"Slobodan Praljak nije ratni zločinac i sa prezirom ne prihvatam vašu presudu", uzviknuo je hrvatski general Slobodan Praljak na današnji dan u haškoj sudnici i - popio otrov. Penzionisani general-pukovnik Hrvatske vojske i HVO tako je izvršio samoubistvo nakon što mu je žalbeno veće potvrdilo prvostepenu kaznu od 20 godina zatvora.
Ko je bio Slobodan Praljak?
Ko je Praljak i za šta je tačno osuđen? Rođen je 2. januara 1945. godine u Čapljini (BiH), a završio je u Hagu kao predstavnik Ministarstva odbrane Herceg Bosne. Proglašen je krivim za ratne zločine i udruženi zločinački poduhvat. Veće je uvažilo deo žalbe odbrane poručivši da su civilni i vojni lideri bosanskih Hrvata "i dalje krivi za brojne i teške zločine u BiH".
Slobodanov otac, Mirko Praljak, bio je pripadnik jugoslovenskih tajnih službi. Praljak je diplomirao na tri zagrebačka fakulteta, elektrotehniku je završio 1970. godine, filozofiju i sociologiju 1971. godine, a 1972. godine i Akademiju dramskih umetnosti.
Optužen za zločine protiv čovečnosti
Bio je optužen zajedno sa šest generala u slučaju Prlić. Njih su teretili za zločine protiv čovečnosti, teške povrede Ženevskih konvencija. Za progone na političkoj, rasnoj i verskoj osnovi, ubistva, silovanja, deportacije i zatvaranja, nehumana dela, nehumano postupanje (seksualno zlostavljanje), protivzakonita deportacija, premeštanje i zatvaranje civila, uništavanje i oduzimanje imovine širokih razmera, okrutno postupanje, protivpravni fizički rad, bezobzirno uništavanje gradova, naselja i sela, pljačke javne i privatne imovine, protivzakonite napade i terorisanje civila.
Suđenje je počelo 26. aprila 2006. godine, a sedam godina kasnije potvrđena je odgovornost optuženih za zločine u opštinama Prozor, Gornji Vakuf i Jablanica i gradu Mostaru.
Po težini zločina isticalo se selo Stupni Do, koje su oružane snage HVO-a napale 23. oktobra 1993. godine. Pripadnici specijalnih jedinica "Maturice" i "Apostoli" silovali su i seksualno zlostavljali tri žene i ubili 36 osoba, među kojima troje dece od 13, 8 i 3 godine. Selo je potpuno uništeno, a imovina stanovnika oduzeta.
Sudije su utvrdile i da je 8. novembra 1993. tenk HVO ceo dan gađao mostarski Stari most, koji se sutradan srušio. Iako ga je koristila Armija BiH, rušenje mosta prouzrokovalo je nesrazmernu štetu civilnom muslimanskom stanovništvu istočnog Mostara.
Praljko je optužen za vojne akcije u kojima su počinjeni zločini nad muslimanskim stanovništvom - u Gornjem Vakufu, Prozoru, Istočnom Mostaru i Stupnom Dolu. Prema Haškom sudu, Slobodan Praljak je značajno doprineo udruženom zločinačkom poduhvatu.
Brojni zločini koje su snage HVO počinile nad muslimanima od januara 1993. do aprila 1994. godine, zaključak je Haškog suda, rezultat su plana koji su pripremili učesnici udruženog zločinačkog poduhvata kako bi oterali muslimansko stanovništvo iz Herceg-Bosne. A ne zločin šačice nedisciplinovanih vojnika.
BONUS VIDEO: