Znate li priču o ovoj kuli, svedoku pogibija Srba?

Kula Nebojša nalazi se na kraju donjogradskog severoistočnog bedema Beogradske tvrđave i to je najbolje očuvana i najveća srednjovekovna kula na Kalemegdanu.

Podignuta oko 1460. godine na samoj obali reke na ušću Save u Dunav, i štitila je ulaz u srednjovekovno pristanište. Izgradili su je Ugari da bi od Turaka štitili prilaz Dunavskom pristaništu i samo pristanište.

Kula je osmougaone osnove, visoka je 22 metra i ima pet etaža, odnosno prizemlje i četiri sprata. Na svakom spratu je po šest otvora za topove, kojima je moglo da se dejstvuje po napadačima sa reka i sa kopna.

Spada u red tipičnih artiljerijskih višespratnih kula koje su se u to doba gradile u utvrđenim gradovima.

Legenda kaže da se kula, kao neosvojiva, kada su Turci posle teških borbi zauzeli gotovo celu Beogradsku tvrđavu, vinula u vazduh i odletela u Donji grad van njihovog domašaja, pa je oni nikada nisu zauzeli. Od tada stoji na mestu na kojem je i danas, svedočeći o nepobedivosti i nepokorivosti.

U stvarnosti, međutim, Turci su 1521. godine, tokom osvajanja Beograda, prodrli u Donji grad i artiljerijom srušili Kulu Nebojšu.

Turski i evropski putopisci su je u 16. veku i 17. veku pominjali kao Belu kulu ili Temišvarsku kulu.

Novo ime dobila je krajem 17. veka, po najvećoj i najbolje branjenoj kuli Gornjeg grada na Kalemegdanu – Kuli Nebojša, koja je razorena posle eksplozije barutnog magacina 1690. godine.

Posle više rušenja i podizanja, detaljno je obnovljena tridesetih godina 18. veka, u vreme austrijske rekonstrukcije tvrđave.

Turci su Kulu Nebojšu pretvorili u tamnicu, posle zatrpavanja dunavskog pristaništa, pa je zbog toga postala mračni simbol turske okupacije i mračni simbol Beobrada, kao Bela Kula u Solunu ili Tauer u Londonu.

Najpoznatiji sužanj Kule Nebojše bio je Riga od Fere, grčki pesnik, patriota i pobornik oslobođenja balkanskih naroda od turske vlasti, koga su Turci 1798. godine ubili u kuli.

U kuli je 1800. godine ubijen i srpski mitropolit Metodije, po naredbi Hadži Mustaf paše.

Turci su, posle propasti Prvog srpskog ustanka, i mnoge Srbe držali zarobljene u Kuli Nebojša.

Kula je znatno oštećena po izbijanju Prvog svetskog rata, 1914. godine i 1915. godine. Ponovo je obnovljena 1938. godine, a veliki konzervatorsko-restauratorski radovi su izvedeni 1963. godine. Kula je obnovljena i 2010. godine, po dogovoru sa Grčkom, koja je finansirala radove.

Kula Nebojša je otvorena za javnost i na četiri sprata je izložbeni prostor, od kojih je prvi posvećen Rigi od Fere.