Proruski zvaničnici kažu da su uklonili kosti čuvenog ruskog komandanta iz 18. veka Grigorija Potemkina iz okupiranog ukrajinskog grada Hersona. Potemkinove kosti su odnesene iz Katedrale Svete Katarine i prebačene preko reke Dnjepar i dalje na teritoriju pod kontrolom Rusije, zajedno sa statuom vojskovođe, rekao je proruski opunomoćenik guverner regiona Vladimir Saldo za TV Krim.

“Premestili smo posmrtne ostatke Njegovog Visočanstva princa Potemkina iz crkve Svete Katarine i sam spomenik na levu istočnu obalu“, rekao je Saldo, prenela je nedavno ruska državna novinska agencija RIA Novosti.

Potemkin je odigrao ključnu ulogu u aneksiji Krima od Turaka 1783. godine. Putin se u velikoj meri oslanjao na njegovo nasleđe kako bi opravdao aneksiju Krima 2014. Spomenici mornaričkom komandantu Fjodoru Ušakovu i komandantima Aleksandru Suvorovu i Vasiliju Margelovu takođe su uklonjeni iz crkve i odneti na neotkrivenu lokaciju, rekao je Saldo. Mošti će biti vraćene kada grad bude bezbedniji, dodao je on. Knez Grigorij Potemkin je bio ruski državnik iz 18. veka, armijski general, miljenik i savetnik carice Katarine Velike. Njegovo ime se pojavilo nekoliko puta u Kremlju od početka ruske invazije na Ukrajinu. U svom govoru na ceremoniji pripajanja novih teritorija, Putin je pomenuo Potemkina kao jednog od osnivača novih gradova u istočnom delu Ukrajine, nazivajući teritoriju Novorosijom.

Veruje se da Potemkin stoji iza plana za osvajanje Krima koji je prvi put pripojen Rusiji 1783. godine kao rezultat mirovnog sporazuma sa Osmanlijama. Kasnije je dobio čin feldmaršala i osnovao grad Sevastopolj na Krimu, čime je postao glavna ruska pomorska baza na Crnom moru. Potemkinova novoizgrađena crnomorska flota odigrala je važnu ulogu u uspehu Rusije u drugom turskom ratu 1768-1774.

Potemkinova sela

Fraza Potemkinova sela koristi se kada se želi naglasiti da je nešto obmana ili varka. Nastao je krajem XVIII veka i vezuje se za Grigorija Aleksandroviča Potemkina

Kada su, posle prvog rusko-turskog rata, Krim i severne obale Crnog mora pripojeni Rusiji, Potemkin je pristupio kolonizaciji novoosvojenih krajeva. Da bi pokazao brz i uspešan razvoj i ekonomski procvat tog područja pod ruskom vlašću, organizovao je, 1787. godine, trijumfalno putovanje carice Katarine na Krim. Svečanoj koloni pridružio se i austrijski imperator Josif II, kao i ambasadori velikih sila. Pošto stanje u Novorusiji nije bilo ni izdaleka onakvo kakvim ga je Potemkin prikazivao, on se trudio da pred očima carice Katarine i njenih gostiju na razne načine dočara idiličan život tamošnjeg stanovništva. Zato je naredio da se duž puta kojim je carica prolazila izgrade naselja, koja su bila samo prazne dekoracije (kulise). Seljaci dovedeni iz drugih krajeva, u svečanim, prazničnim odelima i sa buketima poljskog cveća, dočekivali su caricu Katarinu na pojedinim stanicama, da bi odmah zatim bili prebacivani dalje prema Krimu i pojavljivali se u istoj ulozi više puta. U gradovima i selima kroz koje je prolazila svečana kolona bili su zasađeni bujni parkovi i aleje, koji su se desetak dana kasnije sušili i nestajali, a uz sam put bile su složene gomile džakova, koji su umesto žita bili napunjeni peskom. U Hersonu, na primer, Potemkinovi ljudi su sagradili tvrđavu koju je srušila prva oluja, a tu je bila i lađa koja se nije mogla spustiti u vodu, jer bi odmah potonula.

Sva ta raskoš i bogat život stanovništva koje je Potemkin pokazivao carici Katarini i njenoj pratnji bili su, dakle, obična prevara, obmana i laž. To nije moglo izmaći oštrom oku prisutnih diplomata, pa se o Potemkinovoj obmani počelo naveliko pričati i pisati. Veliki broj napisa o Katarininom putovanju na jug, u kojima su raskrinkavane Potemkinove podvale, doveo je do toga da se već dvadesetih godina XIX veka počeo upotrebljavati izraz Potemkinova sela. Kasnije se on proširio u mnogim jezicima, pa se i danas upotrebljava u značenju obmana, smišljena varka ili lažni blesak koji sakriva neuspeo sadržaj nečega.

(MONDO)