Sutra, 12. marta, navršiće se 22 godine od ubistva dr Zorana Đinđića, prvog demokratskog premijera Srbije, koji je ubijen 12. marta 2003. godine. Za ubistvo Đinđića osuđeni su pripadnici zemunskog klana i Jedinice za specijalne operacije na ukupno 378 godina zatvora, a među njima i bivši komandant JSO Milorad Ulemek Legija i njegov zamenik Zvezdan Jovanović, koji su osuđeni na zatvorsku kaznu u trajanju od 40 godina.
Đinđić je ubijen iz snajpera dok je izlazio iz automobila na ulazu u zgradu Vlade, a atentat je izazvao duboku političku i društvenu krizu u Srbiji. Ubistvu tadašnjeg predsednika Vlade prethodila je pobuna JSO, zatim kampanja preko tabloida, koja je za cilj imala njegovu kriminalizaciju, kao i nekoliko neuspelih pokušaja ubistva, među kojima i neuspeli atentat izveden u jutro 21. februara 2003. godine.
Vlada je nekoliko sati posle ubistva Đinđića proglasila vanredno stanje u Srbiji, a kao izvršioci odmah su osumnjičeni pripadnici zemunskog kriminalnog klana i deo pripadnika Jedinice za specijalne operacije (JSO) MUP-a Srbije. Tokom vanrednog stanja, koje je trajalo do 22. aprila 2003. godine, policija je u akciji "Sablja" uhapsila više od 11.000 osoba, među kojima i političare, visoke vojne oficire i nosioce pravosudnih funkcija.
Vođe zemunskog klana Dušan Spasojević i Mile Luković stradali su dve nedelje posle ubistva premijera u operaciji "Sablja", jer su prilikom hapšenja u selu Meljak kod Beograda pokušali da pruže otpor.
U avgustu 2003. godine podignuta je optužnica protiv 44 osobe za učešće u organizovanju ubistva, a suđenje je počelo 22. decembra iste godine u Okružnom sudu u Beogradu. Sud je 23. maja 2007. godine proglasio krivim optužene koji su osuđeni na ukupno 378 godina zatvora. Politička pozadina nikad nije otkrivena, a inspiratori i nalogodavci ubistva prvog demokratskog premijera Srbije do danas nisu otkriveni.
Zoran Đinđić sahranjen je uz najviše vojne počasti, u Aleji zaslužnih građana na Novom Groblju u Beogradu, tri dana posle ubistva, 15. marta, uz velike mere obezbeđenja. Prema procenama, u povorci građana koji su tom prilikom došli da odaju počast ubijenom premijeru, bilo je oko 200.000 ljudi.
Njegovi govori i poruke citiraju se i 22 godinu nakon njegovog ubistva, a jedna od najčešće pominjanih je deo njegovog odgovora na pitanje jednog mladića iz Novog Pazara: "Gledajte u budućnost. Gledajte u budućnost i tamo ćemo se sastati vi i ja. Pošto ja imam nameru da još živim u budućnosti", poručio je Đinđić u maju 2002.
Biografija Zorana Đinđića
Zoran Đinđić bio je političar i premijer Srbije, jedan od ključnih lidera u postjugoslovenskom periodu, poznat po svojim reformama i posvećenosti integraciji Srbije u evropske i međunarodne organizacije.
Rođen je 1. avgusta 1952. godine u Bosanskom Šamcu. Dr Zoran Đinđić bio je jedan od osnivača Demokratske stranke 1990. godine, a od 1994. godine i njen predsednik. Kao kandidat koalicije "Zajedno", 1997. godine izabran je za gradonačelnika Beograda, noseći ideje demokratizacije i modernizacije društva. Aktivno je predvodio demokratske promene u zemlji, bio koordinator Saveza za promene i šef centralnog izbornog štaba Demokratske opozicije Srbije. Za premijera je izabran 25. januara 2001. godine.
Kao premijer, Đinđić je bio ključni pokretač političkih i ekonomskih reformi u Srbiji, uključujući borbu protiv korupcije, unapređenje odnosa sa zapadnim svetom, kao i borbu za stabilnost i demokratizaciju zemlje nakon perioda rata i sankcija. Zoran Đinđić bio je jedan od najvažnijih političara u novijoj istoriji Srbije, a njegov život je bio obeležen posvećenostima akademskim radovima, političkim angažmanima, kao i privatnim životom koji je bio u velikoj meri usmeren na porodicu i posao.
- Obrazovanje
Studije je započeo na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu, ali je ubrzo shvatio da ga više zanima filozofija, pa je odlučio da upiše Filozofski fakultet u Beogradu, gde je diplomirao na Odeljenju za filozofiju. Nakon toga, Đinđić je otišao u Nemačku, gde je na Univerzitetu u Konstanzu nastavio postdiplomske studije, stekavši zvanje doktora filozofije. Njegova doktorska disertacija bila je posvećena političkoj filozofiji, konkretno problemu odnosa između političke moći i tehnološkog razvoja.
Po povratku u Srbiju, Đinđić se vrlo brzo uključio u politički život. Bio je jedan od osnivača Demokratske stranke (DS), u vreme kada je politička scena u Jugoslaviji bila u velikoj meri pod uticajem autoritarnih režima. Njegov politički put bio je, međutim, ubrzan u godinama koje su usledile, jer je postao ključna figura u političkoj borbi protiv Miloševićevog režima.
Đinđić je bio ministar za nauku i tehnologiju u prelaznoj vladi 1991. godine, a nakon toga postao je jedan od lidera opozicije protiv Slobodana Miloševića. On je postao poznat zbog svog intelektualnog pristupa politici, verujući da bi Srbija trebala da krene putem ekonomskih i političkih reformi koje bi zemlju dovele bliže Evropi.
Porodica i privatni život
Zoran Đinđić je bio oženjen sa Ružicom Đinđić, sa kojom je imao dvoje dece: sina Luku i ćerku Bojanu. Porodica Đinđić bila je u velikoj meri udaljena od javnog života, iako je Zoran uvek isticao da je njegova porodica bio veliki oslonac u njegovom životu, te da je uprkos zahtevima političkog života nastojao da sačuva privatnost i bliskost sa svojim najbližima.
Zoran Đinđić je bio poznat po tome što je bio ozbiljan intelektualac, ali i osoba koja je cenila humor. Njegov privatni život, ipak, nije bio često predmet javnih spekulacija, jer je bio veoma pažljiv u tome da odvoji svoj politički angažman od porodičnog života.
Njegovo zdravlje i fizička aktivnost bile su takođe deo njegovog života - bio je poznat kao strastveni ljubitelj sporta, a često je odlazio na trčanje ili biciklizam. Đinđić je često odvajao vreme za fizičke aktivnosti kako bi se opustio od političkih obaveza.
BONUS VIDEO:
