Kako izgledaju simptomi tromboembolije pluća i ko spada u rizične grupe?
Plućna tromboembolija je stanje koje nastaje kao komplikacija venske tromboze, odnosno zapaljenja vena uzrokovano ugruškom krvi i otkidanja tromba koji dospeva u pluća. Stvaranje tromba može da se dogodi u venama, ali i u arterijama.
Trombolija pluća je treći po redu uzrok smrti u savremenom svetu, a zbog nespecifičnih simptoma nastupa iznenadna smrt. Mehanizmi za stvaranje krvnih ugrušaka u arterijama i venama se razlikuju, to su različite vrste sudova. Prema statistikama SZO, svaka četvrta osoba na planeti je u opasnosti od razvoja krvnog ugruška. Kada je sud blokiran trombom (potpuno ili delimično), protok krvi u njemu je poremećen. Ovo stanje se naziva tromboza.
Tromboza može da nastane kada je vaskularni zid oštećen. U ovom slučaju trombociti obavljaju svoju prirodnu funkciju, ali to dovodi do neželjenih posledica. Oštećenje vaskularnog zida može da nastane, na primer, usled njegovog zapaljenja. Zbog toga neke bolesti, poput proširenih vena, zapravo predstavljaju ozbiljnu pretnju. Drugi uzrok tromboze je promena u prirodi krvotoka, formiranje "vrtloga" na mestima suženja i proširenja krvnih sudova. Ovo može da bude urođena patologija ili posledica proširenih vena. Treći razlog za stvaranje krvnih ugrušaka u krvnim sudovima je genetski. Pored naslednih faktora, razni lekovi, kao i pušenje, mogu da povećaju viskoznost krvi. Postoje genetski testovi koji mogu da utvrde predispoziciju za stvaranje krvnih ugrušaka u krvnim sudovima.
Simptomi tromboembolije pluća
Ako se deo tromba odlomio i ušao u plućnu arteriju, u prvih nekoliko minuta osoba ima sledeće simptome:
- kratak dah
- oštar bol u grudima
- bledilo
- nesvestica
- vrtoglavica
- opšta slabost
- naglo smanjenje pritiska do gubitka svesti ili smrti
Rizične grupe
Sledeće osobe su pod povećanim rizikom od tromboembolije pluća:
- pacijenti sa proširenim venama
- pacijenti nakon operacija, posebno velikih operacija na nogama (proteze, frakture)
- ljudi koji vode sedentarni način života
- ljudi skloni stvaranju krvnih ugrušaka zbog bolesti krvi
- onkološki pacijenti
- ljudi koji uzimaju hormonske lekove
- ljudi sa prekomernom težinom
- ljudi sa urođenom sklonošću ka stvaranju krvnih ugrušaka (trombofilija)
BONUS VIDEO:
(MONDO/T.V.)