Narodna banka Srbije omogućila je reprogram poljoprivrednih kredita.
Iz NBS su saopštili da su u skladu sa praksom preventivne i blagovremene reakcije na sve potencijalne izazove iz međunarodnog i domaćeg okruženja, a polazeći od ekonomske situacije u kojoj su se našli pojedini poljoprivredni proizvođači, kao i strateškog značaja poljoprivredne proizvodnje za građane i privredu, Narodna banka Srbije je na današnjoj sednici Izvršnog odbora usvojila Odluku o privremenim merama za banke u cilju adekvatnog upravljanja kreditnim rizikom u portfoliju poljoprivrednih kredita u uslovima otežane poljoprivredne proizvodnje, i Odluku o privremenim merama za davaoce lizinga u cilju adekvatnog upravljanja kreditnim rizikom u portfoliju plasmana po osnovu lizinga poljoprivrednih mašina i opreme u uslovima otežane poljoprivredne proizvodnje.
Navedenim propisima dužnicima banke i davalaca finansijskog lizinga iz oblasti poljoprivrede je omogućen reprogram postojećih obaveza, što znači da se ti dužnici mogu opredeliti da im se izmirivanje obaveza po osnovu glavnice odloži u periodu od najmanje šest do 12 meseci, a u zavisnosti od sopstvenog izbora trajanja grejs perioda u okviru reprograma. Rok otplate kredita, odnosno ugovora o lizingu se u tom slučaju produžava na način da iznos anuiteta (periodične obaveze koja bi se plaćala po isteku grejs perioda), utvrđen u momentu odobravanja reprograma, ne bude veći u odnosu na taj iznos u periodu pre primene reprograma, a u toku trajanja grejs perioda ti dužnici će plaćati isključivo ugovorenu kamatu.
Reprogram je omogućen poljoprivrednicima koji su upisani u registar poljoprivrednih gazdinstava u smislu zakona kojim se uređuju poljoprivreda i ruralni razvoj:
- fizičkom licu koje je nosilac komercijalnog porodičnog poljoprivrednog gazdinstva u smislu zakona kojim se uređuje poljoprivreda i ruralni razvoj;
- preduzetniku;
- pravnom licu, i to:
- zemljoradničkoj zadruzi sa najmanje pet članova zadruge koji su upisani u Registar, kao nosioci ili članovi pet različitih poljoprivrednih gazdinstava upisanih u Registar,
- drugom pravnom licu razvrstanom u mikro ili malo pravno lice u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo.
Imajući u vidu nameru da se podrška pruži dužnicima koji su najviše pogođeni aktuelnom situacijom otežanih uslova poljoprivredne proizvodnje, pravo na reprogram ostvarivaće dužnici koji na dan 31. maja 2022. godine: nisu u dugovanju dužem od 90 dana po bilo kojoj obavezi prema banci odnosno davaocu lizinga na koju se reprogram primenjuje, pri čemu nisu u statusu neizmirenja obaveza u toj banci, te se njegova potraživanja ne smatraju problematičnim kreditom, odnosno problematičnim potraživanjem u smislu propisa Narodne banke Srbije. Podsetimo, NBS je povećana i referentu kamatnu stopu u Srbiji.
Zahtev za reprogram dužnik može podneti banci, odnosno davaocu lizinga u poslovnim prostorijama banke/davaoca lizinga, elektronskim putem ili poštom, najkasnije do 30. aprila 2023. godine. Detaljnije informacije u vezi sa primenom ovih olakšica, a koje uključuju i reprezentativni primer, banke su dužne da objave na početnoj strani svoje internet prezentacije i u svojim poslovnim prostorijama – u roku od pet radnih dana od dana stupanja na snagu ove odluke. Banke odobravaju reprogram dužniku u roku od 30 dana od dana prijema zahteva.
Konkretan model olakšica je pažljivo odmeren nakon intenzivne komunikacije Narodne banke Srbije sa Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao i sa poslovnim bankama i predstavlja najoptimalnije rešenje za prevazilaženje potencijalnih poteškoća u otplati obaveza dužnika poljoprivrednika koji su pogođeni aktuelnom situacijom. Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede izrazilo je spremnost da u okvirima svojih nadležnosti, između ostalog i prilagođavanjem postojećih programa podrške i subvencija poljoprivrednih kredita, podrži realizaciju donetih mera.
Narodna banka Srbije očekuje od banaka, kao i potencijalnih korisnika ovih regulatornih mogućnosti, da na odgovoran i transparentan način postupaju prilikom njihove primene, posebno imajući u vidu značaj koji poljoprivredni proizvođači imaju za celokupan privredni sistem, ali i značaj koji banke imaju za finansiranje njihovog razvoja.
(MONDO)
