Himna jedne države nije samo pesma. To je himna naroda, molitva za pravdu, slobodu i jedinstvo. Za Srbiju taj simbol je "Bože pravde", pesma koja je prošla dug i zanimljiv put od pozorišnog komada do zvanične državne himne.
Sinoć je taj simbol ponovo zatreperio u srcima hiljada okupljenih ispred Starog dvora u Beogradu, gde je priređen spektakularan doček za srpske osvajače medalja. U jednom trenutku, okupljena masa zajedno sa sportistima koji su se pojavili na balkonu, pevala himnu "Bože pravde" iz sveg glasa, podsećajući na snagu i jedinstvo nacije. A, da li znate kako je nastala srpska himna?
Priča o himni "Bože pravde" počinje 1872. godine u Narodnom pozorištu u Beogradu.
Bože pravde je prvobitno bila pozorišna pesma koju je direktor Narodnog pozorišta u Beogradu Jovan Đorđević napisao pod uticajem satirične Zmajeve himne Jututunske narodne himne, objavljene 1865. godine protiv kneza Mihajla Obrenovića.
Đorđevićevi stihovi napisani su za pozorišnu predstavu "Markova sablja" koja je premijerno izvedena 1872. godine u čast punoletnosti i preuzimanja prestola od strane kneza Milana Obrenovića. Milan Obrenović, sinovac ubijenog Mihaila, je 1872. godine rešio je da se oslobodi namesništva i preuzme vlast u Srbiji. Za tu priliku od Jovana Đorđevića poručena je drama posvećena veličanju mladog vladara.
Đorđevićeva pesma je ubrzo stekla popularnost u narodu. Krunidbom Milana za kralja 1882. godine, Srbija postaje samostalno kraljevstvo, a Bože pravde zvanična državna himna kojom se veliča srpski kralj.
Muzika koja je pratila Đorđevićeve stihove delo je Davorina Jenka, slovenačkog kompozitora koji je u to vreme bio angažovan u Srbiji. Jenko, koji je već bio poznat po svojim radovima u Narodnom pozorištu, komponovao je melodiju koja je savršeno uklopila Đorđevićeve reči u muziku, stvarajući pesmu koja će postati sinonim za srpsku nacionalnu himnu.
Tokom turbulentne istorije Srbije, "Bože pravde" je prolazila kroz razne promene. Korišćena je kao himna Kraljevine Srbije, a kasnije i Kraljevine Jugoslavije. Tokom perioda socijalističke Jugoslavije, himna je povučena iz upotrebe, ali je zadržala svoje mesto u srcima mnogih Srba. Sa raspadom Jugoslavije i ponovnim uspostavljanjem Republike Srbije, "Bože pravde" je vraćena kao zvanična himna 2006. godine. Od 2009. zakonom su određeni, prethodno 2004. godine preporučeni, stihovi u kojim se ne spominje kruna, ni kralj, niti kraljevstvo i tako promenjena svečana pesma koristi se kao službena državna himna.
Tekst himne
Bože pravde, ti što spase
od propasti dosad nas,
čuj i odsad naše glase
i od sad nam budi spas.
Moćnom rukom vodi, brani
budućnosti srpske brod,
Bože spasi, Bože hrani,
srpske zemlje, srpski rod!
Složi srpsku braću dragu
na svak dičan slavan rad,
sloga biće poraz vragu
a najjači srpstvu grad.
Nek na srpskoj blista grani
bratske sloge zlatan plod,
Bože spasi, Bože hrani
srpske zemlje, srpski rod!
Nek na srpsko vedro čelo
tvog ne padne gneva grom
Blagoslovi Srbu selo
polje, njivu, grad i dom!
Kad nastupe borbe dani
k' pobedi mu vodi hod
Bože spasi, Bože hrani
srpske zemlje, srpski rod!
Iz mračnoga sinu groba
srpske slave novi sjaj
nastalo je novo doba
Novu sreću, Bože daj!
Otadžbinu srpsku brani
pet vekovne borbe plod
Bože spasi, Bože brani
moli ti se srpski rod!
BONUS VIDEO: