Jedno od najznačajnijih ranih dela Uroša Predića, ulje na drvetu pod nazivom "Angelina" iz 1884. godine, otkupljeno je za zbirku Narodnog muzeja u Beogradu na aukciji bečkog "Doroteuma" za oko 150.000 evra, što uključuje i aukcijske takse.
Kupac je Ministarstvo kulture Republike Srbije, a ova nabavka već se ocenjuje kao jedan od najvažnijih povrataka domaćeg kulturnog nasleđa u poslednjoj deceniji.
U pitanju je slika malih dimenzija (26 x 21 cm), ali izuzetne umetničke vrednosti. Prikazuje sedmogodišnju bratanicu umetnika kako opušteno sedi u fotelji bogato dekorisanog enterijera. Slika odiše tišinom i toplinom porodičnog doma — tapiserije, tepisi, čipka i somot pažljivo su naslikani u finim tonovima, stvarajući bogatstvo tekstura i senki koje doprinose atmosferi zaštićene intime. Kontrast između crvene tkanine i bele haljine s ružičastim trakama dodatno naglašava Predićevu veštinu u prikazivanju materijalnosti i svetla.
"Angelina" jedna od najranijih dela
"Angelina" potiče iz umetnikove najranije stvaralačke faze, kada se bavio žanr-scenama iz svakodnevnog života, pre nego što je prešao na religiozne i istorijske teme. Upravo ova faza njegova je najcenjenija među kolekcionarima i stručnjacima, jer u njoj otkrivamo Predića kao slikara privatnog, tihog sveta, pažljivog posmatrača svakodnevnog dostojanstva običnog čoveka.
Iako je početna procena slike iznosila svega 15.000 evra, interesovanje i značaj dela podigli su cenu gotovo deset puta. To je ujedno i najviša aukcijska cena ikada postignuta za neko Predićevo delo.
Neverovatna sudbina slike
Tokom 140 godina, "Angelina" je promenila tri kolekcionara. Prvobitno je pripadala beogradskoj porodici Gaćanski, zatim je dospela u zbirku Vladislava Stefanovića u Novom Sadu, da bi potom, na nepoznat način, završila u Buenos Ajresu. Kustoskinja Doroteuma, Dimitra Rajmiler, ističe da su pregovori sa vlasnikom iz Argentine bili dugotrajni i neizvesni, ali da je upornost da se delo predstavi i proda u regionu iz kog potiče na kraju urodila plodom.
"Predić u Srbiji nije samo ime na tržištu umetnina — on je deo kulturnog identiteta", rekla je Rajmilerova.
Cene slika između 5.000 i 30.000 evra
Predićev opus se retko pojavljuje na tržištu. U poslednjih 20 godina na evropskim i američkim aukcijama prodato je tridesetak njegovih dela, mahom religiozne tematike, po cenama između 5.000 i 30.000 evra. Ova cena u Doroteumu predstavlja apsolutni rekord.
Podsetimo, Uroš Predić (1857–1953), jedan od najistaknutijih predstavnika srpskog akademskog realizma, školovao se u Beču, gde je diplomirao u klasi čuvenog profesora Kristiana Gripenkerla, zajedno sa Pajom Jovanovićem. Upravo u Beču, gde je umetnik započeo svoju karijeru, slika "Angelina" je i vraćena srpskoj javnosti.
Otkup ove slike najavio je ministar kulture već početkom aprila, a nakon uspešno sprovedene aukcije, portret će uskoro zauzeti mesto u stalnoj postavci Narodnog muzeja u Beogradu, kao jedno od retkih dela koje otkriva Predića ne samo kao majstora istorijske scene, već i kao slikara nežne, porodične lirike.
Bonus video:
(Rts.rs/Mondo)
