Nakon što smo vas uvodnim tekstom upoznali sa osnovnom podelom na crnogorska plemena (a ima ih prilično), naše kolege sa portala mondo.me počeće da vam predstavljaju najpoznatije rodne zajednice sa ovog prostora.

Prema zdravici vojvode Maše Đurovića, glavna mana Bjelopavlića je zornjava (hvalisavost).

Prvi put ovo pleme se pominje u istorijskim zapisima 1411. godine. Ima nekoliko teorija i predanja o poreklu rodonačelnika ovog plemena Bijelog Pavla. Prema podacima koji se mogu naći u  Dukljanskoj hronici Bela Pavlimir je bio unuk srpskog kralja Radoslava, rođen sredinom 9. veka, od majke Rimljanke.

Druga verzija je ona koju smo već pomenuli, po kojoj je Bijeli Pavle potomak Nemanjića (dilema je samo da li je unuk kralja Milutina ili sestrić cara Dušana).

Prema trećoj verziji, koju tehnikom "s koljena na koljeno" čuvaju Albanci iz Metohije, Bijeli Pavle je bio zapravo Palji Bardi, sin Leke Dukađinija, metohijski vojvoda koji je živeo u okolini Đakovice.

Da li zbog navedenih mitova ili nekih drugih istorijskih okolnosti, tek ovo pleme je drugom polovinom 19. veka nakon pripajanja "Sedam brda" knjaževini Crnoj Gori pratio glas opoziciono nastrojenog prema dinastiji Petrovića. Naročito nakon atentata u kojem je Todor Kadić iz Bjelopavlića 1860. godine ubio knjaza Danila II Petrovića. 

Atentatu je prethodio pokušaj pobune dela Bjelopavlića protiv “centralne vlasti” sa Cetinja zbog koje je knjaz Danilo pokrenuo akciju "vojnog prevaspitavanja opozicije" ali se ona nije dogodila.

POZNATI BJELOPAVLIĆI

Član ovog plemena bio je i Ilija Garašanin, sin srpskog oberkneza Milutina Savića, predsednik srpske Vlade, poznat kao tvorac "Načertanija", čuvenog tajnog "programa spoljašne i nacionalne politike Srbije".

Prema nacionalnom programu ovog (šumadijskog) Bjelopavlića, Srbija je trebalo da radi na oslobađanju Srba i ostalih Slovena i na pripajanju oblasti Bosne, Hercegovine, Crne Gore i Kosova i Metohije, tada u sastavu Osmanskog carstva, Srema, Bačke i Banata, tada u sastavu Austrougarske.

Tajni program zasnivao se na propaganda kojom bi Srbija trebala da "priprema" stanovništvo ovih oblasti na sjedinjenje sa Srbijom. Garašanin je, naime, verovao da Srbija polaže "sveto pravo istoričesko" na ove zemlje, koje se temelji na Dušanovom srpskom carstvu iz 14. veka.

Brojni su istoričari koji tvrde da je upravo ovaj uticajni Bjelopavlić iz 19. veka svojim tajnim programom "zakuvao" nacionalno pitanje u Crnoj Gori tako da i ključa i dan danas…

Pored Garašanina, još nekoliko viđenijih Bjelopavlića ovenčano je slavom "gospodara tajnih državnih poslova". Poput recimo Jovice Stanišića, svemoćnog šefa srpske tajne policije iz epohe Slobodana Miloševića… I ministar unutrašnjih poslova Vlade Srbije iz ere Vojislava Koštunice, Dragan Jočić je čistokrvni Bjelopavlić.

Kontroverze prate još mnogo znamenitih Bjelopavlića, poput Vladike Nikolaja Velimirovićaepiskop SPC, hrišćanski teolog i osnivač nacionalističke ideologije svetosavskog nacionalizma ili predsednika crnogorske vlade i jednog od glavnih zagovornika prisajedinjenja Crne Gore Srbiji Andrije Radovića…

Naravno, među znamenitim Bjelopavlićima koji su se bavili ili bave politkom na najvišem državnom nivou mnogo je i onih koji su bili "više zagledani ka cetinjskom Ćipuru nego beogradskim Terazijama", poput predsednika predsjedništva SFRJ Veselina Đuranovića ili aktuelnog predsednika crnogorskog parlamenta Ivana Brajovića.

Uz Todora Kadića, najpoznatiji (i najpopularniji) atentator iz Bjelopavlića je Blagoje Jovović koji je u predgrađu Buenos Ajresa 1957. presudio ustaškom poglavniku Anti Paveliću.

Bjelopavlići se diče i brojnim poznatim sportskim radnicima među kojima je i prvi selektor fudbalske reprezentacije Crne Gore i nekadašnji centarfor Crvene zvezde Zoran Filipović kao i legendarni vaterpolista Božidar Stanišić Cikota, prvi osvajač olimpijske medalje iz Crne Gore…

Ako niste iz plemena Bjelopavlić, šta kažete o njima?