Dok javnost nagađa gde se tačno nalazi budući rudnik zlata, profesor dr Rade Jelenković sa Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu otkriva na kakvim sve bogatstvima leži naša zemlja.
Danima Srbijom odjekuje vest da je u siromašnoj opštini na jugoistoku Srbije pronađeno veliko nalazište zlata, a predsednik Vučić još je pre zvanične potvrde sredinom decembra izjavio da će 'jedna siromašna opština procvetati jer je u njoj pronađeno više zlata nego u rudniku Čukaru Peki'. Preliminarni rezultati tehnoloških istraživanja pokazali su da je na novootkrivenom ležištu Čoka Rakita moguće proizvesti čist koncentrat zlata, sa ukupnim iskorišćenjem većim od 93 odsto, te nimalo ne čudi što na sve strane nadležni ističu će za opštinu Žagubica, ali i za čitav region istočne Srbije, ovo otkriće biti od velikog ekonomskog značaja.
Ipak, vest koja je stigla par dana kasnije u kojoj se navodi da je, pored lokaliteta Čoka Rakita kod Žagubice, pronađeno još jedno mesto sa još više zlata nego na tom lokalitetu, dodatno je podgrejala strasti i povećala nestrpljenje javnosti o tome gde se pomenuti lokalitet nalazi.
Profesor dr Rade Jelenković sa Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu u razgovoru za MONDO o potencijalnim nalazištima objašnjava da je mineralizacija zlata poznata na više desetina lokaliteta u Srbiji i da je uglavnom je vezana za ležišta bakra u kojima se zlato nalazi u vidu prateće rudne komponente, ali i u sopstvenim ležištima u kojima je glavna rudna komponenta.
“Nova nalazišta zlata možemo da očekujemo u područjima koja su od ranije poznata kao rudonosna, u kojima se nalaze ekonomski značajna ležišta bakra i zlata. Pre svega je to Timočki magmatski kompleks u istočnoj Srbiji, prostor od Majdanpeka na severu preko Bora do Bučja na jugu, zatim šire područje Kučajne, tereni jugoistočne Srbije sa ležištima olova, cinka i srebra sa pratećom mineralizacijom bakra i zlata, potom vulkanski kompleks Lece u blizini Medveđe, tvorevine dijabaz-rožnačke formacije od Bogutovca na jugoistoku, preko Ovčara i Kablara do Medvednika u zapadnoj Srbiji i druga. Potencijalno rudonosna su i druga područja Srbije koja imaju sličnu geološku građu, razvoj i prirodne uslove za nastanak ležišta zlata, a nalaze se u blizini poznatih rudonosnih sredina (šire područje Žagubice, Crni Vrh i dr.). Odavno je poznato da se zlato nalazi u kvarcnim žica u rejonu Blagojevog kamena, u terenima Neresnice, Stare planine, Deli Jovana i drugih lokaliteta. Brojna su I ležišta zlata u nanosima rečnih tokova istočnoj Srbiji (Pek, Šaška reka, Crnajka, Porečka reka, Trgoviški Timoku i dr.)”, kaže profesor za MONDO.
Kojim vrednim metalima Srbija još raspolaže?
Geološkim istraživanjima je dokazano, navodi profesor, da se u Srbiji nalazi više različitih metaličnih mineralnih sirovina. One su, objašnjava, prema ekonomskom značaju svrstane u tri grupe: sirovine primarnog značaja, kojima pripadaju bakar, zlato, olovo, cink, srebro i od nedavno, litijum; sirovine sekundarnog značaja u koje se ubrajaju nikal, kobalt, antimon i molibden; i sirovine tercijarnog značaja: gvožđe, mangan, hrom, titan, aluminijum, kalaj, volfram, živa i druge.
“Najznačajnije su sirovine primarnog ekonomskog značaja jer su njihove utvrđene geološke rezerve velike, za sve njih osim za litijum su izgrađeni značajni prerađivački kapaciteti, a njihov mineralni potencijal je dovoljno velik da je moguće planirati višedecenijsku eksploataciju. Sirovine sekundarnog značaja imaju znatno manje rudne rezerve, međutim, postoje prirodni uslovi za njihovo povećanje”, objašnjava profesor Jelenković dodajući da je valorizacija ovih sirovina pretežno uslovljena tehničko-ekonomskim parametrima, kao i da sirovine tercijarnog ekonomskog značaja verovatno neće biti ekonomski značajne u dogledno vreme.
Gde su najbogatija nalazišta srebra?
Profesor navodi da je srebro u Srbiji najvećim delom vezano za ležišta olova i cinka na području Kopaonika, Kosmaja, Rudnika, Podrinja, Rogozne, Besne Kobile, Blagodata, Karamanice, Leca, Trepče, Ajvalije, Kišnice, Belog Brda i u drugim sredinama.
“Prema određenim procenama u bilansnim rezervama rude olova i cinka u Srbiji se nalazi oko 2.940 tona srebra, od čega je na Kosovu i Metohiji 1.920 tona ili 65 odsto. Sadržaji srebra nisu isti u svim ležištima. U ležištima olova i cinka koja se nalaze van teritorije Kosova i Metohije iznose oko 83 g/t rude, što je približno sadržajima i u ležištima Kosova i Metohije”, ocenjuje profesor za MONDO.
Šta se krije ispod glavnom grada?
Govoreći o rudnim bogatstvima koja leže u okolini prestonice, profesor Jelenković pojašnjava da je okolina Beograda deo tzv. rudnog polja Avala-Kosmaj, a da je eksploatacija mineralnih sirovina na ovom prostoru vršena još u doba Rimljana, da bi istraživanja bila intezivirana četrdesetih godina 20. veka.
“Danas znamo da se na prostoru Avale, Guberevca, Ripnja, Šuplje stene, Baba i drugih lokaliteta nalazi više pojava metaličnih mineralnih sirovina. Najvažnije među njima su olovo, cink i srebro, ali su poznata i nalazišta žive, mineralizacija kalaja, gvožđa i drugih elemenata. Eksploatacija olova, cinka i srebra je vršena na Kosmaju a eksploatacija žive na Avali. Poznato je i više nalazišta nemetaličnih mineralnih sirovina, prevashodno kao sirovina koje se koriste u industriji građevinskih materijala”, zaključuje cenjeni profesor.
(MONDO)