raziđu jeste da crkvenom sudu podnesu molbu za razvod braka, prilože crkveni izvod iz knjige venčanih, kopiju sudskog razvoda i da plate taksu od 1.200 dinara
Protođakon dr Ljubomir Ranković iz Eparhije šabačke za "Alo!" navodi da se crkveni brakovi u Srbiji okončavaju ekspresno, budući da je prethodno građanski sud utvrdio sve činjenice.
"Nakon što jedan od zavađenih supružnika preko parohijskog sveštenika uputi zahtev crkvenom sudu svoje eparhije za razvod braka, Crkva ubrzo šalje drugom supružniku dostavnicu u kojoj se traži njegova saglasnost. Osim toga, od njega se zahteva i uverenje o tome da li je stupio u drugi brak ili ne", kaže Ranković.
On objašnjava da se crkveni brakovi uglavnom okončavaju zbog "neslaganja karaktera" odnosno obostranom krivicom supružnika. Međutim, dešava se i da supružnici uplove u novi građanski brak, a da se prethodno nisu razveli u crkvi, što se prema pravoslavnim kanonima smatra preljubom.
"Obred venčanja i molitve koje sveštenici izgovaraju razlikuju se u zavisnosti od toga koji brak po redu supružnici zaključuju. Drugi brak koji se sklapa u crkvi pun je pokajničkih uzdaha. Ovakvim obredima dominira osećanje pokajanja, pa i tuge, zbog prethodnog venčanja koje nije ispunilo svoj cilj. Zbog toga se bračne krune, koje simbolišu stupanje u ljudsku i božansku zajednicu, koriste samo prilikom prvog venčanja", objašnjava protođakon.
Ipak, ukoliko prethodno crkveno razvedeni partner ponovo odluči da stane pred oltar sa osobom kojoj bi to bio prvi brak, obred venčanja je potpuno isti kao i da nije bilo raskida braka pred Bogom. Kako objašnjava protođakon Ranković, Crkva je u tom slučaju blagonaklona, jer ne želi da tom supružniku uskrati blagoslov koji mu pripada.
Iako nema zvaničnih podataka koliko Srba okonča brak pred Bogom, u Šabačkoj eparhiji, koja broji 350.000 parohijana, prošle godine je u crkvama sklopljeno 1.064 braka, dok ih je 106 okončano.
Kako za "Alo!" navode u Republičkom zavodu za statistiku, u Srbiji je prošle godine zaključen 36.321 brak, nešto više (0,8 odsto) nego prethodne godine, dok je razvoda u tom periodu bilo za skoro osam odsto više. - Prošle godine razvedeno je 9.995 brakova. Prosečna starost muža prilikom razvoda je 44,1 godina, a žene 40,5 godina. Najveći broj razvedenih brakova su oni sa decom (53 odsto), a prosečno trajanje razvedenog braka u 2018. godini bilo je 13,6 godina - kažu u Republičkom zavodu za statistiku.