Džon Dol je bio izuzetno zanimljiv glumac kog mnogi prepoznaju iz najmanje dva do tri kultna filma, iako je tokom čitave karijere snimio svega osam.
Najpoznatiji je ostao po ulozi u Hičkokovom filmu "Rope", gde tumači jednog od dvojice ubica inspirisanih Ničeovim filozofijama, kao i po manjoj, ali zapaženoj roli u "Spartacusu". Ipak, ljubitelji noara ga obožavaju pre svega zbog izuzetne hemije sa Pegi Kamins u remek-delu Džozefa H. Luisa Gun Crazy (Deadly Is the Female). Naslovi su toliko upečatljivi da ih ne treba prevoditi.
Hičkokovo mračno remek-delo koje je Dol obeležio
Kada je reč o filmu "Rope", ne bi bilo fer istaći samo jednog od dvojice glavnih likova jer funkcionišu isključivo kao tandem – sve rade zajedno, a nagovešteno je i da imaju i se*sualni odnos. Jedan bez drugog nisu potpuni.
Brendon (koga tumači Dol) je pravi učenik Fridriha Ničea – hladan, proračunat, otrovan u svakoj rečenici. Nasuprot njemu, Filip (koga igra Farli Grendžer) želi da bude isti takav, ali je previše slab i emotivno nestabilan da bi to i postao. Brendon ima sreću što ima Filipa – osobu kraj koje se oseća nadmoćno, a Filip ima sreću što ima nekog dovoljno jakog da ga vodi.
Njih dvojica ubijaju zajedničkog prijatelja i smeštaju njegovo telo u sanduk, baš u trenutku kada organizuju večeru za njegove najbliže – to je početak radnje. Film je poznat po tome što je snimljen kao da je ceo u jednom kadru, a napetost raste kako Džejms Stjuart, koji igra njihovog bivšeg profesora, polako dolazi do istine.
Obojica su maestralno odigrali svoje uloge, ali su nažalost retko pominjani – kako među najboljim likovima Alfreda Hičkoka, tako i u kontekstu ovog specifičnog filma.
Film "Gun Crazy" (Deadly Is the Female) nije prvi noir sa mladim ljubavnicima u begu – tu titulu ima Rajev They Live by Night, sa Keti O'Donel i takođe Grendžerom. Ipak, Pegi Kamins i Džon Dol su ubedljivije opasni, krvoločniji, a se*sualna tenzija među njima neuporedivo snažnija.
Scene igranja sa pištoljima u filmu Gun Crazy verovatno su najbliže e*otskom izrazu koji je filmska publika mogla da vidi 1950. godine. Nakon tog filma, Dol je prešao na televiziju, a bioskopska platna nisu ga videla skoro čitavu deceniju, sve do uloge u "Spartacusu".
Težak život i prerana smrt
Vredi pomenuti i njegov filmski debi u "The Corn Is Green", koji mu je doneo nominaciju za Oskara, kao i nastup u još jednom noaru – The Man Who Cheated Himself. U tom filmu briljira kao dobričina nasuprot zlobnom Liju Dž. Kobu, čime je dokazao svoju glumačku širinu.
Na osnovu svega nekoliko filmskih uloga može se reći da je prava šteta što je pozorište, a kasnije i televizija, zauzelo najveći deo njegove karijere, dok je filmska umetnost bila gotovo zanemarena. Ipak, to je samo jedna od brojnih tragedija koje su ga pratile.
Njegov otac je izvršio samoubistvo dok je Dol bio još dete. Ceo život je proveo skrivajući i negirajući svoju homoseksualnost, boreći se s pritiscima tadašnje američke kulture i filmske industrije. Umro je 1971. godine, sa samo 50 godina, od posledica alkoholizma.
To je bio tužan kraj čoveka koji, čini se, nikada nije ni uspeo da se odmakne od tuge. Pomalo zaboravljen danas, Džon Dol Tompson, kako mu je bilo puno ime, ipak je zauvek upisan u istoriju američkog filma jednostavno – kao John Dall.
Bonus video:
Svet poznatih nadohvat ruke. Sve goruće teme, aktuelna dešavanja i najsočniji tračevi na jednom mestu. Pridruži se Viber zajednici ŽIVOT POZNATIH i budi u toku svakog dana!
· Reaguj