Velelepni park Tašmajdan, u srcu Beograda, među lokalcima od milošte nazvan Taš, ima lice i naličje.
Na površini je to jedan prelep gradski vrt, između ulica Takovske, Ilije Garašanina, Beogradske i Bulevara kralja Aleksandra, jedinstveno osmišljen.
Pored stepenaste fontane, leti, ljudi sede načičkani pod senkom drveća, na stazama za trčanje u trku se mimoilaze sportisti, u parku za decu roditelji i najmlađi stvaraju uspomene za čitav život, a na klupama između ružičnjaka gledaju se penzioneri, sugrađani i turisti, koji sede jedni naspram drugih.
Međutim, iako Tašmajdanski park izgleda idilično i predstavlja žilu kucavicu grada, ispod osunčanog toka teče jedan potpuno nepoznat i mračan, do koga sunčeva svetlost ne dolazi, a retki su posetioci svedoci izgleda podzemnog grada Tašmajdana.
Kako za Mondo kaže Nenad Milenović, poznati istoričar, retko ko od Beograđana, a još manje od neupućenih turista zna za misteriozni prostor ispod parka.
"Ispod Tašmajdana postoje lagumi, prirodna pećina, bunker. Čitav kompleks je star 13 miliona godina, nastao za vreme Panonskog mora. Ovde je bio greben, sama obala i iz tog perioda su i ostaci mamuta pronađeni kod Palate Albanija", započinje istoričar Milenović.
Stručni sagovornik kaže da su lagumi nastali kada je na tom mestu bio rudnik, pre 2.000 godina za vreme Rimljana, Singidunuma.
"Kad se siđe u pećine vide se, pod oštrim uglom ogrebotine na steni, kao trag tadašnjeg delovanja rudara. Rimljani su koristili taj kamen za pravljenje kuća, zgrada, sarkofaga i svega ostalog što im je trebalo kad su živeli tu. Turci su posle nastavili da koriste kamenolom, a Tašmajdan je ime nastao od turskih reči taš - kamer i majdan - rudnik", objašnjava stručnjak.
Bunker nacističkog vojskovođe Lera
Budući da je nemačka obaveštajna služba bila izvanredna u posedovanju svih podataka vezanih za grad, koji je bio okupiran tokom Drugog svetskog rata, ovaj podzemni prostor su doslovno prisvojili.
Aleksander Ler bio je nemački general vazduhoplovstva. Tokom 1930-ih Ler je bio komandant Austrijskog ratnog vazduhoplovstva. Ler je bio jedan od trojice bivših austrijskih oficira koji su unapređeni u čin general-pukovnika nemačkog Vermahta. Tokom Drugog svetskog rata je bio komandant 4. vazduhoplovne flote koje su bombardovale Varšavu i Beograd, ali i svojevremeno redovno viđeno lice na Tašmajdanu, ispod kog je oformio bunker.
"Pre nego što je Ler koristio taj prostor kao vrstu bunkera, tu su se do oslobođenja Beograda 1807. godine Karađorđe i njegovi saveznici krili. Tu je imao štab, a u 19. i 20. veku su se tu sklanjali Beograđani za vreme raznih bombardovanja. Tokom Drugog svetskog rata lagumi su pretvoreni u bunkere za nemačku armiju. Nemci su proširili pećine i utvrdili postojeće objekte. Konstrukcija je ojačana armiranim betonom, a veruje se da je kasniji Lerov beg odatle sproveden kroz tajne hodnike, no to nije moguće istražiti budući da su Nemci pre svog haotičnog odlaska minirali deo bunkera i on do danas takav postoji", kaže Milenović.
"Tu je svojevremeno bilo pravo sklonište, sa sprovedenom električnom i telefonskom mrežom. Prema nekim procenama bio je opremljen tako da je 1.000 vojnika tu moglo da boravi do šest meseci".
Dok prolazite pored "Poslednje šanse", znajte da hodate iznad bunkera, a kada uživate na tašmajdanskim bazenima znajte da je ulaz u "podzemni svet" Beograda blizu.
Za kraj razgovora sagovornik naglašava da ne treba zanemariti turistički potencijal ovog mesta, budući da dobar deo istog nije istražen, a ono što jeste je već fenomenalno i primamljivo.
BONUS VIDEO: MISTERIJA "ĆELAVOG ISUSA" U SRBIJI! Arheolog: Osim što je bez kose i brade, posebno su čudna OVA DVA DETALJA pod uticajem budizma