Iako vreme merimo sekundama, minutima i satima, starenje organizma je dinamičan proces. Najnovija istraživanja pokazuju da se ključni prelomni trenutak, kada starenje naglo ubrzava, događa oko 50. godine života. Od tog trenutka promene u tkivima i organima postaju intenzivnije, čime raste rizik od hroničnih bolesti.
Koji organi najbrže stare?
Tim naučnika sa Kineske akademije nauka analizirao je proteine u različitim organima i tkivima kako bi bolje razumeli obrasce starenja. Rezultati ukazuju da krvni sudovi stare najbrže, a najveće promene dešavaju se između 45. i 55. godine života. Studija je sprovedena na uzorcima dobijenim od 76 donora organa, starih između 14 i 68 godina, koji su preminuli usled povreda mozga.
Analiza je pokazala da se oko 50. godine dešava nagli "skok" u procesu starenja.
Uzorci su obuhvatali sedam sistema u telu:
- kardiovaskularni (srce i aorta),
- digestivni (jetra, pankreas i creva),
- imuni (slezina i limfni čvorovi),
- endokrini (nadbubrežne žlezde i bela masna tkiva),
- respiratorni (pluća),
- zaštitni sloj (koža).
- mišićno-skeletni sistem (mišići),
- a dodatno su analizirani i uzorci krvi.
Najveće promene u aorti, pankreasu i slezini
Nakon što su detaljno pratili kako se nivoi proteina menjaju sa godinama, naučnici su rezultate uporedili s bazama podataka o bolestima i povezanim genima. Otkrili su da se ekspresija 48 proteina povezanih s bolestima povećava s godinama. Posebno su uočene promene u strukturi proteina između 45. i 55. godine života, a najviše su pogođeni aorta, pankreas i slezina.
Možemo li da prepoznamo obrasce starenja?
Važan deo istraživanja bio je eksperiment na miševima. Naučnici su izolovali protein povezan sa starenjem krvnih sudova i ubrizgali ga mladim jedinkama. Kod tretiranih miševa uočena je smanjena fizička snaga, problemi s ravnotežom i znaci starenja krvnih sudova, što potvrđuje važnost ovih proteina u procesu starenja.
Ranija istraživanja ukazivala su na dva "vrhunca" starenja - oko 44. i 60. godine. Međutim, nova studija otkriva kompleksniju sliku, a to je da različiti telesni sistemi stare različitim tempom. Razumevanje kako i kada starenje najviše pogađa određene organe, može da otvori vrata ka novim terapijama i boljem kvalitetu života u starosti.
Na kraju studije, autori ističu potencijalna buduća primenjena istraživanja:
"Naša analiza može da ponudi sveobuhvatan višetkivni proteomski atlas koji pokriva 50 godina ljudskog starenja. Pomaže u razumevanju poremećaja ravnoteže proteina u starim organima i otkriva i univerzalne i specifične obrasce starenja po tkivima".
Ova saznanja, kažu oni, mogu da posluže kao osnova za razvoj medicinskih intervencija koje će ublažiti efekte starenja. Rezultati su objavljeni u uglednom naučnom časopisu Cell.
BONUS VIDEO:
