Suverena su nacija, imaju registarsku oznaku i putne isprave, ali nemaju svoju teritoriju.
Pasoš nije samo parče papira sa fotografijom, on je merilo dostupnosti sveta pojedincu. Snaga pasoša pojedine zemlje meri se brojem država koje njeni građani mogu posetiti bez viza. Prema podacima sajta "Passport Index", prvi po snazi i prvi na listi je pasoš Ujedinjenih Arapskih Emirata, a zatim slede Nemačka, Francuska, Italija, Španija, Japan i Singapur.
Srpski pasoš se nalazi na 31. mestu, a od zemalja regiona najbolje su rangirani pasoši Slovenije i Hrvatske, koji se nalaze na 7. mestu. Od ostalih zemalja u regionu, pasoš Severne Makedonije se nalazi na 34. pasoš Crne Gore na 35, a Bosne i Hercergovine na 42. mestu.
A da li ste znali da postoji pasoš suverene nacije koja nema svoju zemlju, a koji se ubraja u najelitnije i najekskluzivnije na svetu? Reč je o pasošu Suverenog malteškog vojnog reda. Njega ne poseduju milioni, danas ih je oko 500, što ga čini i najređim pasošem na svetu.
Suvereni malteški vojni red, takođe poznat kao Malteški vitezovi, nije samo verski katolički red sa bogatom istorijom od 1.000 godina. To je takođe suverena nacija, sa statusom posmatrača Ujedinjenih nacija i sopstvenim ustavom, ali, neobično, bez ikakve zemlje. Imaju svoje registarske oznake tablica, ali nemaju svoje puteve. Nastali su kao viteški red u Jerusalimu oko 1099. godine. Posle gubitka hrišćanske teritorije u Svetoj zemlji, Red je delovao sa Rodosa gde je imao suverenost, a kasnije sa Malte. Malteški arhipelag im je poklonio 1530. kralj Španije. Napoleon Bonaparta je proterao vitezove sa Malte u francuskoj invaziji 1798. godine, a danas se sedište Reda nalazi u Rimu.
Pasoš Reda rezervisan je za članove Suverenog saveta i vođe diplomatskih misija i njihove porodice. Ukrašena je zlatnim slovima na kojima se navodi naziv organizacije na francuskom "Ordre Souverain Militaire de Malte" i grb. Pasoši velikih majstora važe najduže, jer se biraju na 10 godina, mogu služiti dva mandata i moraju se penzionisati do 85. godine. Ostali pasoši važe četiri godine i koriste se samo za diplomatske misije. Pasoš Reda ima 44 stranice sa vodenim žigom sa malteškim krstom.
Suvereni malteški vojni red ima svoju ambasadu i u Republici Srbiji. Zapravo, diplomatski odnosi Malteškog reda i Srbije uspostavljeni su još sredinom 19. veka. Za vreme rata između Kraljevine Srbije i Kneževine Bugarske 1885. godine, Malteški red je donirao srpskim železnicima sanitetski voz od 10 kola, koji je saobraćao na relaciji Beograd-Niš. Dolaskom komunista na vlast u Jugoslaviji, nakon Drugog svetskog rata, diplomatski odnosi se prekidaju. Obnovljeni su ponovo prvog maja 2001, kada je još postojala zajednička država Srbije i Crne gore, da bi definitivno s Beogradom bili potvrđeni 2003.
BONUS VIDEO:
(MONDO/N.D.)
