"Strašni sud", operacija uništenja Beograda koju je naredio Adolf Hitler lično, kao jedan od prvih ciljeva imala je Narodnu biblioteku Srbije. Saznajte zbog čega je to bila glavna meta, ali i šta se sve u zgradi nalazilo.
Pre tačno 79 godina, nebo iznad Beograda prekrili su avioni nacističke Nemačke. U četiri naleta 484 nemačka bombardera zasulo je prestonicu kraljevine Jugoslavije sa 440 tona bombi. Tog prvog dana rata izvršen je i kulturni genocid nad jednim narodom – razorena je Narodna biblioteka.
Već u prvom, od ukupno četiri talasa bombardovanja, tog dana, stradala je zgrada broj 14 na Kosančićevom vencu, tadašnja Narodna biblioteka Srbije.
Uništeni su do temelja sama zgrada, koja se tada nalazila na lokalitetu na Kosančićevom vencu, svi inventari i katalozi, knjižni fond od 500.000 svezaka, zbirka od 1.424 ćirilska rukopisa i povelja od 12. do 17. veka, kartografska i grafička zbirka od 1.500 brojeva, zbirke od 4.000 naslova časopisa, 1.800 naslova novina, nedovoljno proučena zbirka turskih dokumenata o Srbiji, inkunabule i stare štampane knjige kao i celokupna prepiska značajnih ličnosti iz kulturne i političke istorije Srbije iJugoslavije.
Nestali su i kompleti svih srpskih časopisa, alamanaha i kalendara, kao i zbirka srpskih i stranih novina.
Zgrada je pogođena zapaljivim bombama u 16 časova. Požar je trajao nekoliko dana, a prema rečima stanovnika koji su živeli u okolini, ruševine su se pušile mesecima.
U zvaničnom nemačkom dokumentu koji se odnosi na bombardovanje Beograda, predočenom na posleratnom suđenju, Narodna biblioteka je označena kao jedan od prvih ciljeva.
#OnThisDayThe German air force launches Operation Castigo, the bombing of Belgrade, on this day in 1941, as 24 divisions and 1,200 tanks drive into Greece.pic.twitter.com/XeztU86sZG
— Istorijski arhiv Beograda (@IA_Beograda)April 6, 2020
STRADALA I U PRVOM RATU
Tokom bombardovanja Beograda u Prvom svetskom ratu stradao je deo fonda Narodne biblioteke Srbije. Knjige su potom preseljene na više mesta u Beogradu, Nišu i Kosovskoj Mitrovici. Deo fonda dospeo je i do Sofije, ali je posle rata vraćen. Nestalo je dosta građe, rukopisa, knjiga i novina.
