MANASTIR HOPOVO BOGAT JE BURNOM ISTORIJOM: Svetinja u kojoj se zamonašio Dositej, bila je utočište za ruske monahinje

Manastir Novo Hopovo, smešten u vojvođanskom kraju Srbije, predstavlja dragulj srpske duhovne baštine. Sa svojom bogatom istorijom, arhitektonskim lepotama i duhovnom atmosferom, ova svetinja privlači posetioce iz celog sveta. U dubokoj tišini zelenih šuma koje ga okružuju, Hopovo odiše lepotom, a vernicima ne nudi samo duhovnu utehu već i vizuelni užitak. Manastir je izgrađen u krajem 15. i početkom 16. veka, a nalazi se nadomak grada Irig. 

Stefan Gerlah, protestanski propovednik zabeležio je između 1753. i 1578. godine, da Srbi u Beogradu nemajući škole, te da dolaze u Hopovo da uče čitanje i pisanje. Od obnavljanja Pećke patrijašije 1554. godine Hopovo je druga rezidencija beogradsko-sremskog mitropolita. S toga su sremsku eparhiju u 18. veku nazivali i hopovska eparhija. Još u 16. veku ovde su prenete mošti svetog Teodora Tirona. Početkom 18. veka u Hopovu deluje slikarska škola koju su vodili Arsenije Zograf i Nil. Ono po čemu je manastir veoma poznat jeste što je, u periodu između 1757. i 1760. godine, u njemu boravio Dimitrije Obradović, koji se ovde i zamonašio, kada je dobio ime Dositej.

Nažalost, manastir Hopovo je pretrpeo teška oštećenja tokom Drugog svetskot rata, kada su ga nekoliko puta palili i minirali vojnici Nezavisne Države Hrvatske, čak koristeći ikone za ogrev. Od ukusno 63 ikone na ikonostasu manastira Novo Hopovo, preostalo je samo 19 ikona. Takođe, stradala je i bogata manastirska biblioteka, zajedno sa ruznicom. Smatra se da je manastirska biblioteka posedovala oko 250 rukopisa. Radovi na restauraciji crkve počeli su 1949. godine. Godine 1998. izgrađen je novi zvonik, čime je u znatnoj meri ovom manastiru vraćen nekadašnji sjaj.

Ikonostas u crkvi

Tokom 17. veka urađena je fresko-dekoracija unutrašnjih zidova. U to vreme značajne su i vrlo česte veze između manastira Hopova i Rusije, kao i Svete gore. Najznačajnija freska je Pokolj vitlejemske dece, preuzeta iz manastira Lavra na Svetoj gori. Prepostavlja se da su freske oslikavali svetogorski monasi jer je i inače Hopovo održavalo tesne veze sa Svetom gorom. Ikonostas je radio Teodor Kračun 1770. godine. Sačuvano je samo nekoliko ikona koje se nalaze u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu. Kračun je autor više ikonostasa u crkvama u Somboru, Laćarku, Neštinu, a glavnim njegovim delom smatraju se ikone u Sabornoj crkvi u Sremskim Karlovcima.

Zanimljivosti

Da je u Hopovu negovana prepisivačka delatnost svedoče brojni zapisi u knjigama, iz nekada bogate manastirske biblioteke. Početkom 18. veka postojala je i živopisačka škola koju su vodili Arsenije Zograf i Nil. Oko Iriga i manastira Hopovo polovinom 18. veka nastala je spontano neobična institucija, guslarski esnaf, koji je nazvan "slepačka akademija" u kojoj su bili Slepa Živana, Filip Višnjić, Tešan Podrugović. Ipak, Vuk Karadžić je tekstove njihovih pevanja zabeležio u manastiru Šišatovac, gde mu je arhimandrit i učeni književnik, Lukijan Mušicki pružio gostoprimstvo. Najstarija bogoslužbena manastirska knjiga je Panegirik, napisana 1555, a prepisivač je ostao nepoznat. 

Poseban značaj Novo Hopovo je imalo, i ima zahvaljujući moštima Svetog Teodora Tirona. Njegove mošti, iz IV veka, najstarija su relikvija u Srbiji, a u Hopovo su dospele u XVI veku. Zanimljivo je da je ovaj svetac i zaštitnik Venecije.

U Hopovo su od 1920. ili 1921. do 1943. bile ruske monahinje, koje su izbegle posle Oktobarske revolucije. Svetilište je opustelo posle Nemačkog miniranja. Danas je to muški manastir.

BONUS VIDEO:

(Mondo)