Mark Tven, veliki američki pisac i jedan od najvećih humorista svetske književnosti, čiji junci Tom Sojer i Haklberi Fin i danas obeležavaju detinjstvo mnogih generacija širom sveta, umro je pre tačno 100 godina, 21. aprila 1910. godine.
"Avanture Haklberi Fina" proglašene su za remek delo američke književnosti. Poznat je citat nobelovca Ernesta Hemingveja da je ta Tvenova kniga koren celokupne moderne američke literature.
Semjuel Lenghorn Klemens - što je bilo piščevo pravo ime, tokom života je objavio više od 30 knjiga, stotine kratkih priča i eseja.
Pažnju široke javnosti privukao je u 30. godini zbirkom katkih priča "Džim Smajli i njegova žaba". Među njegovim najpoznatijim delima su i "Avanture Toma Sojera", "Kraljević i prosjak", "Jenki na dvoru Kralja Artura" i "Život na Misisipiju".
Do kraja života, Klemens je postao višestrano značajan autor koji je u svojim delima uspeo verno da predstavi duh, karakter pa čak i dijalekt različitih naroda.
Rodio se u novembru 1835. godine, dve nedelje nakon što je Halejeva komenta proletela nebom. To je bio razlog zasto je često govorio da neće napustiti svet pre nego što je vidi. Tako je i bilo, umro je 21. aprila 1910. godine, dan nakon što se kometa opet pojavila.
Detinjstvo je proveo na obalama Mišisipija u državi Misuri, koja je u vreme kada se rodio bila robovlasnička. Sa 11 godina, nakon smrti oca, napustio je školu i počeo da radi u lokalnoj štampariji. Sa 18 je imao zapažene članke u listovima u kojima je radio u NJujorku i Filadelfiji. Nešto kasnije vratio se kući i započeo novu krarijeru - oficira rečnog broda koja je trajala do izbijanja Građanskog rata.
Život na Misisipiju dao je pečat i njegovom pseudonimu. "Mark Tven" je bio izraz koji je mornarima ukazivao da je voda dovoljno duboka da brod može da prođe.
Tvenov život bio je pun pustolovina (tragao je i za srebrom u Nevadi, putvao po celom svetu) i slave, ali i teških trenutaka zbog gubitka dece i žene što je njegovim delima dalo pečat pesimizma i očaja.Semjuel Lenghorn Klemens - što je bilo piščevo pravo ime, tokom života je objavio više od 30 knjiga, stotine kratkih priča i eseja.
Pažnju široke javnosti privukao je u 30. godini zbirkom katkih priča "Džim Smajli i njegova žaba". Među njegovim najpoznatijim delima su i "Avanture Toma Sojera", "Kraljević i prosjak", "Jenki na dvoru Kralja Artura" i "Život na Misisipiju".
Do kraja života, Klemens je postao višestrano značajan autor koji je u svojim delima uspeo verno da predstavi duh, karakter pa čak i dijalekt različitih naroda.
Rodio se u novembru 1835. godine, dve nedelje nakon što je Halejeva komenta proletela nebom. To je bio razlog zasto je često govorio da neće napustiti svet pre nego što je vidi. Tako je i bilo, umro je 21. aprila 1910. godine, dan nakon što se kometa opet pojavila.
Detinjstvo je proveo na obalama Mišisipija u državi Misuri, koja je u vreme kada se rodio bila robovlasnička. Sa 11 godina, nakon smrti oca, napustio je školu i počeo da radi u lokalnoj štampariji. Sa 18 je imao zapažene članke u listovima u kojima je radio u NJujorku i Filadelfiji. Nešto kasnije vratio se kući i započeo novu krarijeru - oficira rečnog broda koja je trajala do izbijanja Građanskog rata.
Život na Misisipiju dao je pečat i njegovom pseudonimu. "Mark Tven" je bio izraz koji je mornarima ukazivao da je voda dovoljno duboka da brod može da prođe.
U opsežnom životnom delu ostvario je široku lepezu osećaja od pune radosti do potpunog beznađa. Ispod površine njegovih humorističkih priča, nalazi se stvarnost, težnja za jednakošću i društvenom pravdom, vera u ljudske vrednosti i osuda tiranije povlašćenih nad robovima i siromašnim.
Zalagao se za ravnopravnost, podržavao je Deklaraciju o oslobađaju robova, što je dokazao i druženjem sa bivšim robom Džordžom Grifinom, koji je postao šef na imanju njegove porodice.
Prema istoričarima književnosti, Grifin je Tvenu bio inspiracija za lik Džima, odbeglog roba, iz romana "Avanture Haklberija Fina".
Njegova dela obilovala su romantikom, realnošću, snagom i slabostima sveta koji se u to vreme vrlo brzo menjao.
Manje je pozato da je među onima na koje su još u detinjstvu, Tvenova dela ostavila utisak bio i naučnik Nikola Tesla, koji je kasnije postao piščev veliki prijatelj. Njihovo poznanstvo označavano je kao jedno od najintrigantnijih prijateljstava novijeg doba.
Mnogo godina pre nego što su se upoznali Tvena su oduševile Tesline ideje, a Teslu piščevi rani radovi koje je kao srednjoškolac čitao u bolnici kada su ga lekari gotovo otpisali. Decenijama posle toga, Tesla je pominjao da su mu Tvenovi junaci davali snagu u borbi protiv bolesti.
Tven je autor knjige "Tajanstveni stranac", objavljene prvi put šest godina nakon piščeve smrti. Prema nekim izvorima, delo je nastalo kao rezultat kompleksnog odnosa dva genija - Tvena i Tesle.
Tesla (1856- 1943) je u autobiografiji njihovo prijateljstvo opisao kao sudbonosno, a Tvena kao prvu osobu koja ga je inspirisala i to mnogo pre njihovog upoznavanja u Njujorku 1889. godine. Slične znake oduševljenja biografi su pronašli i u Tvenovom dnevniku.
Prema tim podacima, Tven je godinu dana pre njihovog upoznavanja zapisao "upravo sam video crteze i opis električne mašine koju je patentirao Tesla ... To je najznačajniji patent posle telefona".
Mark Tven počiva na Vudlon groblju u Njujorku.
(Beta)
