Gotovo sva romska deca u Srbiji, posebno ona koja žive u romskim naseljima, mogu se smatrati socijalno isključenom i ugroženom, pokazali su rezultati ankete navedeni u najnovijem izveštaju UNICEF-a.
Gotovo sva romska deca u Srbiji, posebno ona koja žive u romskim naseljima, mogu se smatrati socijalno isključenom i ugroženom, pokazali su rezultati ankete navedeni u najnovijem izveštaju UNICEF-a.I kada se nalaze "iznad linije siromaštva", ona žive daleko od zdravstvenih ili obrazovnih centara, nedovoljno su okružena pažnjom roditelja, od njih se očekuje da rano preuzmu uloge odraslih i često su izložena različitim oblicima diskriminacije.
Od ukupno 37.315 dece romske nacionalnosti, koliko je obuhvaćeno anketom u, pre svega, romskim naseljima, više od 25.000 je siromašno. Posebno su ugrožena deca koja žive izvan gradova, u Vojvodini i u brojnim domaćinstvima sa više dece.
Korelacija siromaštva sa obrazovanjem roditelja medju Romima je izuzetno visoka, s obzirom na to da je siromašno čak 87 odsto romske dece koja žive u domaćinstvu čiji članovi nemaju ni osnovno obrazovanje.
Od nivoa obrazovanja roditelja zavisi i da li će njihova deca pohadjati školu ili predškolske institucije, što se, neretko, pravda nedostatkom novca ili nemanjem potrebe za tim. Tako mališani iz romskih naselja, u odnosu na drugu decu u Srbiji, redje pohadjaju predškolske institucije, dok skoro 30 odsto romske dece osnovnoškolskog uzrasta uopšte ne ide u školu.
Od većine dece starijeg uzrasta se očekuje da privredjuju i da preuzmu uloge odraslih. Dok se za većinu takve dece u Srbiji navodi da su učenici ili studenti, za decu Rome od 15 do 18 godina uglavnom se navodi da traže posao, a za manji broj da su pomažući članovi domaćinstva, domaćice ili da rade u neformalnoj ekonomiji.
Uz to, više od 40 odsto Romkinja u uzrastu od 15 do 19 godina života stupa u brak ili živi u vanbračnoj zajednici. U braku ili vanbračnoj zajednici živi čak 12 odsto devojčica mladjih od 15 godina.
Uslovi stanovanja romskih domaćinstava sa decom su uočljivo nepovoljniji, čak i u poredjenju sa najsiromašnijim domaćinstvima u opštoj populaciji. Gotovo svako treće dete koje živi u "slamovima" ili beogradskim romskim naseljima, obitava u prostorima koji nisu namenjeni za stanovanje, najčešće u kartonskim ili limenim kućama. Jedino što gotovo svako domaćinstvo poseduje su šporet i televizor.
Romska deca mladjeg uzrasta češće su bolesna, imaju problem sa zdravstvenim osiguranjem, a roditelji ne mogu da kupe lekove koji se plaćaju. Udeo dece sa hroničnim bolestima veći je medju romskom decom, a svega polovina te dece prima i odgovarajuću terapiju.
Ta deca pokazuju zaostajanje u motornom razvoju: 14 odsto preko tri godine loše drži olovku, a četvrtina nije samostalna u korišćenju nužnika, u odnosu na osam odsto u opštoj populaciji. Uz to, roditelji romske dece se retko ili nikada ne igraju sa svojom decom, češće ne odgovaraju na njihova pitanja, tuku ih...
Slično kao i siromašni u ukupnoj populaciji, najsiromašnija romska domaćinstva sa decom najviše troše na hranu (više od 60 odsto). U strukturi preostale potrošnje svih domaćinstva visoko mesto zauzima duvan - gotovo osam odsto, dok rashodi na obrazovanje jedva prelaze jedan odsto.
Skoro svako treće romsko dete starijeg uzrasta (15-18 godina) puši ali, s obzirom na to da su u anketi UNICEF-a odgovore davali odrasli članovi domaćinstva, može se pretpostaviti da je ovaj udeo i znatno viši.
(Tanjug)
