- Rak debelog creva dugo može biti bez simptoma, i do 10 godina.
- Rizik povećavaju naslednost, starost i nezdrava ishrana.
- Rano otkrivanje i operacija su ključ za izlečenje.
Dražen Dalipagić Praja, bivši košarkaš reprezentacije Jugoslavije i velika legenda Partizana, rođen je 27. novembra 1951. godine u Mostaru, a preminuo je 25. januara 2025. godine u Beogradu. Dalipagić je bolovao od duge i teške bolesti, a reč je o kanceru debelog creva - jednom od najpodmuklijih tumora, jer se često razvija potpuno bez simptoma.
Pre nego što rak ozbiljno napadne, može proći i do deset godina. Zato je izuzetno važno redovno raditi preventivne preglede, jer oni omogućavaju otkrivanje bolesti u ranoj fazi, kada su šanse za izlečenje najveće. Pročitajte sve što treba da znate o ovoj bolesti.
Rak debelog creva
Rak debelog creva je podmukla bolest koja dugo može da prolazi bez karakterističnih simptoma. Tumor se obično razvija zbog nenamernog rasta ćelija u određenom delu debelog creva, npr. u slepom crevu, rektumu ili silaznom kolonu. Najčešći tip je adenokarcinom debelog creva. Ova bolest češće pogađa muškarce nego žene, a najveći broj oboljenja javlja se nakon 60. godine života.
Uzroci raka debelog creva
Najčešći faktori rizika uključuju:
- naslednost (rizik je značajno veći kod osoba čiji su članovi porodice imali rak debelog creva),
- starost,
- prisustvo polipa u crevu,
- inflamatorne bolesti creva,
- Kronova bolest,
- pušenje,
- prekomeran unos mesa i masti, uz premalo vlakana,
- gojaznost,
- pacijenti ranije lečeni od raka debelog creva.
Simptomi raka debelog creva
Rak može da nastane u bilo kojem delu debelog creva, ali više od 70 odsto tumora razvija se u rektumu, gde su čvorovi relativno lako opipljivi pregledom. Simptomi zavise od lokalizacije, ali alarmantni su:
- krv u stolici ili skriveno krvarenje koje dovodi do anemije,
- osećaj nepotpunog pražnjenja creva,
- promena karaktera stolice, od zatvora do dijareje ili obrnuto,
- stolica u obliku olovke,
- mučnina,
- uporni proliv,
- opipljiv tumor u stomaku,
- ponavljajuće krvarenje iz rektuma,
- jaki bolovi u stomaku sa zadržavanjem gasova i stolice,
- jaki grčevi,
- nemogućnost pražnjenja,
- gubitak težine, slabost i gubitak apetita - simptomi uznapredovalog raka.
Lečenje raka debelog creva
Izbor metode lečenja zavisi od stadijuma bolesti u trenutku dijagnoze. Kao i kod drugih tumora, osnovna terapija je hirurška intervencija, mada operacija nije uvek odmah moguća i ponekad se odlaže.
Kod malog tumora u obliku polipa može se ukloniti samo promena, bez dela creva, što se radi laparoskopskom ili endoskopskom metodom, zavisno od lokacije. Većini pacijenata je potrebno ukloniti tumor zajedno sa delom creva, a operacija se izvodi u opštoj anesteziji.
Kod vrlo uznapredovalog raka ponekad je neophodna višestruka operacija zahvaćenih organa, kada tumor infiltrira susedne organe (npr. slezinu, želudac ili bešiku), pa ga nije moguće ukloniti bez delimične resekcije zahvaćenog organa.
- Napomena: Sadržaj sa MONDO portala ima informativno-edukativni karakter i nije zamena za konsultaciju sa lekarom. Pre nego što primenite bilo koji savet iz oblasti medicine, obavezno se posavetujte sa stručnjakom.
Vaše mišljenje nam je važno - ostavite nam komentar, nije potrebna registracija!
BONUS VIDEO:
