Klimatske promene mogle bi da stvore uslove koji su gotovo nemogući za život za skoro 3 milijarde ljudi.
Od 9 milijardi ljudi, koliko bi prema trenutnim projekcijama trebalo da živi na Zemlji u 2070. godini bi čak 3 milijarde mogle da budu izložene temperaturama kakve su danas u rangu onih koje vladaju u najtoplijim delovima Sahare, navodi se u istraživanju kineskih, američkih i evropskih naučnika.
U prošloj godini samo 0.8 posto površine planeta imalo je srednju godišnju temperaturu od 29 stepeni Celzijusa ili više, a na toj teritoriji živelo je samo 29 miliona ljudi. Do spomenute 2070. godine u toj bi se situaciji moglo naći 19 posto planete i 3 milijarde ljudi.
Međutim, brzo delovanje i smanjenje emisija gasova i efekata staklene moglo bi prepoloviti broj populacije izložene takvim vremenskim uslovima.
"Dobra vest je da se ti uticaji mogu uveliko smanjiti ako čovečanstvo uspe da obuzda globalno otopljavanje", rekao je koautor studije Tim Lenton, stručnjak za klimu sa Univerziteta Ekseter.
Izveštaj naglašava kako većina ljudi živi u vrlo uskom rasponu srednje godišnje temperature od 11 do 15 stepeni Celzijusa.
SVAKI STEPEN JE BITAN
Naučnici su primetili da su, uprkos svim inovacijama i migracijama, ljudi uglavnom živeli u tim klimatskim uslovina nekoliko hiljada godina.
"Ova izrazito stalna klimatska niša verovatno predstavlja temeljna ograničenja za ono što je ljudima potrebno da prežive i napreduju", rekao je profesor Marten Šefer sa Univerziteta Vageningen, koji je koordinirao istraživanje sa svojim kineskim kolegom Či Hujom sa Univerziteta Nanjing.
Prema navodima naučnika, globalno otopljenje rezultiralo je porastom temperature za 1.1stepen Celzijusa od predindustrijskog doba. Očekuje se da će doseći 1.5 stepena u roku od 20 godina, čak i u najboljem slučaju značajnog smanjenja emisija štetnih gasova.
"Svaki stepen zagrevanja iznad sadašnjih odgovara otprilike 1 milijardi ljudi koji su izvan normalnih klimatskih parametara", rekao je Lenton.
KOJI SU SCENARIJI?
Međudržavni panel za klimatske promene (IPCC) postavio je tri različita scenarija i tri projekcije u svom izveštaju o proceni klimatskih promena.
Kako bi vizualizirao koliko će Zemlja biti pogodna za život 2070.godine prema ovim scenarijima, "Financial Times" je spojio projekcije stanovništva sa svakim klimatskim modelom i primenio ih na šest kontinenata.
SEVERNA AMERIKA
Prema najekstremnijem scenariju, južne države SAD-a postale bi mnogo toplije do 2070. godine, posebno one koje se graniče s Meksičkim zaljivom. Srednja Amerika bi snosila najveći teret povišenih temperatura, s do 20 miliona ljudi koji žive na srednjim godišnjim temperaturama od 29 stepeni Celzijevih.
Veliki delovi Kanade i Aljaske ispod arktičkog kruga doživeli bi toplije uslovedo 2070. Ova područja su sada uglavnom nenaseljena i predviđa se da će takva i ostati bez uračunavanja migracija.
JUŽNA AMERIKA
Velika područja Amazonske prašume u Brazilu, zajedno s okolnim zemljama Peruom, Kolumbijom i Venezuelom, do 2070. bila bi praktično nemoguća za život zbog ekstremne vrućine.
Oko 59 milijuna ljudi bilo bi pogođeno ovim uslovima - ili oko 12 posto predviđene populacije na kontinentu po najekstremnijem scenariju.
EVROPA
Predviđa se da će Evropa biti jedini kontinent koji će izbeći srednje godišnje temperature iznad 29 stepeni.
Međutim, velika područja Skandinavije, istočne Rusije i zemalja koje se graniče sa Sredozemljem i dalje bi mogla očekivati rast temperatura za čak 5 stepeni do 2070. prema najgorem scenariju.
AFRIKA
Predviđa se da će populacija Afrike doživeti eksploziju stanovništva u svim zajedničkim scenarijima socioekonomskog puta, udvostručujući se s 1.2 milijarde na gotovo 2.4 milijarde ljudi. Podsaharska država Nigerija će verojatno postati treća najmnogoljudnija zemlja na svetu do sredine ovog veka, nadmašivši SAD. Njegov najveći grad, Lagos, trebao bi da bude najveći grad na svetu po broju stanovnika 2075. sa 61.5 miliona stanovnika na temelju srednjeg scenarija (SSP 2).
Oko 81 posto predviđene populacije Nigerije od oko 477 milijona patilo bi od ovih ekstremnih temperatura. To bi moglo naterati ogromne brojeve da migriraju, ali je vrlo teško predvideti razvoj situacije.
"Predviđanje stvarne veličine klimatskih migracija i dalje je izazov. Ljudi radije ne migriraju. Takođe, u delu sveta postoji prostor za lokalno prilagođavanje u granicama, ali na globalnom jugu to će zahtevati brzo poticanje ljudskog razvoja", rekao je Scheffer.
AZIJA
Predviđa se da će azijska populacija narasti na više od 5 milijardi do 2070, a veliki broj zemalja iskusiće srednje godišnje temperature veće od 29 stepeni. Najgore bi bila pogođena Indija, s populacijom koja bi mogla doseći 1.6 milijardi, od kojih bi više od polovine doživelo ovu ekstremnu vrućinu.
Gotovo celi Ujedinjeni Arapski Emirati i Kambodža postali bi gotovo nemogući za život, uključujući i gusto naseljena područja južnog Vijetnama i istočnog Pakistana.
PRETI NAM GLOBALNA KATASTROFA: Zbog klimatskih promena 2070. godine bi mnoge države mogle NESTATI
OKEANIJA
Ekstremna vrućina Okeanije bila bi ograničena na uglavnom nenaseljena područja Papue Nove Gvineje i severne Australije, pri čemu bi većina stanovništva Australije ostala pretežno smeštena uz južnu i istočnu obalu.
Dok je Šefer povukao paralele u potrebi rešavanja klimatskih promena s odgovorom na pandemiju bez presedana, istakao je da neće biti olakšanja nakon što se velika područja planeta zagreju na visine koje se jedva mogu preživeti.
"Ne samo da bi to imalo razorne učinke nego ostavlja ljude manje sposobnima da se nose s budućim krizama poput novih pandemija. Jedina stvar koja može sprečiti ovo je brzo smanjenje emisije ugljenika", rekao je.
ŠTA JE DOGOVORENO
Ulagači, koji ukupno upravljaju imovinom vrednom oko 8.700 milijardi dolara, obavezali su se da će do 2025. godine prestati da ulažu u aktivnosti povezane s krčenjem šuma, što se odnosi i na proizvodnju govedine, palminog ulja, soje i pulpe.
Pet zemalja, uključujući Britaniju i Sjedinjene Države, te grupe globalnih humanitarnih organizacija, obavezali su se da će osigurati 1.7 milijardi dolara za potporu autohtonom stanovništvu u očuvanju šuma i jačanju njihovih prava na zemljište.
Najvažniji cilj konferencije u Glazgovu je bio da se donesu odluke kojima bi se rast temperature zadržao na maksimalno 1.5 stepeni u odnosu na predindustrijsko razdoblje, pri čemu naulnici kažu da će šume i takozvana "rešenja temeljena na prirodi" biti od vitalnog značaja za postizanje tog cilja.
Prema podacima projekta "Biomass Carbon Monitor", šume su od 2011. svake godine uklonile oko 760 miliona tona ugljenika, kompenzujući oko osam posto emisija ugljen-dioksida iz fosilnih goriva i cementa.
(MONDO/Index.hr)
