Nakon što je okupirala Beograd i Srbiju u aprilu 1941. godine, Nacistička Nemačka osetila je potrebu za formiranjem koncentracionih logora širom naše zemlje.
Gestapo, koji je kontrolisao okupirano područje, izdaje naredbu kvislinškoj Specijalnoj policiji da pronađe adekvatno mesto i objekat kako bi se podigao najveći logor u Srbiji.
Do toga dolazi vrlo brzo, a za lokaciju izabrana je kasarna nekadašnjeg 18. Pešadijskog puka. Logor se u početku zvao "Dedinje" a njime je upravljala dvojna vlast - nemački Gestapo i kvislinška Specijalna policija.
Prvi logoraši ovde su stugli 9. maja i bili su prvenstveno Jevreji i Romi. Međutim kako se njihova populacija u Beogradu smanjivala, tako je naša prestonica polako postajala Judenfraj grad, odnosno grad očišćen od Jevreja. Onda su se nemačke snage ali i domaći izdajnici okrenuli hapšenju komunista i pratizana kao i svih ostalih čije je političko delovanje ili razmišljanjemoglo da im predstavlja opasnost.
Ovaj logor funkcionisao je kao sabirni centar. U njega su dopremani robijaši koji bi se kasnije razvrstavali i slali ili po ostalim logorima u Srbiji i okupiranoj Evropi, ili na pogubljenja.
Najveći broj pak, završavao je na strelištu u Jajincima, na mestu gde se danas nalazi spomen-park.
U logoru "Banjica" kako je kasnije preimenovan, dovođene su i grupisane žene sa decom, koje su kasnije raspoređivane po ostalim logorima ili ubacivane u kamione marke "Zauer" - "dušegubke". Ovi kamioni bili su namenjeni za masovno ubijanje logoraša izduvnim gasovima iz kamiona. Naime, nesrećni ljudi ubijani su u hermetički zatvorenoj unutrašnjosti kamiona u koju je, tokom vožnje ulazio ugljen-monoksid iz auspuha.
Prema spisima koja su se nalazila u logoru, u trenutku kada je on rasformiran, kroz njega je prošlo oko 24.000 logoraša od kojih je streljano nešto manje od 4.000. Međutim dalja istraživanja pokazuju drugačije. Na osnovu popisa rađenih u godinama nakon oslobođenja, došlo se do podatka da je kroz logor na Banjici prošlo čak 250.000 logoraša od kojih je oko 30.000 njih izgubilo život.
Poslednja deportacija iz banjičkog logora izvršena je 26. septembra 1944. u logor Mathauzen, dok je poslednje streljanje bilo 1. oktobra iste godine. Samo tri dana kasnije, logor je rasformiran.
Danas se na ovom mestu nalazi muzej koji čuva poseduje bogatu zbirku koja svedoči o strahotama sa ovog mesta.
(Mondo)
Budite bolje informisani od drugih, PREUZMITE MONDO MOBILNU APLIKACIJU.