U Beogradu će od 22. do 27. avgusta biti održan 23. međunarodni kongres vizantologa. Najveći Kongres do sada, Beograd treći put domaćin ovakvog naučnog skupa.
Svake pete godine u svetu se održavaju međunarodni naučni skupovi o Vizantiji.
Po treći put Beograd će od 22. do 27. avgusta biti domaćin ovakvog skupa, a po broju učesnika i po broju zemalja biće najveći do sada - prijavljeno je 1.300 učesnika iz čak 49 zemalja.
Osnovni cilj ovog Kongresa biće da razbije široko raspostranjena predubeđenja o Vizantiji kao "statičnom carstvu".
Prema rečima predsednika Organizacionog odbora Kongresa Ljubomira Maksimovića upravo to jeste jedan od glavnih zadataka predstojećeg skupa i da se ukaže na to kako je upravo Vizantija primer kako nešto može da traje 1.000 godina.
"Predstojeći kongres posvetiće naročitu pažnju produbljivanju razumevanja Vizantije kao živog organizma čiji je vek trajao više od jednog milenijuma i čija je ideologija, erudicija, umetnost i kultura dala suštinski doprinos razvitku Evrope od pozne antike preko srednjeg veka do naših dana. Takođe, Kongres treba da ponudi mladim istraživačima mogućnost iznošenja ličnih ideja i projekata za buduća istraživanja Vizantije", rekao je Maksimović i dodao: "Ovo nije samo priča o prošlosti, samo o našoj prošlosti, to je priča o poukama prošlosti za budućnost".
Vizantijsko carstvo ili Istočno rimsko carstvo - nema preciznih podataka, odnosno ne postoji konsezus oko toga kada kada počinje istorija Vizantijskog carstva, odnosno kada se završava istorija Rimskog carstva.
Prestonica Vizantije bila je u Konstantinopolju i vizantijski carevi su vladali carstvom kao direktni naslednici rimskih careva antike. Ključni datumi se smatraju 330. godina kada je Konstantinopolj inaugurisan, zatim godina 395. kada je car Teodosije I podelio carstvo na dva dela i 476. godina nove ere kada je Zapadno rimsko carstvo prestalo da postoji.
Vizantinci su smatrali sebe Rimljanima i govorili su grčki jezik koji je bio dominatan u istočnom Mediteranu još iz doba helenizma. Vizantija je tokom srednjeg veka razvila sopstvenu kulturu koja se zasnivala na nasleđu klasične antike, hrišćanske religije i grčkog jezika, koji je potisnuo latinski tokom 7. veka. Tokom njene hiljadugogodišnje istorije Vizantija je imala mnoge uspone i padove.
Vizantija je povratila zapadni deo carstva u 6. veku pod vladavinom Justinijana I i tada je dostigla svoj teritorijalni vrhunac. U 7. veku carstvo je porazilo Avare i Sasanidsku Persiju da bi ga ubrzo zatim muslimanski Arapi lišili većine bliskoistočnih poseda i krajem 7. veka, severnoafričkih poseda. Tokom 8. i 9. veka, carstvo su uzdrmale spoljne nevolje poput seobe Slovena i bugarskih invazija kao i unutrašnje poput ikonoborstva. Pod Makedonskom dinastijom (867-1056) carstvo je doživelo potpunu obnovu i početkom 11. veka bilo je vodeća sila u Istočnoj Evropi i na Bliskom istoku.
Sukobi sa Seldžučkim Turcima u 11. veku prouzrokovali su trajni gubitak unutrašnjosti Male Azije, mada je carstvo doživelo restauraciju svoje moći i ugleda tokom vladavine dinastije Komnina u 12. veku. Pad Carigrada tokom Četvrtog krstaškog pohoda 1204. godine je bio katastrofalni udarac Vizantijskom carstvu.
Carstvo je obnovljeno 1261. godine pod vlašću poslednje vizantijske dinastije, dinastije Paleologa. Kombinacija spoljnih neprijatelja i građanskih ratova, još više je oslabila Vizantiju koja pod Paleolozima prestaje da bude prvorazredna sila. Vizantijska istorija završena je sredinom 15. veka osmanskim osvajanjima, pre svega prestonog Carigrada 1453. godine.
