Amfilohije je gostujući u emisiji "Živa istina" na televiziji Atlas, prvi put nakon Sabora deset pravoslavnih crkava na Kritu, koji je održan u drugoj polovini juna, istakao i da bi trebalo pitati istoričare da li "SPC ima tomose iz 1219. godine".

Mitropolit je negirao i da je SPC pretrčala u tabor "jelinskih crkava", te istakao da je naprotiv SPC pravilno odlučila da bude prisutna na Kritu i da je, kako je rekao, odigrala istorijsku ulogu radi prevazilaženja nesporazuma Moskve i Carigrada.

Tvrdi i da je na Kritu stavljena tačka na uzimanje i davanje autokefalnosti za 14 pravoslavnih crkava.

Podgorička Pobjeda, međutim, piše da će Ruska crkva demantovati mitropolita Amfilohija.

"Antiohijska patrijaršija ne priznaje status Svetoga i Velikoga Sabora za nedavno održani skup 10 pomesnih crkava na Kritu, već ga tretira samo kao 'pripremno savetovanje' budućeg Svepravoslavnoga Sabora, čije mesto i vreme održavanja nije ni utvrđeno", javila je grčka Romfea, a prenela je Pobjeda.

Antiohijska patri­jaršija, piše list, jedna je od najstarijih cr­kava, okuplja oko dva miliona pravoslavnih Arapa u Siriji i dijaspori - bila je druga od ukupno četiri pozvane crkve koje su odbile da učestvuju, ka­ko je najavljivano, u najznačaj­nijem skupu pravoslavlja u novijoj istoriji.

U njenom i odsustvu Bugarske, Gruzijske i Ruske crkve, na Kritu je usvo­jeno ukupno šest dokumenata i Poslanica, piše list.

Podgorički radio Antena M javio je da je Svepravoslavni sabor na Kritu pripreman da uspostavi puno jedinstvo unutar pravoslavnog sveta, a da se ispostavilo da se produbio razdor i dao konture za formiranje „moskovskog“ i „carigradskog bloka“.

Oko četiri petine pravoslavnih vernika i arhijereja, kako prenosi radio Antena M, nisu imale predstavnike na Saboru, zbog nedolaska Ruske, Bugarske, Gruzijske i Antiohijske crkve.

Iako se, navodi ovaj radio, verovalo da će SPC čvrsto stati uz Moskovsku patrijaršiju, Srbi su došli na Sabor.

Radio tvrdi da za takvu odluku SPC analitičari uglavnom „okrivljuju“ mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija.

Mitropolit Amfilohije ne spori da je nedavno završeni Sabor deset pravoslavnih crkava na Kritu, u ovom trenutku, teško tretirati kao svepravoslavni, jer na njemu nisu učestvovale četiri autokefalne crkve, pre svega Ruska.

Priznaje da unutar pravoslavlja, naročito između Moskovske i Carigradske patrijaršije, postoje stari i ozbiljni problemi.

Ipak, u svom prvom medijskom nastupu po povratku sa Krita, mitropolit Amfilohije u emisiji "Živa istina" je istakao da će tek naredni sabor odlučiti da li je upravo okončani bio veliki, vaseljenski i sveti.

"Da bi sabor bio vaseljenski, da bi bio sveti, on mora da donese istinite odluke. Prvi vaseljenski sabor je priznat kao vaseljenski tek na drugom saboru, i tako redom sve do sedmog sabora. Sledeći veliki sabor je onaj koji potvrđuje istinitost onog prethodnog", naveo je mitropolit.

Poglavar SPC u Crnoj Gori tvrdi da je na njegov predlog, ostavljena mogućnost da Sabor, možda i u punom sastavu, bude nastavljen već za godinu-dve.

Na pitanje da li je realno da Ruska, Bugarska, Antiohijska i Gruzijska crkva organizuju svoj sabor i tako podele pravoslavni svet na „"moskovski" i "carigradski" blok“, Amfilohije kaže da je sve moguće.

"Rekao bih, znajući sve ono što se događa u Moskovskoj patrijaršiji, koja je tu vodeća crkva, da oni nemaju takve namere. Ona je nagovestila da će se o dokumentima usvojenim na Kritu zvanično oglasiti tokom jula", dodao je Amfilohije.

Mitropolit kaže da za pet tekstova koji su odobreni na kritskom Saboru, Moskovska patrijaršija ni druge pomesne crkve neće imati zamerke, jer su već potpisale nacrte u Šambeziju.

Kako je rekao, Rusi bili u pravu kad su primetili da, u odsustvu četiri autokefalne crkve, ne može biti konsenzusa, a kanon je, ističe, da se odlučuje jednoglasno.