Multipli mijelom je drugi po učestalosti rak krvi koji čini 10 posto svih hematoloških maligniteta, sa oko 80.000 obolelih svake godine u svetu. Prema podacima Instituta za javno zdravlje Srbije "Dr Milan Jovanović Batut", u našoj zemlji se godišnje dijagnostikuje više od 300 bolesnika sa multiplim mijelomom.

Septembar je mesec posvećen podizanju svesti o malignim bolestima krvi sa ciljem da se javnost upozna sa ovim oboljenjima, težinom i posledicama koje ove bolesti daju, kao i na koji način se može unaprediti nega i lečenje pacijenata.

Multipli mijelom je maligno hematološko oboljenje, rak koštane srži, koje dovodi do ozbiljnih komplikacija, kao što su oštećenje bubrega koje može pacijenta odvesti na dijalizu, transfuziono zavisna anemija, hronični bol, razgradnja kostiju i spontani prelomi.

Skraćuje životni vek

Ova bolest skraćuje životni vek obolelih i negativno utiče na njihov kvalitet života. Multipli mijelom se može javiti u bilo kom životnom dobu odraslih, a ne samo kod starijih osoba, jer se starosna granica dosta smanjila poslednjih godina, pa je sada i do 40 posto pacijenata mlađe od 65 godina, a to je radno sposobna grupa ljudi. Samim tim, neophodan je individualan pristup u terapiji svakog bolesnika, u zavisnosti od njegovog opšteg stanja i karakteristika bolesti.

"Pojavom novih lekova u poslednjih petnaest godina, tok i prognoza multiplog mijeloma su značajno unapređeni. Osnovni ciljevi lečenja multiplog mijeloma su postizanje dobro kontrolisanog hroničnog stanja i kvalitetan životni vek jednak sa prosečnom dužinom života opšte ljudske populacije, što se postiže primenom efikasnih i bezbednih novih terapijskih modaliteta. Potreba za dostupnošću visoko efikasnih lekova je velika, posebno kada se govori o pacijentima kojima se bolest vratila, odnosno koji su u relapsu bolesti. Oko 30 posto ovih pacijenata ima bolest visokog rizika i njima je u našoj zemlji potrebno omogućiti lečenje novim terapijama, inovativnog mehanizma delovanja, kao što su monoklonska antitela, koja u kombinaciji sa već dostupnim lekovima više nego dvostruko produžavaju vreme do pogoršanja i progresije bolesti u odnosu na trenutno dostupne terapije, uz značajno unapređenje kvaliteta života i postizanje socijalnog i radnog funkcionisanja. Savremene terapije su standard u lečenju mijeloma u Evropi, a dostupne su i u zemljana regiona", naglašava prof. dr Jelena Bila,
predsedavajuća Aktiva Srpskog lekarskog društva za multipli mijelom.

Kako prepoznati bolest?

Simptomi bolesti su nespecifični, može da bude i samo malaksalost, osećaj konstantnog umora, ali i bolovi u kostima, naglo nastali bol posle nošenja tereta izazvan patološkim prelomom nekog od pršljana kičmenog stuba.

Stručnjaci preporučuju dva puta godišnje zdravstvene rutinske kontrole u zdravoj populaciji gde već promene u krvi mogu da ukažu na postojanje hematološkog oboljenja. Parametri koji mogu da utiču na to jesu visoka sedimentacija, anemija i oštećenje bubrežne funkcije, koji predstvaljaju signal za detaljniju proveru.

"Osobe koje boluju od multiplog mijeloma imaju oslabljen imuni sistem i osetljivi su na virusne infekcije, samim tim spadaju u rizičnu grupu pacijenata i njima se svakako preporučuje vakcinacija protiv korona virusa. Kao i za svako drugo virusno oboljenje, tako i za kovid-19, ne možemo očekivati potpunu zaštitu, ali vakcinacija nam omogućava da i ukoliko dođe do zaražavanja bude lakša forma bolesti koja nije životno ugrožavajuća", zaključila je prof. dr Bila.

MONDO