Britanski ratni brod HMS Northumberland (Nortamberlend) izgrađen je 1679. godine kao deo talasa modernizacije mornarice pod nadzorom Samjuela Pipsa, deset godina nakon što je prestao da piše svoj čuveni dnevnik i postao najviši mornarički administrator Kraljevske mornarice. Dvadeset četiri godine kasnije, nakon što je učestvovao u mnogim velikim pomorskim bitkama svog vremena, završio je na dnu Severnog mora, kao žrtva Velike oluje iz 1703. godine, jedne od najsmrtonosnijih vremenskih katastrofa u britanskoj istoriji.
Kako se sve više delova Northumberlanda otkriva, arheolozi upozoravaju da su u trci s vremenom da saznaju što više iz onoga što nazivaju „vremenskom kapsulom iz doba Stjuarta“, pre nego što more uništi njegove preostale drevne ostatke.
Istraživanje je otkrilo da je brod u izuzetno očuvanom stanju, ne samo drvena konstrukcija, konopci i čak neotvorena burad, sve je bilo zaštićeno od erozije i raspadanja peskom.
Istraživanje, koje je finansirala organizacija Historic England (koja nadgleda zaštićene olupine širom zemlje), pokazalo je da je mnogo više trupova brodova sačuvano nego što se ranije mislilo, što potencijalno čini olupinu Northumberlanda jednom od najbolje očuvanih ratnih brodova u Velikoj Britaniji. Među artefaktima otkrivenim na morskom dnu su bakarni kazani, sedam gvozdenih topova i deo drvenog postolja za topove.
Olupina Northumberlanda, jedna od ratnih brodova izgubljenih tokom Velike oluje, prvi put je locirana 1980. godine u području Goodwin Sands, u plitkim vodama kod grada Dil u istočnom Kentu.
„Imamo neverovatnu sreću što je mesto bilo toliko dugo pokriveno peskom, jer ga je to održalo u zaista dobrom stanju. Taj konopac, na primer, izgleda sveže kao i onog dana kada je brod isplovio, a imamo i veoma dobro očuvane buradi i slične predmete, ali trenutno još ne znamo šta se nalazi u njima.“Hefin Mera, pomorski arheolog iz Historic Englanda, dodao je i da je to područje, iako teško dostupno i opasno za ronjenje, izvanredno za očuvanje materijala poput ovog.
„Na ovom mestu ima mnogo arheološkog materijala i postoji ogroman potencijal da iz toga naučimo mnogo toga, Iako je istraživanje pokazalo da delovi olupine izviru iz morskog dna, još uvek ima dosta brodova koji se nalaze dublje u pesku. Ostaci broda izloženi su morskim organizmima i hemijskim procesima koji utiču na materijale poput gvožđa. Brod koji može preživeti u izvanrednom stanju vekovima, može se raspasti veoma, veoma brzo kada se jednom izloži. Imamo nedovoljno vremena da otkrijemo šta se tamo nalazi i da odgovorimo na pitanja koja imamo. Sada smo na milost i nemilost prirodi i trkamo se sa vremenom da spasimo što više toga možemo. Gvozdeni topovi mogu se dobro očuvati na mestima brodoloma, ali je prilično retko naići na drvena postolja na kojima su stajali. Ima mnogo takvih stvari koje nam pružaju priliku da detaljno istražimo i otkrijemo više", dodao je Mera.
Među veoma dobro očuvanim pomorskim olupinama, morski arheolozi i istoričari često ističu Mary Rose, iz ranog 16. veka, kao i druge brodove iz kasnog 17. i 18. veka. Za razliku od Mary Rose, zbog troškova i praktičnih razloga, ne postoje planovi da se Northumberland izvadi iz mora. „Imamo ove izuzetno dinamične morske sredine gde olupine mogu biti zakopane stotinama godina, a onda se pesak iznenada pomeri“, rekao je Mera.
(MONDO/THEGUARDIAN)
