Posetili smo mesto odakle je Sveti Nikola: Iz crkve ukrali telo, a prizor grobova na svetom mestu je nestvaran

Sveti Nikola bio je jedan od najpopularnijih svetaca, koga su slavile Istočna i Zapadna crkva, a sada polovina srpskih pravoslavnih porodica slavi Svetog Nikolu kao svoju krsnu slavu. Sveti Nikola je bio poznat po svojoj velikodušnosti i dobroti, zbog čega je nastala legenda o čudima koje je činio za siromašne i nesrećne. Kao rezultat ove reputacije, privrženost Nikoli proširila se na sve delove Evrope. Postao je zaštitnik mnogih zemalja, dobrotvornih bratstava, dece, mornara, neudatih devojaka, trgovaca i zalagača.

U istorijskim izvorima Mira se prvi put pojavljuje kao član Likijskog saveza. U antičko doba su kraj grada u stenama uklesani živopisni grobovi. Poznat je i kao rano hrišćansko središte. U 4. veku tamo je kao arhiepiskop izabran Sveti Nikola.

Reputacija Svetog Nikole po velikodušnosti i dobroti dala je povod legendama o čudima koja je činio siromašnima i nesrećnima. Smatralo se da je dao miraz od zlata za tri devojke koje bi siromaštvo inače nateralo da se bave prostitucijom i da je oživeo troje dece koje je mesar isekao i stavio u bure sa slanom vodom.

Mošti i odanost

Sveti Nikola je sahranjen u svojoj crkvi u Miri, a do 6. veka njegova svetinja je postala poznata. Godine 1087. italijanski mornari ili trgovci ukrali su njegove navodne mošti iz Mire i odneli ih u Bari u Italiji. Ovo je uveliko povećalo popularnost sveca u Evropi, a Bari je postao jedno od najposećenijih hodočasničkih mesta.

Mošti Svetog Nikole i dalje se nalaze u Bazilici Svetog Nikole u Bariju, koja je izgrađena u 11. veku, iako su fragmenti podeljeni crkvama širom sveta. Godine 2017. istraživači su datirali jedan takav fragment mošti, deo karlice iz crkve u Sjedinjenim Američkim Državama i potvrdili da potiče iz 4. veka.

U srednjem veku, odanost Svetom Nikoli proširila se na sve delove Evrope. Postao je zaštitnik Rusije i Grčke, humanitarnih bratstava, dece, mornara, neudatih devojaka, trgovaca i zalagaonica, kao i gradova poput Fribura u Švajcarskoj i Moskve. Hiljade evropskih crkava posvećeno je njemu - jednu je podigao rimski car Justinijan I u Konstantinopolju (sada Istanbul) već u 6. veku.

Čuda Svetog Nikole bila su omiljena tema srednjovekovnih umetnika i liturgijskih predstava, a njegova tradicionalna slava bila je povod za ceremonije "dečjeg episkopa", široko rasprostranjenog evropskog običaja po kome je dečak biran za episkopa i vladao do Dana Nevine dece (28. decembar).

Deda Mraz

Nakon reformacije, odanost Svetom Nikoli nestala je u svim protestantskim zemljama Evrope, osim u Holandiji, gde je njegova legenda opstala kao Sinterklaas (holandska varijanta imena Sveti Nikola). Holandski kolonisti doneli su ovu tradiciju u Novi Amsterdam (sada Njujork) u američkim kolonijama u 17. veku. Sinterklaas (bez svog pomoćnika Crnog Petra) usvojila je većina engleskog govornog područja u zemlji pod imenom Santa Claus (Deda Mraz).

Njegova legenda o dobrodušnom i ljubaznom starcu spojila se sa starim nordijskim pričama o čarobnjaku koji kažnjava nestašnu decu i nagrađuje dobru decu poklonima. Nastala slika Deda Mraza u Sjedinjenim Državama ustalila se u 19. veku i od tada ostaje zaštitnik darivanja.

BONUS VIDEO: