Strelište pretvoreno u stratište: Spomen-park „Jajinci“, podsećanje na mesto najvećeg stradanja nedužnih ljudi

Streljanja u Jajincima su trajala od jula meseca 1941. godine do novembra 1943. godine.

Istragom je utvrđeno da je tu stradalo čak 80.000 osoba, uključujući i one iz logora „Staro sajmište“, „Topovske šupe“, „Banjica“, kao i iz beogradskih zatvora.

Strelište u Jajincima, u odnosu na ostala mesta stradanja izdvaja se po masovnosti, surovoj sistematičnosti u likvidaciji i prikrivanju zločina nad nedužnim ljudima.

Današnji spomen-park formiran je u periodu od 1951. do 1988. godine.

Početak se vezuje za 7. jul 1951. godine, kada je na samom ulazu u kompleks postavljen spomenik, koji je delo vajara Stevana Bodnarova i arhitekte Leona Kabilja.

U uređenju zelenih površina i pratećih sadržaja Spomen-parka učestvovali su i arhitekti Branko Bon i Brana Mirković.

Spomen-park „Jajinci“ proglašen je kulturnim dobrom – znamenito mesto, odlukom Skupštine grada Beograda 1986. godine, a danas predstavlja jedan od simbola Beograda.

Od autentičnih objekata sačuvan je deo staze kojom su dovođeni osuđenici.

U krugu strelišta su postojale dve barake. One su porušene posle rata, kao i kula stražara.

Masovne grobnice su kopali logoraši, koji su zatim na tom mestu i ubijani, a Gestapo je od 8. novembra 1943. do 2. aprila 1944. godine vršio ekshumaciju i spaljivanje leševa, želeći da ukloni tragove zločina.

Prve vence ovom mestu su položili generali Peko Dapčević i Vladimir Ivanovič Ždanov, komandanti trupa koje su oslobodile Beograd 20. oktobra 1944. godine. To je bilo i prvo odavanje pošte nedužnim žrtvama fašističkog terora.

Spomen-park „Jajinci" se nalazi na teritoriji opštine Voždovac, od centra Beograda je udaljen samo 7 kilometara, a 11 od Avale.

Ovo mesto je danas jedan od najvećih podsetnika na svu surovost Drugog svetskog rata i zločine koje je počinila nacistička Nemačka.